เอเอฟพี/บีบีซี - เรื่องของกลุ่มมุสลิมอุยกูร์ กลายเป็นปมความขัดแย้งอีกครั้ง หลังจากศาลสหรัฐสั่งปล่อยตัวผู้ก่อการร้าย 17 มุสลิมอุยกูร์ จากคุกกวนตานาโม ข้างฝ่ายจีนร้องขอให้สหรัฐส่งตัวกลับมาให้ดำเนินการ ส่วนทำเนียบขาวเตรียมอุทธรณ์ไม่ให้อยู่ในสหรัฐ แต่ก็ไม่ส่งตัวกลับไปจีน
ผู้ต้องหามุสลิมอุยกูร์ 17 คนนี้ถูกจับกุมในอัฟกานิสถาน ในช่วงที่ทหารสหรัฐเข้าทำสงครามต่อต้านการก่อการร้ายเมื่อปี 2001 หลังจากนั้นก็ถูกกักตัวในคุกกวนตานาโม โดยนี่เป็นครั้งแรกที่ศาลสหรัฐจะปล่อยตัวผู้ก่อการร้ายที่ถูกกักกันของในดินแดนของสหรัฐ
อย่างไรก็ตามล่าสุดรัฐบาลของประธานาธิบดีจอร์ช บุช ได้เตรียมยื่นอุทธรณ์ต่อศาลแล้ว โดยอ้างว่าคำสั่งปล่อยตัวดังกล่าวจะเป็นบรรทัดฐานให้ผู้ต้องหาอื่นๆในคุกกวนตานาโม โดยเฉพาะกลุ่มที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ 9/11 เรียกร้องขอให้ปล่อยตัวบ้าง
เรื่องนี้ได้กลายเป็นความขัดแย้งสามเส้าระหว่าง ศาล ทำเนียบขาว และรัฐบาลจีน โดยศาลสหรัฐสั่งให้ปล่อยตัวผู้ต้องหามุสลิมอุยกูร์ แต่รัฐบาลสหรัฐไม่ต้องการให้กลุ่มมุสลิมเหล่านี้ได้สิทธิ์พำนักในสหรัฐ ส่วนรัฐบาลจีนก็เรียกร้องว่า หากสหรัฐจะปล่อยตัวผู้ก่อการร้ายมุสลิมซินเจียง ก็ให้ส่งตัวกลับมาให้จีน แต่ทางการสหรัฐปฏิเสธ โดยอ้างว่าผู้ต้องหาอาจไม่ได้รับความปลอดภัย
“ในเมื่อไม่มีหลักฐานว่าคนกลุ่มนี้เป็นภัยต่อความมั่นคง ตามรัฐธรรมนูญแล้ว เราก็ไม่สามารถกักตัวพวกเขาได้ต่อไป และพวกเขาก็สามารถร้องขอสิทธิ์พำนักในสหรัฐได้ ยกเว้่นเสียแต่ว่าจะมีประเทศที่สามรับตัวไป” ผู้พิพากษา ริคาร์โด อูร์บินา กล่าว
นางดานา เพอริโน โฆษกประจำทำเนียบขาว กล่าวว่า “คำพิพากษาของศาลจะเป็นแบบอย่างให้ต้องหาก่อการร้ายคนอื่นๆเรียกร้องขอสิทธิิ์์บ้าง เราจะยื่นอุทธรณ์ต่อศาล และจะเร่งหาประเทศที่สามให้คนกลุ่มนี้ไป”
ทั้งนี้ในระหว่างการตัดสินปล่อยตัวผู้ต้องหาก่อการร้ายมุสลิมอุยกูร์นี้ ได้มีกลุ่มชาวอุยกูร์ที่อาศัยในกรุงวอชิงตันดีซี และกลุ่มสิทธิมนุษยชนหลายสิบคนเข้าให้กำลังใจ และบอกว่าชุมชนมุสลิมในกรุงวอชิงตันดีซีพร้อมที่จะรับรองสิทธิ์พักอาศัยในสหรัฐของ 17 ผู้ต้องหา โดยศาลได้นัดพิจารณาสิทธิ์การพักอาศัยในสหรัฐของกลุ่ม 17 มุสลิมอุยกูร์ในวันศุกร์ที่ 16 ตุลาคม
ทางการจีนเคยร้องขอความร่วมมือไปยังรัฐบาลสหรัฐหลายครั้ง เพื่อให้ส่งตัวกลุ่มผู้ต้องหาที่เป็นชนชาติอุยกูร์ให้รัฐบาลจีน โดยอ้่างว่ากลุ่มคนเหล่านี้เป็นสมาชิกของ กลุ่มปลดปล่อยเตอร์คิชถานตะวันออก ที่อยู่ในบัญชีผู้ก่อการร้ายของสหประชาชาติ ขณะที่ทางการสหรัฐก็บ่ายเบี่ยงมาตลอด พร้อมทั้งพยายามหาประเทศที่สามให้ชนชาติอุยกูร์ไปพำนัก โดยที่ผ่านมามีเพียง ประเทศอัลเบเนีย ที่ยอมให้สิทธิ์์พำนักกับชาวอุยกูร์ 5 คน เมื่อปี 2006 ที่ผ่านมา
ล่าสุด วันนี้( 9ตุลาคม) ศาลอุทธรณ์กลางสหรัฐได้รับคำร้องของทำเนียบขาวและสั่งระงับการปล่อยตัวชั่วคราว 17 ผู้ก่อการร้ายชาวอุยกูร์แล้ว
