เอเอฟพี - เว็บไซต์จอมแฉวิกิลีกส์เผยว่า ประธานาธิบดีไต้หวันได้ลั่นวาจาว่า ฝ่ายจีนแผ่นดินใหญ่ได้ยื่นข้อเสนอไม่เล็งขีปนาวุธมาทางเกาะไต้หวัน แลกกับให้มะกันหยุดขายอาวุธให้กับรัฐบาลไต้หวัน
วิกิลีกส์แฉ “ประธานาธิบดีหม่า อิงจิ่ว ได้งัดเรื่องข้อเสนอของจีนนี้มาคุยกับสตีเฟน ยัง ผู้อำนวยการสถาบันอเมริกาในไต้หวัน (คล้ายสถานทูตสหรัฐฯ ในไต้หวันโดยพฤตินัย) ในระหว่างการพบปะเมื่อปี 2552”
วิกิลีกส์เผยคำพูดของหม่าว่า “ข้อตกลงกับจีนนี้มันเป็นการต่อรองที่แย่มากสำหรับไต้หวัน ที่มองจีนว่ามีกองทัพที่เข้มแข็งและเป็นฝ่ายตรงข้าม”
แต่วิกิลีกส์ไม่ได้สาธารยายสาเหตุหรือแรงจูงใจของหม่า ที่หยิบยกเรื่องข้อเสนอของจีนขึ้นมาพูดว่ามีนัยยะอะไรบ้าง
“หม่าเผยว่า จีนยังคงพัฒนากองทัพฯ พร้อมกับเพิ่มขีปนาวุธเล็งมาทางได้หวันอีกกว่า 1,000 หัว แม้ว่าสัมพันธ์สองฝ่ายจะเป็นมิตรกระชับแน่นกันขึ้นมาบ้างแล้วก็ตาม” วิกิลีกส์แจงรายละเอียด
สหรัฐฯเองก็ยอมรับปักกิ่งมากกว่าไทเป แต่ก็ยังคงเป็นหัวขบวนส่งขายอาวุธให้กับไต้หวัน ซึ่งจีนอ้างว่าไต้หวันเป็นส่วนหนึ่งของจีนที่รอการหวนคืนโดยอาจใช้กำลังถ้าจำเป็น ดังนั้นจีนจึงมองว่าสหรัฐฯ ละเมิดอธิปไตยของจีน
นอกจากนั้นวิกิลีกส์ก็แฉคำกล่าวของ ยัง ว่า “จีนเองดูเหมือนจะแย่ที่มิอาจห้ามสหรัฐฯให้หยุดขายอาวุธให้ไต้หวันได้ แม้ว่าสัมพันธ์จีน-ไต้หวันจะดีขึ้นมาบ้างแล้วก็ตาม แต่สหรัฐฯก็ไม่สนใจเรื่องนี้”
โฆษกของประธานาธิบดีไต้หวันยังไม่มีความเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้ (8 ก.ย.)
ปักกิ่งตอบโต้การซื้อขายอาวุธเมื่อ ม.ค. 2553 อย่างโกรธเกรี้ยว เมื่อรัฐบาลประธานาธิบดีบารัก โอบามาของสหรัฐฯ ประกาศขายอาวุธกับไต้หวันมูลค่า 6,400 ล้านดอลลาร์
ชุดยุทโธปกรณ์ในครั้งนั้นรวมขีปนาวุธแพทริออต เฮลิคอปเตอร์แบล็กฮอล์ค และยังมีส่วนอื่นๆ ที่ไต้หวันจะนำมายกเครื่องกองบินขับไล่ เอฟ 16 แต่ในรายการไม่มีเรือดำน้ำหรือเครื่องบินขับไล่ลำใหม่
เจ้าหน้าที่สหรัฐฯได้กล่าวว่า พวกเขาจะไม่ตัดสินใจจนกว่าจะถึงวันที่ 1 ต.ค. ว่าจะขายหรือไม่ขายเครื่องบินขับไล่เอฟ 16 ให้กับไต้หวัน ที่ไต้หวันได้ขอซื้อมาเป็นเวลานานแล้ว เนื่องจากไต้หวันวิตกว่า การเติบโตและพัฒนากองทัพสมัยใหม่ของจีนจะกลายเป็นภัยคุกคามข้ามช่องแคบ