เอเอฟพี – ทิเบตวิจารณ์รัฐบาลสหรัฐฯ และชาติตะวันตก กำลังเอาอกเอาใจจีนกรณีปัญหาทิเบต ระบุทุกวันนี้ผลประโยชน์ด้านเศรษฐกิจสำคัญเหนือกว่าผลประโยชน์อื่นใด
ท่าน ซัมดอง รินโปเช่ นายกรัฐมนตรีของรัฐบาลพลัดถิ่นทิเบตกล่าวที่เมืองธรรมศาลา ซึ่งเป็นที่ตั้งของรัฐบาลพลัดถิ่นทิเบตในอินเดียเมื่อวันอังคาร (15 ก.ย.2552) ว่า ขณะนี้หลายประเทศกำลังใช้นโยบายโอนอ่อนผ่อนตาม เพื่อเอาใจจีน แม้แต่สหรัฐฯ เอง
“ทุกวันนี้ ผลประโยชน์ด้านเศรษฐกิจยิ่งใหญ่กว่าผลประโยชน์อื่น ๆ อย่างมาก” ท่านระบุ
ท่าน ซัมดอง รินโปเช่ ออกมาวิจารณ์ ภายหลังจากสำนักงานขององค์ทะไลลามะ ผู้นำจิตวิญญาณของชาวทิเบตแถลงเมื่อวันจันทร์ (14 ก.ย.2552) ว่า องค์ทะไลลามะจะไม่ทรงพบกับประธานาธิบดีบารัก โอบาม่า ระหว่างเสด็จเยือนสหรัฐฯ ตามกำหนดการในเดือนหน้า แต่ก็ทรงหวังว่าจะได้พบกัน หลังจากประธานาธิบดีเสร็จสิ้นการเยือนจีนในเดือนพฤศจิกายนแล้ว
แถลงการณ์มีขึ้นในวันเดียวกับที่คณะผู้แทนสหรัฐฯ นำโดยวาเลอรี จาร์เร็ตต์ ที่ปรึกษาของทำเนียบขาว มาเข้าเฝ้าองค์ทะไลลามะที่เมืองธรรมศาลา ซึ่งถือเป็นคณะเจ้าหน้าที่ระดับสูงสุดของสหรัฐฯ ที่เดินทางมา หลังจากเกิดจลาจลในเขตปกครองตนเองทิเบตของจีนเมื่อเดือนมีนาคม 2551
นักวิเคราะห์ชี้ว่า ถ้าโอบาม่าพบกับองค์ทะไลลามะ ก่อนหน้าการไปเยือนกรุงปักกิ่งครั้งแรกของเขาแล้ว สหรัฐฯ ย่อมถูกพญามังกรตอบโต้อย่างกราดเกรี้ยวแน่นอน และความหวังของโอบาม่า ที่จะพัฒนาความสัมพันธ์ให้แนบแน่นยิ่งขึ้นอาจกระทบกระเทือนไปด้วย
การที่จีนตราหน้าองค์ทะไลลามะว่าเป็น “นักแบ่งแยกดินแดน” แม้สิ่งที่ทรงเรียกร้องคืออิสรภาพในการปกครองตนเองของชาวทิเบต มิใช่การประกาศเอกราช ก็ตามนั้น ยิ่งเพิ่มแรงกดดันให้บรรดาผู้นำโลกไม่ยอมพบปะด้วย จีนยังตำหนิการไปเยือนของคณะผู้แทนสหรัฐฯ โดยยืนยันว่า จีนคัดค้านการพบปะใด ๆ ระหว่างนักแบ่งแยกดินแดนกับเจ้าหน้าที่ต่างชาติ
อย่างไรก็ตาม ซัมดอง รินโปเช่กล่าวว่า เป็นเหตุผลธรรมดาสามัญ ที่ท่านเข้าใจได้ว่า เหตุใดประธานาธิบดีสหรัฐฯ จึงไม่พบกับองค์ทะไล ลามะ ก่อนการเยือนจีน
โอบาม่า “ไม่ควรทำให้ผู้นำจีนขัดเคือง”
“สิ่งที่กวนประสาทจีน (มากที่สุด) ก็คือองค์ทะไลลามะ ไม่ว่าท่านจะเสด็จที่ไหนก็ตาม”
พญามังกรเคยขู่ว่าความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับไต้หวันอาจถอยหลัง ภายหลังจากรัฐบาลมังกรน้อยอนุญาตให้องค์ทะไลลามะเสด็จไต้หวันเมื่อต้นเดือน
องค์ทะไลลามะยังเตรียมเสด็จรัฐอรุณาจัลประเทศ ของอินเดีย ซึ่งจีนอ้างสิทธิ์ครอบครองพื้นที่อันกว้างใหญ่ส่วนหนึ่ง ซัมดอง รินโปเช่ยืนยันว่าเป็นการเยือนเพื่อศาสนกิจเท่านั้น และพระองค์ก็เคยเสด็จไปมาแล้ว
อย่างไรก็ตาม นักวิเคราะห์อินเดียมองว่า การอนุญาตให้องค์ทะไลลามะเสด็จไปรัฐ ซึ่งอยู่ติดพรมแดนกับจีนแห่งนี้เท่ากับเป็นการตอกย้ำสิทธิครอบครองเหนือรัฐดังกล่าวของอินเดีย