ปั๋วเล่อฝึกม้า

ธรรมชาติสร้างกีบเท้าม้าไว้สำหรับตะกุยเกล็ดน้ำค้างแข็งและหิมะ แผงขนสำหรับป้องลมและทานความหนาว การแทะเล็มหญ้า กินน้ำจากลำธาร ยกเท้ากระโดดควบตะบึง สิ่งเหล่านี้เป็นธรรมชาติที่แท้ของเหล่าอาชา แม้พวกมันจะมีลานกว้างและโรงคอกให้อยู่อาศัยอย่างดีเลิศเพียงใด ก็ไร้ประโยชน์

ต่อมา ก็มีปั๋วเล่อ ผู้ประกาศก้องว่า “ข้าชำนาญการฝึกม้า” จากนั้น ก็ตัดโกนขน เลาะกีบเท้า นาบเหล็กร้อนตีตราพวกมัน ผูกล่ามตรึงพวกมันไว้ภายในคอก ระหว่างขั้นตอนนี้ มีม้าสองหรือสามตัวในฝูงม้าสิบตัว ล้มตายไป เขาปล่อยให้ม้าอดอาหารอดน้ำ ลงแส้เฆี่ยนตีให้เหยาะย่าง บังคับให้ควบตะบึง ฝึกให้วิ่งตามแนวเส้นทาง ขู่เข็ญให้วิ่งเคียงคู่กัน เบื้องหน้ามีเครื่องบังเหียนบีบรัดให้พวกมันกลัวลาน เบื้องหลังยังมีสายแส้เชือกหนังคอยคุกคาม ระหว่างขั้นตอนนี้ เหล่าอาชามากกว่าครึ่งได้ล้มตายไป

ฝูงม้าที่ดำเนินชีวิตอยู่ตามทุ่งราบ กินหญ้า ดื่มน้ำจากลำธาร เมื่อสบายอารมณ์ก็แนบศีรษะเคล้าเคลียเล่นหยอกกัน เมื่อโกรธเกรี้ยวก็หันหลังให้กันยกเท้าเตะ นี่คือสิ่งที่ม้าทุกตัวกระทำ เมื่อท่านนำรถเทียมแอกใส่พวกมัน จับมันเคียงแอกและคานรถ จากนั้นพวกมันก็เรียนรู้การขบกัดกระแทกทำลายเครื่องเทียมแอก สะบัดสิ่งที่รั้งบีบรัดตัว กัดทึ้งสายบังเหียน และม้าเหล่านั้นก็เรียนรู้การกระทำที่เลวร้ายที่สุด นี่คืออาชญากรรมของปั๋วเล่อ

แปลเรียบเรียงตัดตอนจากหนังสือจวงจื่อ（庄子） บทที่แปด