จับตา!คดีริโอฯ วัดใจทำการค้ากับจีน

เอเอฟพี-การพิจารณาคดีของพนักงานทั้งสี่ของ ริโอ ตินโต ในสัปดาห์นี้ กำลังถูกจับตามองอย่างกว้างขวาง ว่าเป็นบททดสอบความรับผิดชอบต่อชุมชนการค้าโลก และจีนจะปฏิบัติอย่างเป็นธรรมต่อนักลงทุนต่างชาติเพียงใด

สเติร์น หู ผู้บริหารชาวออสเตรเลีย และพนักงานชาวจีนอีกสามคน ของกิจการเหมืองยักษ์ใหญ่นี้ หวัง หย่ง, เกอ หมินเฉียงและ หลิว ไช่กุ้ย จะขึ้นศาลในวันจันทร์นี้ (22 มี.ค.) ด้วยข้อหารับสินบนจากโรงงานเหล็กจีน และทำให้ได้มาซึ่งข้อมูลลับทางธุรกิจเข้าข่ายสายลับอุตสาหกรรม

ทางการออสเตรเลีย ต้องการให้การพิจารณาคดีซึ่งมีกำหนด 3 วันนี้ เป็นไปอย่างโปร่งใส แต่การพิจารณาคดีครั้งนี้จะถูกปิดกั้นการเข้าร่วมรับฟังโดยอ้างถึงความลับทางการค้าฯ จนทำให้เกิดความระแวงสงสัยว่าจะเป็นการพิจารณาคดีอย่างเป็นธรรมเพียงใด

จำเลยทั้งสี่ ล้วนเป็นพนักงานของริโอ ตินโต ถูกจับกุมเมื่อเมื่อวันที่ 5 ก.ค. ปีที่แล้ว และถูกกล่าวหาในเบื้องต้นว่าจารกรรมความลับทางราชการ หลังจากริโอ ตินโต ปฏิเสธข้อตกลงกับบริษัทไชนัลโคล ของทางการจีนได้เพียงไม่กี่สัปดาห์ จากนั้นทางการจีนปรับลดข้อกล่าวหาลง เป็นรับสินบนจากโรงงานเหล็กจีน เพื่อให้ได้มาซึ่งข้อมูลลับทางธุรกิจเข้าข่ายสายลับอุตสาหกรรม ขณะที่ ซีอีโอของริโอ ตินโต เชื่อว่า พนักงานของบริษัทเป็นผู้บริสุทธิ์

เมื่อวันพฤหัสบดี (18 มี.ค) เควิน รัดด์ นายกรัฐมนตรีออสเตรเลียได้ออกโรงเตือนจีนว่า โลกกำลังมองดูจีนอยู่ในการตัดสินคดีนี้

แอน เคนท์ อาจารย์กฎหมายจากมหาวิทยาลัยแห่งชาติออสเตรเลีย กล่าวกับเอเอฟพีว่า ได้กลิ่นทะแม่งๆ บางอย่างกับการพิจารณาคดีนี้ ไม่ว่าจะเป็นการเริ่มเปิดพิจารณาคดีในวันเดียวกับที่ ทอม อัลเบนีส ซีอีโอของริโอฯ จะต้องไปแถลงในอีโคโนมิก ฟอรั่มที่กรุงปักกิ่ง และโรงถลุงเหล็กจีนได้กับมาเจรจาต่อรองราคาสินแร่เหล็กกับบรรดาเหมืองต่างชาติกันอีกครั้ง นอกจากนั้น คดีนี้ยังมีในเวลาเดียวกับที่ วันศุกร์นี้ ริโอ ตินโตจะได้ลงนามข้อตกลงมูลค่า 1,350 ล้านดอลลาร์ กับ ไชนัลโคล เพื่อทำเหมืองแร่ในกินี ซึ่งความบังเอิญนี้เขาวิเคราะห์ว่า เหมือนการยื่นหมูยื่นแมวกัน

เดวิด มาร์ติน โจนส์ ผู้เชี่ยวชาญด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ จากมหาวิทยาลัย ควีนส์ทาวน์ กล่าวว่า แม้ทั้งสองฝ่ายจะออกตัวว่า การพิจารณาคดีในสัปดาห์นี้ จะไม่มีผลต่อความสัมพันธ์ระดับทวิภาคี แต่ก็ทำให้ทางออสเตรเลียกระอักกระอ่วนอยู่ และในเวลาเดียวกัน คดีนี้ ยังสะท้อนให้โลกได้รู้ว่า จะทำการค้ากับจีนซึ่งทำการค้าและใช้ระบบกฎหมายตามทัศนะและความเข้าใจในมุมของตนเอง อย่างไร

ทั้งนี้ ออสเตรเลียกล่าวว่าจะส่งเจ้าหน้าที่การฑูตเข้าเป็นผู้แทนฯ ในการรับฟังการพิจารณาคดีนี้ และเรียกร้องให้จีนพิจารณาทบทวนให้มีการพิจารณาคดีนี้อย่างเปิดเผย

ทางการจีนยืนยันว่าการพิจารณาคดีนี้ ยึดตามหลักฐานข้อเท็จจริง และรับประกันอย่างเต็มที่ต่อความเป็นธรรมและสิทธิของผู้ต้องหา ซึ่งยังรวมถึงจำเลยสัญชาติจีนทั้งสามคนด้วย