เอเจนซี่ - สื่อมวลชนของทางการจีนแสดงความกังวลว่า บารัค โอบามา ประธานาธิบดีคนใหม่ของสหรัฐอเมริกา จะมีท่าทีอย่างไรต่อความสัมพันธ์์ระหว่างจีนกับสหรัฐฯ ขณะที่ยกย่องอดีตผู้นำ จอร์ช ดับเบิลยู บุช ว่ามีส่วนช่วยปูรากฐานอันแข็งแกร่งระหว่างสองชาติ
“ในฐานะที่ชาวอเมริกันจำนวนมากต่างปรารถนาอย่างแรงกล้าที่จะออกจากยุคของประธานาธิบดีบุช ทำให้มีทั้งความอัศจรรย์ใจและความกังวลว่า ประธานาธิบดีคนใหม่จะละเลยความก้าวหน้าทางความสัมพันธ์ทวิภาคี (ระหว่างจีนกับสหรัฐฯ) หรือไม่... เพราะหลังจากความสัมพันธ์ระหว่างกันตกอยู่ในสภาวะที่มีทั้งก้าวหน้าและถดถอยมาหลายทศวรรษ แต่ขณะนี้ความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับสหรัฐฯ กำลังเริ่มต้นส่งสัญญาณของความมีเสถียรภาพแล้ว” หนังสือพิมพ์ไชน่าเดลี่ ซึ่งเป็นกระบอกเสียงของรัฐบาล ฉบับประจำวันที่ 21 ม.ค. ตีพิมพ์บทบรรณาธิการ ภายหลังพิธีสาบานตนเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐฯ ของ นายบารัค โอบามา
ไชน่าเดลี่ บอกว่า ถึงแม้นโยบายต่างประเทศของอดีตประธานาธิบดีจอร์ช ดับเบิลยู บุชแห่งพรรครีพับลิกัน ได้ร้างความผิดหวังและคำถามด้านความชอบธรรมโดยเฉพาะในกรณีสงครามอิรัก แต่บุช ก็มีส่วนสำคัญอย่างยิ่งในการสร้างสัมพันธ์ระหว่างจีน-สหรัฐฯ
“การรักษาความสัมพันธ์ระหว่างมหาอำนาจเดี่ยวของโลก กับประเทศกำลังพัฒนาที่มีขนาดใหญ่ที่สุดเป็นงานที่ไม่ง่าย แต่บุชก็บริหารได้เป็นอย่างดี” ไชน่า เดลี่ กล่าว
ทั้งนี้ การประชุมหารือยุทธศาสตร์เศรษฐกิจ (Strategic Economic Dialogue) ระหว่างรัฐมนตรีของจีนและสหรัฐฯ ที่จัดขึ้นปีละ 2 ครั้ง ริเริ่มขึ้นในสมัยของบุช ซึ่งการประชุมนี้มีความหมายอย่างยิ่งต่อการสื่อสารระหว่าง 2 ประเทศ แต่โอบามา กลับบอกว่าอาจจะไม่ดำเนินการต่อ โดยคาดกันว่า การประชุมครั้งที่ 5 ที่กรุงปักกิ่ง เมื่อต้นเดือนที่เเล้ว จะเป็นครั้งสุดท้าย
สื่อชั้นนำของรัฐบาลจีน วิเคราะห์ท่าทีของโอบามาว่า มองจีนเป็น “คู่แข่ง” ที่ต้องต่อรองด้วย แต่ปัญหาก็คือ โอบามาจะใช้วิธีการไหนมาต่อรองกับจีน
ท่าทีตั้งข้อสงสัยของสื่อมวลชนจีนต่อ บารัค โอบามา วัย 47 ปี ประธานาธิบดีคนใหม่จากพรรคเดโมแครตของสหรัฐ ขณะที่ยกย่องอดีตประธานาธิบดีจอร์ช ดับเบิลยุ บุช นั้นไม่ใช่เรื่องแปลกแต่อย่างใด เพราะแนวนโยบายพื้นฐานของ พรรคเดโมแครตไม่เป็นผลดีกับจีนมากนักเมื่อเทียบกับของพรรครีพับลิกัน โดยพรรคเดโมแครตให้ความสำคัญกับ สิทธิมนุษยชน การค้า การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และปกป้องธุรกิจของคนอเมริกัน มากกว่าพรรครีพับลิกัน ที่สนับสนุนการค้าเสรี
ในประเด็นเรื่องสิทธิมนุษยชน รัฐบาลโอบามาจะกดดันให้ปักกิ่งต้องยอมรับเรื่องสิทธิมนุษยชนตามมาตรฐานนานาชาติ และยุติการสนับสนุนรัฐบาลที่กดขี่ในอิหร่าน,พม่า,ซูดาน และซิมบับเว ซึ่งแน่นอนว่า รัฐบาลใหม่ของสหรัฐจะหยิบยกเรื่องทิเบต พม่า รวมทั้งเรื่องสิทธิมนุษยชนในจีนเองมาเป็นข้อกีดกันทางการค้า
โดยก่อนหน้านี้ ฮิลลารี่ คลินตัน ว่าที่รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ ได้กล่าวกับวุฒิสภาว่า เธอจะใช้ “อาวุธที่ชาญฉลาด” คือใช้ทั้งไม้แข็งและไม้อ่อน มาเป็นเครื่องมือบริหารความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ
ในประเด็นการค้า โอบามาเคยเรียกร้องให้จีน “เปลี่ยนแปลง” นโยบายค่าเงินหยวน จนหลายฝ่ายกังวลว่าอาจสร้างความขัดแย้งกับจีน คู่ค้าอันดับสองของสหรัฐฯ ที่หวังจะรักษาค่าเงินเพื่อสนับสนุนการส่งออก โดยเฉพาะในช่วงเวลาที่สหรัฐฯกำลังป่วยหนักจากวิกฤตการเงิน รัฐบาลใหม่ภายใต้การนำของโอบามาจะกดดันจีนในเรื่องค่าเงิน และอาจเพิ่มมาตรการกีดกันการค้า ทั้งเรื่องคุณภาพสินค้าและสิทธิผู้ใช้แรงงาน เพื่อลดการขาดดุลการค้ามหาศาลของสหรัฐที่มีต่อจีนลง
“ข่าวดีสำหรับโอบามา ก็คือ ผู้นำคนก่อนหน้าเขา ได้ใช้เวลา 8 ปีในตำแหน่ง วางรากฐานอันดียิ่งสำหรับความสัมพันธ์ที่มีผลกระทบต่อโลกมากที่สุด ซึ่งนี่คือมรดกชิ้นสำคัญที่โอบามาจะต้องสานต่อ” บทบรรณาธิการของ ไชน่าเดลี่ ทิ้งท้าย
ซีซีทีวี เซ็นเซอร์สุนทรพจน์โอบามา
“บรรพบุรุษของเราต่อสู้เพื่อล้มล้างระบบเผด็จการฟาสซิส และคอมมิวนิสต์ ไม่ใช่ด้วยการใช้จรวดมิสซายและรถถัง แต่ด้วยการมีพันธมิตรอันแนบแน่น และปณิธานอันมั่นคง” นี่คือส่วนหนึ่งของสุนทรพจน์ที่นายบารัค โอบามา กล่าวในพิธีสาบานตนเป็นประธานาธิบดีสหรัฐฯ เมื่อคืนวันที่ 20 ม.ค
“แต่เมื่อสถานีโทรทัศน์ส่วนกลางแห่งชาติจีน หรือ ซีซีทีวี ถ่ายทอดสดมาถึงช่วงนี้ คำบรรยายแปลภาษาจีน คำว่า “คอมมิวนิสต์” ได้เงียบหายไป แล้วกล้องก็ตัดภาพมายังผู้ประกาศที่ทำหน้าเหลอหลา” สู จื้อหย่ง ทนายความในกรุงปักกิ่ง เขียนเล่าไว้ในเว็บไซต์
“สำหรับคนที่ไต่เต้าขึ้นสู่อำนาจด้วยการคอร์รับชั่น โป้ปดมดเท็จ และสยบผู้ที่มีความเห็นแตกต่างนั้น ขอให้รู้ไว้ด้วยว่า คุณกำลังอยู่บนด้านที่ผิดพลาดของประวัติศาสตร์ และสหรัฐฯจะยื่นมือเข้าไป ถ้าคุณยังไม่คลายกำปั้นออก” อีกท่อนหนึ่งของสุนทรพจน์ของผู้นำคนล่าสุดของสหรัฐฯ กล่าวไว้
ทั้งนี้ เมื่อสำรวจเว็บท่ายักษ์ใหญ่ของจีน อย่าง Sina และ Sohu ที่มีคำแปลสุนทรพจน์ของโอบามาเป็นภาษาจีนอยู่ด้วย ปรากฏว่า คำว่า “คอมมิวนิสต์” ได้ถูกตัดทิ้งไป และประโยคที่ว่าด้วยการสยบผู้ที่มีความเห็นเเตกต่าง ก็ได้ถูกตัดทิ้งไปทั้งประโยค
อย่างไรก็ตาม ในเว็บไซต์ของหนังสือพิมพ์ไชน่าเดลี่ ปรากฏว่ามีสุนทรพจน์ของโอบามา ภาคภาษาอังกฤษที่ครบถ้วนสมบูรณ์ และในส่วนของคลิปวีดิโอพิธีสาบานตน ก็ไม่ได้ถูกตัดทอนแต่อย่างใด