แม่หมีทรหด

แม่แพนด้าจะตั้งท้องประมาณ 3-5 เดือน เมื่อถึงฤดูใบไม้ผลิ มันก็จะหาทำเลดีๆ เช่น โพรงไม้หรือถ้ำในการคลอดลูก เอาใบไผ่มาปูเป็นเตียงนอนเตรียมพร้อมสำหรับการเบ่งลูก ลูกแพนด้าเมื่อออกจากท้องแม่ดูน่าสงสารมาก ตัวเล็กกระจิดสีแดงๆ ไม่มีขน ตาปิด และยังยืนไม่ได้ น้ำหนักประมาณ 100 กรัม ขนาดตัวแค่ 1 ใน 1,000 ของแม่เท่านั้น

ในจำนวนสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทั้งหมด หากไม่นับรวมมนุษย์ มีแพนด้ากับจิงโจ้ที่คลอดลูกวัยแรกเกิดที่มีขนาดเล็กมากเช่นนี้ แต่ลูกจิงโจ้ยังโชคดี ที่แม่จิงโจ้มีกระเป๋าหน้าท้องไว้ปกป้องอันตรายให้แก่ลูกได้ แต่แม่แพนด้ายักษ์ไม่มีเกราะคุ้มครองลูกน้อยใดใดเลย ฉะนั้นการจะเลี้ยงดูลูกแพนด้าให้เติบใหญ่ จึงเป็นเรื่องยากลำบากมาก

แม่แพนด้าอาศัยอาหารที่กินสะสมช่วงตั้งท้องดูแลลูกน้อย จนหนึ่งเดือนผ่านไปจึงจะออกจากห้องคลอดไปหาอาหารกินได้ เมื่อออกไปหากินแล้วก็ต้องรีบกลับมาดูลูก ลูกแพนด้าจะอาศัยอกอุ่น การกอดจูบ และการเลียจากแม่หมี จนค่อยๆเติบโตและรอดพ้นวัยอ่อนมาได้

เมื่อขนแพนด้าน้อยเริ่มขึ้นเห็นเป็นสีขาว-ดำ เมื่ออายุได้ 1 เดือน น้ำหนักตัวประมาณ 1 กิโลกรัม แต่ยังเดินไม่ได้ และตาก็ยังไม่กล้าสู้แสง จนกระทั่ง 3 เดือน จึงเริ่มหัดเดิน การมองเห็นเริ่มพัฒนาขึ้น
พอผ่านไปครึ่งปี น้ำหนักขึ้นเป็น 13 กิโลกรัม ก็สามารถออกไปเรียนรู้วิธีกินใบไผ่กับแม่ได้แล้ว แต่ยังต้องกินนมเสริมพลังงานด้วย ขณะเดียวกันก็เริ่มเรียนรู้สัญชาตญาณของสัตว์ป่า อายุขวบครึ่ง หนูน้อยแพนด้าน้ำหนักไม่ต่ำกว่า 50 กิโลกรัม ก็สิ้นสุดช่วงวัยเด็กที่ต้องพึ่งพาแม่ หลังจากนั้นก็จะปลีกตัวใช้ชีวิตสันโดษต่อไป

ปกติแพนด้ามีอายุขัยเฉลี่ย 15 ปี แพนด้าวัยเจริญพันธุ์อายุราว 5-7 ปี ตั้งท้องได้ 3-4 ครั้ง ตกลูกครั้งละ 1 ตัว บางทีเป็นฝาแฝด แต่อย่างไรก็ตามแม่แพนด้าก็สามารถเลี้ยงลูกได้ครั้งละตัวเดียว เนื่องจากความอ่อนแอของเจ้าลูกหมีแรกเกิด และความยากลำบากในการเลี้ยงดูดังที่กล่าวข้างต้น