มังกรพร้อมลุยพัฒนาแหล่งน้ำมันในคิวบา

รอยเตอร์ - จีนพร้อมแสดงบทเจ้าพ่อ ลุยพัฒนาแหล่งพลังงานน้ำมันในคิวบาพร้อมกับการสำรวจน้ำมันในอ่าวเม็กซิโก หลังลงนามข้อตกลงด้านพลังงานซึ่งสืบเนื่องจากการเยือนคิวบาอย่างเป็นทางการของรองประธานาธิบดีสี จิ้นผิงของจีน

เนื้อหาของข้อตกลงฯ ดังกล่าวยังไม่มีการเปิดเผย แต่คิวบาเองดูเหมือนว่าตั้งเป้าให้จีนเป็นคู่ค้าน้ำมันอย่างมีนัยยะสำคัญ ซึ่งสิ่งที่น่ากังวลและปัญหาในการผูกสัมพันธ์กับจีนน่าจะเป็น “สหรัฐอเมริกา”

บริษัทน้ำมันแห่งชาติของจีน CNCP (China National Petroleum Corp) เผยเมื่อวันพุธ (8 มิ.ย.) ว่า ข้อตกลงฯ ระหว่างจีนคิวบานั้นทำให้บริษัทฯ สามารถทุ่มความเชี่ยวชาญสุดกำลังเพื่อช่วยให้คิวบาสามารถเพิ่มการผลิตน้ำมัน พร้อมกับขยายความร่วมมือไปยังบริษัท Cubapetroleo ของคิวบาด้วย เพื่อร่วมกันสำรวจและพัฒนาแหล่งน้ำมันใหม่ทั้งในภาคพื้นดินและสมุทร

แม้ดูเหมือนว่า CNPC จะได้กุมบังเหียนแหล่งทรัพยากรน้ำมันในอ่าวเม็กซิโก แต่พื้นที่ในการสำรวจ ก็ยังไม่มีความชัดเจนในขณะนี้

จอร์จ ปีนอน นักวิชาการมหาวิทยาลัยฟลอริดา อินเตอร์เนชันแนล ผู้เชี่ยวชาญด้านน้ำมันในคิวบา เผยว่า ฝ่ายคิวบาเองก่อนหน้านี้ก็กำลังถกกันว่า จะอนุญาตให้พื้นที่ 5 ส่วนจากทั้งหมด 59 ส่วนในทะเล มอบให้จีนเป็นผู้สำรวจ

นอกจากนั้นยังมีข้อตกลงอื่น ๆ อีก 2ฉบับที่ทำให้จีนกับคิวบาสามารถเจรจาสัญญาขยายการขุดเจาะน้ำมันในเมืองเซียนฟูกอส และการก่อสร้างโครงการก๊าซธรรมชาติเหลว และโรงเปลี่ยนสถานะก๊าซ (regasification plant) ยังบริเวณโรงกลั่นด้วย

แหล่งข่าวรายงานว่า โครงการก่อสร้างฯ มีต้นทุน 6,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ซึ่งตัวเงินจะได้รับจากจีน และเวเนซุเอลาเป็นผู้สนับสนุนด้านการขุดเจาะน้ำมัน

ประเทศพันธมิตรสังคมนิยมอย่างเวเนซุเอลากับจีน ต่างเป็นคู่ค้าสำคัญอันดับ 1 และ 2 ของคิวบา

การลงนามในข้อตกลงทั้งหมด 3 ฉบับนั้นมีนายเจี่ยง เจี๋ยหมิ่น ประธานบริหารของ CNPC นายสี จิ้นผิง รองประธานาธิบดีจีน ผู้มีแนวโน้มนั่งเก้าอี้ประธานาธิบดีคนถัดไป และประธานาธิบดีราอูล คาสโตร ของคิวบา โดยลงนามเมื่อวันอาทิตย์ (5 มิ.ย.) ในเมืองฮาวานา ศูนย์กลางเศรษฐกิจของคิวบา

อย่างไรก็ตาม ขณะที่คิวบากำลังรอคอยแท่นขุดเจาะน้ำมันจากจีนผู้เป็นเจ้าหนี้รายใหญ่ของคิวบา คิวบาก็ได้ทำสัญญากับบริษัท Repsol YPF ยักษ์ใหญ่น้ำมันสัญชาติสเปน เพื่อร่วมกันสำรวจแหล่งน้ำมันในอ่าวเม็กซิโกอย่างเต็มศักยภาพด้วย

แท่นขุดเจาะน้ำมันไฮเท็ค Scarabeo 9 ที่คิวบากำลังรอคอยจากจีนนั้น คาดว่าจะส่งมาถึงคิวบาในปลายเดือนก.ย.-ต้นเดือนต.ค. และจะเริ่มขุดเจาะน้ำมันชุดแรก ซึ่งการขุดเจาะนั้นบริษัทที่มีส่วนร่วมในการวางแผนมีทั้ง Repsol ของสเปน ปิโตรนาสของมาเลเซีย และ ONGC ของอินเดีย

บ่อน้ำมันแรกที่ Repsol จะได้ขุดนั้นไกลจากชายฝั่งรัฐฟลอริดาประมาณ 100 กม. ซึ่งใกล้เขตสหรัฐฯมาก

คิวบาเผยว่า แหล่งดังกล่าวฯ อาจมีน้ำมันสำรองอยู่ถึง 20,000 ล้านบาเรล แต่สำนักสำรวจทางธรณีวิทยาของมะกันคาดว่ามีเพียง 5,000 ล้านบาเรลเท่านั้น

เมื่อคิวบาอยู่ไม่ห่างจากสหรัฐฯ ดังนั้นเมื่อจีนเข้ามาเกี่ยวข้องกับการสำรวจแหล่งพลังงานในน่านน้ำคิวบา จึงมิอาจหลีกเลี่ยงความไม่พอใจจากสหรัฐฯได้

อดีตประธานาธิบดีดิค เชนีย์ เคยทำผิดด้วยการกล่าวในปี 2551 ว่า จีนกำลังขุดเจาะน้ำมันในน่านน้ำคิวบาห่างจากฟลอริดา 96 กม. การกล่าวเช่นนี้เขาต้องการใช้จีนเป็นเครื่องมือโต้สหรัฐฯให้ขยับการขุดเจาะน้ำมันของตนเอง

ในปี 2548 ยักษ์พลังงานจีน China National Offshore Oil Corporation หรือซีนุก พยายามจะซื้อบริษัทน้ำมันยูโนแคล ในแคลิฟอร์เนีย แต่มีเสียงจากฝ่ายค้านในสภาสูงของสหรัฐฯ กังวลเรื่องความมั่นคงของชาติ จึงไม่อนุมัติการซื้อดังกล่าว ในที่สุดซีนุกก็ถอนการซื้อฯ

จีนได้เรียนรู้บทเรียนว่า “สภาฯ มะกันอ่อนไหวกับจีนมากแค่ไหน” ปีนอนทิ้งท้าย