จีนอัดฉีดกำลังซื้อรากหญ้า หวังการบริโภคฉุดเศรษฐกิจ

เอเยนซี – จีนอุดหนุนชาวชนบทซื้อเครื่องใช้ไฟฟ้า หวังให้รากหญ้าเพิ่มการบริโภค เชื่อเศรษฐกิจโดยรวมแจ่มขึ้นแถมยังช่วยสร้างงานได้อีกหลายแสนคน ด้านผู้ผลิตเครื่องใช้ไฟฟ้ารายใหญ่เฮ ยอดขายในชนบทพุ่งกระฉูดเป็นประวัติการณ์ ขณะที่นักวิเคราะห์หวั่น จะไม่เป็นผลดีต่อเศรษฐกิจจีนในระยะยาว

รัฐบาลจีนออกมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจล่าสุด โดยการสร้างงาน การลดค่าใช้จ่ายเพื่อกระจายสินค้า การปรับปรุงคุณภาพผลิตภัณฑ์ และเพิ่มจำนวนร้านค้าปลีกในชนบท และยังตั้งเป้าไว้ว่า ในปีนี้จะตั้งร้านค้าปลีกในชนบทอีก 150,000แห่ง เพื่อให้ชาวชนบทเข้าถึงสินค้าอุปโภคบริโภคง่ายขึ้น คาดว่ามาตรการดังกล่าวจะช่วยให้ชาวชนบท 775,000 คนมีงานทำภายในปี 2553 ทั้งนี้ จากการแถลงข่าวของเจ้าหน้าที่จากกระทรวงพาณิชย์ของจีน

มาตรการด้านเศรษฐกิจครั้งนี้ จะเน้นให้ชาวชนบทในจีนที่มีอยู่ราว 700 ล้านคนใช้จ่ายเงินกันมากขึ้น และเชื่อว่าความพยายามดังกล่าวจะทำให้การเติบโตทางเศรษฐกิจของจีนฟื้นขึ้นมาได้ และยังจะช่วยให้ชาวชนบทมีฐานะดีขึ้น

เพิ่มการบริโภคในชนบท ชดเชยรายได้ส่งออกลด

“นี่เป็นครั้งแรก ที่รัฐบาลจีนและผู้ประกอบการหวังให้ภาคชนบทช่วยพลิกฟื้นเศรษฐกิจ แทนที่จะเป็นผู้บริโภคชาวตะวันตก” นั่นเป็นความเห็นของ นายเบน ซิมป์เฟนดอร์เฟอร์ หัวหน้าฝ่ายเศรษฐกิจจีน จากธาคารแห่งชาติสก็อตแลนด์ (Royal Bank of Scotland) และว่า แม้มาตรการนี้จะไม่ช่วยในการฟื้นตัวของเศรษฐกิจโลก แต่ก็ทำให้เห็นทิศทางการแก้ปัญหาเศรษฐกิจในทศวรรษหน้า

ตัวเลขส่งออกของจีนลดลงมาหลายเดือนแล้ว หลังจากที่จีนมีอัตราส่งออกเป็นตัวเลขสองหลักมาหลายปี ทำให้ นักเศรษฐศาสตร์ แนะนำว่า ทางการจีนจะต้องเพิ่มการบริโภคภายในเพื่อชดเชยการส่งออกที่เสียไป และว่า มาตรการดังกล่าว จะช่วยให้เศรษฐกิจจีนและเศรษฐกิจโลกดีขึ้น โดยเฉพาะในช่วงที่สหรัฐอเมริกาที่มีกำลังซื้อสูงสุดในโลก กำลังประสบภาวะเศรษฐกิจถดถอย

รายงานตัวเลขจากทางการจีน ระบุว่า การบริโภคภายในของจีนคิดเป็น 39 % ของผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (จีดีพี) ในช่วง 9 เดือนแรกของปีที่แล้ว ขณะที่การบริโภคภายในของสหรัฐฯ คิดเป็น 69 % ของจีดีพี

แม้ว่าชาวชนบทของจีนยังคงยากจนอยู่ แต่รายได้ของพวกเขาก็เพิ่มขึ้นมาตลอดช่วง 3 ทศวรรษนับจากจีนได้ปฏิรูประบบตลาด และบริษัทต่างชาติชั้นนำ อย่างเช่น บริษัทโนเกีย และบริษัทยาแอสตรา เซเนก้า (Astra Zeneca) ยังได้เข้ามาเปิดร้านขายสินค้าตามตำบลและอำเภอเล็กๆ ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา เพื่อให้ชาวจีนที่ต้องการสินค้าหาซื้อได้

เมื่อเดือนที่แล้ว รัฐบาลในกรุงปักกิ่งได้ประกาศอุดหนุนชาวชนบทที่ต้องการซื้อเครื่องใช้ไฟฟ้า เช่น โทรศัพท์มือถือ เครื่องซักผ้า และคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล ในอัตรา 13 % จากราคาสินค้า มาตรการดังกล่าวเริ่มใช้ใน 3 มณฑลเมื่อปีที่แล้ว แต่ในเดือนมกราคมได้นำมาใช้ทั่วประเทศ

โดยรัฐบาลจีนกำหนดให้บริษัทต่างๆ กว่า 120 แห่ง รวมถึงบริษัทต่างชาติอย่างโนเกียและซัมซุง เป็นซัพพลายเออร์ ทั้งนี้ นายหลี่ เกาเซียง นักวิจัยจากวิทยาลัยสังคมศาสตร์ของจีน คาดว่ารัฐบาลจีนจะต้องใช้เงินถึง 3 หมื่นล้านหยวน (ประมาณ 130,000 ล้านบาท) ในแต่ละปี เพื่อในมาตรการอุดหนุนดังกล่าว

ยักษ์ใหญ่เครื่องใช้ไฟฟ้ายิ้มร่า ยอดขายในชนบทกระฉูด

การกระตุ้นตลาดในชนบทก็ไม่ใช่เรื่องง่ายนัก เนื่องจากชาวชนบทของจีนที่มีรายได้ประมาณ 700 เหรียญสหรัฐฯ/ปี/คน (24,500 บาท) อยากเก็บเงินบางส่วนไว้ใช้ในยามจำเป็น เนื่องจากระบบดูแลสุขภาพและการบริการสังคมในชนบทของจีนยังไม่ดีนัก และในชนบทก็ไม่มีร้านขายของใช้ดีๆ ตั้งอยู่ด้วย

ในบางแง่มุม ความพยายามดังกล่าวของรัฐบาลจีนก็เป็นเรื่องเข้าใจได้ยาก ดังกรณีของ นายหู เอ่อเหอ (Hu Erhe) ชาวนาวัย 56 ปีที่อยู่มองโกเลียใน ยอมจ่ายเงิน 598 หยวน (ประมาณ 2,573 บาท) หรือครึ่งหนึ่งของรายได้ทั้งเดือน ไปเพื่อซื้อเครื่องซักผ้าเครื่องแรกในชีวิต โดยเขาได้รับการอุดหนุนจากรัฐบาล

เขาและภรรยาคือ นางเหอ ชุยเฟิงต้องขนเครื่องซักผ้าจากร้านมากับรถโดยสาร หลังจากใช้เวลาบนถนนขรุขระ 2 ชั่วโมงเขาก็มาถึงบ้านเพื่อที่จะได้พบกับปัญหาใหม่ นั่นก็คือบ้านเขาไม่มีน้ำประปาไว้ซักผ้า พวกเขาจึงต้องปั๊มน้ำจากบ่อน้ำข้างบ้านไปไว้ในเหยือกดินเผาขนาดใหญ่เพื่อไว้ใช้ซักผ้า

“ตอนนี้เครื่องซักผ้าถือเป็นเครื่องบ่งบอกสถานะของคนในตำบล หลังจากเราซื้อเครื่องนี้มาเพื่อนบ้านก็เวียนกันมาดู” นั่นเป็นคำบอกเล่าของนางเหอ

ทางด้านผู้ผลิตนั้น กลุ่มบริษัทเลอโนโว ซึ่งเป็นผู้ผลิตคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะรายใหญ่ที่สุดในจีน คาดว่าแผนการอุดหนุนของรัฐบาลจีนจะช่วยให้ยอดขายเพิ่มขึ้นเป็นหมื่นล้านหยวน (43,000 ล้านบาท) หรือคือเป็น 5 % ของยอดขายตลอดทั้งปี เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว บริษัทเลอโนโวก็ประกาศว่าจะเน้นยอดขายที่ตลาดในจีน เพราะความต้องการในตลาดอเมริกาและยุโรปลดลง

ขณะที่กลุ่มบริษัทไฮเออร์ (Haier) ซึ่งเป็นผู้ผลิตเครื่องใช้ภายในบ้านรายใหญ่ที่สุดในจีน เปิดเผยว่า ในปี 2551 บริษัทมีรายได้เพิ่มขึ้น 8 % คิดเป็นมูลค่า 17,800 ล้านหยวน (623,000 ล้านบาท) นายหลี่ ฉวน ผู้จัดการบริษัทไฮเออร์ บอกว่า รายได้ที่เพิ่มขึ้นนี้เป็นผลมาจากมาตรการอุดหนุนของรัฐบาลจีน และเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ของบริษัทที่ยอดขายในเขตชนบทสูงกว่ายอดขายในเขตเมือง

ด้วยเหตุนี้ บริษัทไฮเออร์ และบริษัทเครื่องใช้ไฟฟ้าอื่นๆ รวมถึงพานาโซนิค จึงได้ดัดแปลงให้เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ผลิตขึ้นมามีความเหมาะสมกับการใช้งานในชนบทยิ่งขึ้น เช่น สามารถใช้ได้กับกระแสไฟฟ้าที่ไม่สม่ำเสมอ

ตัวแทนจากบริษัทพานาโซนิค บอกว่า มาตรการอุดหนุนดังกล่าว ถือเป็นวิธีที่จะทำให้เครื่องใช้ไฟฟ้ามียี่ห้อหยั่งรากลึกลงในตลาดในประเทศจีน และคาดว่า ในปีหน้ายอดขายเครื่องซักผ้าของพานาโซนิคจะมีประมาณ 3 ล้านเครื่อง และยอดขายปีนี้คาดว่าจะทะลุ 2.5 ล้านเครื่อง ขณะที่ปีที่แล้วทางบริษัทขายเครื่องซักผ้าได้ 1 ล้านเครื่อง

อย่างก็ตาม นักวิเคราะห์บางรายได้ตั้งข้อสงสัยว่า การเน้นยอดขายในเขตชนบทอาจจะไม่เป็นผลดีในระยะยาว นายรัตตัน มัลลิ (Rattan Malli) นักวางแผนธุรกิจของบริษัทโฆษณาชื่อดัง เจ วอลเตอร์ ทอมป์สัน บอกว่า ตอนนี้ตลาดในชนบทของจีนอาจจะดึงดูดผู้ขายได้ แต่ความคุ้มค่าในการลงทุนอาจมีไม่มากนัก เพราะประชากรในชนบทอยู่กันอย่างกระจัดกระจาย

นายเจียง เจิ้งเหว่ย รัฐมนนตรีช่วยพาณิชย์ของจีน ได้เพิ่มเติมรายละเอียดในแผนการอุดหนุดว่า มาตรการใหม่ที่รัฐบาลจีนเพิ่งประกาศออกมานี้ มุ่งหวังให้เกิดเครือข่ายกระจายสินค้าเพื่อทำให้ค่าใช้จ่ายในการส่งสินค้าไปยังชนบทลดลง หัวใจของมาตรนี้คือเพิ่มการบริโภคในครอบครัวที่มีรายได้น้อย

นายเจียงรับรองด้วยว่า มาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจดังกล่าวไม่ใช่นโยบาย “ซื้อสินค้าจีน” ที่ล้อกับนโยบาย “ซื้อสินค้าอเมริกัน” ซึ่งในเดือนที่ผ่านมา รัฐบาลจีนก็ได้ออกมาเตือนรัฐบาลต่างชาติว่าให้ระวังเรื่องการกีดกันทางการค้า ซึ่งนายเจียงก็ได้กล่าวย้ำอีกครั้งหนึ่งว่า การค้าในระดับโลกจะต้องดำเนินต่อไปให้ได้

“ประเทศใดประเทศหนึ่ง ไม่อาจสนองตอบความต้องการภายในประเทศด้วยสินค้าภายในประเทศเพียงอย่างเดียว” นายเจียงกล่าว