จีนลงมือสำรวจถี่ยิบ พบวิกฤตมลพิษทางน้ำ

เอเจนซี่ – จีนแถลงผลสำรวจมลพิษทางน้ำบนแดนมังกร ซึ่งมีรายละเอียดมากที่สุด เป็นครั้งแรก ระบุปัญหามลพิษในแม่น้ำลำคลองมีความรุนแรงมากกว่าที่เคยทราบกัน

ผลสำรวจมลพิษทางน้ำในปี 2550 ซึ่งรัฐบาลจีนเปิดเผยเมื่อวัน อังคาร (9 ก.พ.) พบว่า มลพิษมีปริมาณสูงกว่า 2 เท่าจากที่ทางการเคยสำรวจก่อนหน้า โดยมีการปล่อยของเสียลงน้ำทั้งสิ้น 30.3 ล้านตัน

เปรียบเทียบกับผลสำรวจของกระทรวงคุ้มครองสิ่งแวดล้อมเมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา ซึ่งใช้เกณฑ์คำนวณ ที่แคบกว่า โดยไม่รวมน้ำเสียจากการเกษตร เช่นปุ๋ย และยาฆ่าแมลง ตลอดจนของเสีย ที่รั่วซึมจากบ่อฝังขยะ ระบุปริมาณของเสีย ที่ปล่อยลงน้ำในปี 2550 มีทั้งสิ้น 13.8 ล้านตันเท่านั้น โดยเจ้าหน้าที่ยังอธิบายด้วยว่า ปริมาณของเสียในน้ำลดลงกว่าร้อยละ 3 จากเมื่อปี 2549 ซึ่งถือเป็น“จุดพลิกผัน”

ผลสำรวจมลพิษดังกล่าวดำเนินการนานกว่า 2 ปีจึงแล้วเสร็จ โดยมีผู้ร่วมโครงการสำรวจจำนวน 570,000 คน ใช้ข้อมูล 1.1 พันล้านชิ้นจากแหล่งมลพิษเกือบ 6 ล้านแหล่ง ซึ่งครอบคลุมทั้งโรงงาน, ฟาร์ม,บ้านเรือน และโรงบำบัดมลพิษของเสีย โดยจะได้มีการสำรวจอีกครั้งในอีก 10 ปีข้างหน้าคือปี 2563

นักอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมเรียกการสำรวจครั้งนี้ว่า เป็นการสำรวจมลพิษแห่งชาติครั้งแรกของจีน และถือเป็นย่างก้าวเล็กๆ ไปสู่ความโปร่งใส อย่างไรก็ตาม ผลสำรวจมีความขัดแย้งอย่างชัดเจนจากตัวเลขปริมาณมลพิษประจำปี ที่รัฐบาลพิมพ์เผยแพร่ในอดีต จึงก่อคำถามสำคัญเกี่ยวกับจุดบกพร่องของข้อมูลการสำรวจมลพิษของจีนในช่วงก่อนหน้า นอกจากนั้น ยังบ่งชี้ว่า การขจัดมลพิษในน้ำและอากาศยังเป็นหนทางอันยาวไกลสำหรับจีน

อย่างไรก็ตาม นายจาง หลี่จวิน รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคุ้มครองสิ่งแวดล้อมพยายามเบี่ยงเบนความสนใจเรื่องความแตกต่างของผลสำรวจ โดยระบุว่า ผลสำรวจ ที่ทำอย่างละเอียดถี่ถ้วนครั้งนี้ ได้มีการกล่าวถึงเป็นครั้งแรกเกี่ยวกับน้ำทิ้งทางการเกษตร ซึ่งมีปริมาน 13.2 ล้านตัน และของเสียที่รั่วซึมจากบ่อฝังขยะ ปริมาณ 324,600 ตัน เนื่องจากทีมสำรวจได้นำวิธีการ ที่ปรับปรุงให้ทันสมัยมาใช้ และเข้าถึงพื้นในชนบทและเขตโรงงานได้หลายแห่งกว่าการสำรวจแต่ก่อน

นายหม่า จวิน ผู้เชี่ยวชาญคนสำคัญด้านมลพิษทางน้ำในจีน และเป็นผู้อำนวยการสถาบันกิจการแห่งรัฐและสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นกลุ่มวิจัยไม่แสวงผลกำไรในกรุงปักกิ่งกล่าวว่า จากข้อมูลใหม่ที่ว่า มีการปล่อยของเสียลงน้ำกว่า 30 ล้านตันนั้น บ่งชี้ถึงปัญหาที่ใหญ่กว่าเดิมมาก

“เราเคยเชื่อว่า เราจำเป็นต้องลดการปล่อยของเสียลงครึ่งหนึ่ง แต่ข้อมูลวันนี้หมายความว่า จำเป็นต้องทำงานเพิ่มขึ้นอีกเยอะ” นายหม่ากล่าว

นอกจากนั้น เขายังแสดงความวิตกเกี่ยวกับปริมาณของเสียด้านเกษตรกรรม ซึ่งอาจเป็นปัญหา ที่แก้ไขได้ยากกว่า การทิ้งของเสียจากโรงงานลงตามแม่น้ำและทะเลสาบ เนื่องจากจำนวนเกษตรกร ที่มีหลายล้านคน จึงควบคุมได้ยาก

ด้านนายสตีเว่น หม่า แห่งกลุ่มกรีนพีซในกรุงปักกิ่งระบุว่า การตัดสินใจของรัฐบาลจีนในการคำนวณและเปิดเผยตัวเลขปริมาณของเสียจากเกษตรกรรม ย่อมมีผลต่อการกำหนดนโยบายเกี่ยวกับมลพิษทางน้ำอย่างแน่นอน หลังจากละเลยประเด็นนี้มานาน