นิทานเซน : อรหันต์ทองคำ

<金罗汉>

มีนิทานเรื่องหนึ่งในปรัชญาคำสอนเซน เล่าไว้ว่า...

ยังมีชายยากไร้ผู้หนึ่ง ดำรงชีพอยู่ด้วยการตัดฟืนหาเลี้ยงครอบครัว ผ่านชีวิตไปวันๆ ด้วยความระกำลำบาก เขาได้แต่จุดธูปไหว้พระ ภาวนาของให้โชคชะตาของตนเองดีขึ้น จะได้ปลดเปลื้องความทุกข์ยากของกายและใจนี้ไปบ้าง

วันหนึ่ง โชคมาถึง ชายผู้นี้บังเอิญขุดพบรูปปั้นอรหันต์ทองคำมูลค่ามหาศาลองค์หนึ่ง เขาจึงรีบนำอรหันต์ทองคำกลับมาที่บ้านด้วยความยินดี

หลังจากนั้นชีวิตของชายผู้ยากจนก็เปลี่ยนไป เขานำอรหันต์ทองคำไปขาย ได้เงินมามากมายกลายเป็นมหาเศรษฐี สวมใส่อาภรณ์หรูหรา สร้างบ้านใหญ่โต ครอบครัวอยู่ดีกินดี เพื่อนฝูงญาติมิตรล้วนยกย่องชื่นชม และยินดีในโชคลาภครั้งนี้ของเขา

อย่างไรก็ตาม ปัญหากับเกิดที่ตัวของชายผู้โชคดี เพราะยิ่งผ่านเวลาไปนานเท่าใดเขากลับเอาแต่นั่งหน้าเศร้าอมทุกข์ยิ่งขึ้น วันๆ ไม่พูดจากับใคร ได้แต่ถอนหายได้ จนกระทั่งคนรอบข้างอดรนทนไม่ได้ จึงเอ่ยถามเขาว่า "บัดนี้ท่านก็กลายเป็นมหาเศรษฐีแล้ว ยังมีเหตุอันใดให้กลัดกลุ้มอีกหรือ?"

มิคาด ชาวนาผู้นั้นกลับตอบว่า "ย่อมกลัดกลุ้ม ย่อมกลัดกลุ้ม เพราะข้ากำลังขบคิดว่าในเมื่อ 18 อรหันต์ทองคำข้าขุดพบเพียงองค์เดียว เช่นนั้นแล้วอรหันต์ทองคำที่เหลืออีก 17 องค์ ถูกฝังไว้ที่ไหนกันแน่ หากได้มาทั้งหมดก็คงหายกลัดกลุ้มได้!"

ปัญญาเซน : รวยหรือจน มิได้อยู่ที่ทรัพย์สินมากน้อย หากแต่อยู่ที่รู้จักพอเมื่อใด