จากบันทึกในหนังสือ “หานเฟยจื่อ ไว่ฉู่ซัวโย่วซั่ง”
รัฐซ่ง มีคนผู้หนึ่งขายสุรา ค้าขายอย่างยุติธรรม ทั้งยังต้อนรับขับสู้ลูกค้าด้วยมารยาทอันดียิ่ง หนำซ้ำสุราที่นี่ก็รสชาติยอดเยี่ยม ดีกรีสูง ทว่ากิจการการค้าของเขากลับไม่ดีนัก สุราขายไม่ออก นานวันเข้าสุราเก่าเก็บก็มีรสเปรี้ยวหมดทั้งสิ้น
คนผู้นี้ขบคิดไม่เข้าใจว่าเป็นเพราะเหตุใดสุราจึงขายไม่ออก จึงได้เชิญ หยังเชี่ยน ซึ่งเป็นผู้อาวุโสในหมู่บ้านมาปรึกษา
ผู้เฒ่าแซ่หยังบอกว่า "สุนัขบ้านเจ้าดุเกินไป" คนขายสุราได้ฟังก็งุนงงมากขึ้น และถามกลับว่า "สุนัขดุ เกี่ยวอะไรกับขายสุราไม่ออกหรือ?" ผู้เฒ่าหยังตอบว่า "สุนัขดุ ลูกค้าย่อมกลัวจนไม่อยากเข้าร้าน เพราะบางคนก็ใช้เด็กน้อยกำเงิน หิ้วไห เพื่อมาซื้อสุรา มาเจอสุนัขดุกระโจนเข้าใส่เช่นนี้ ทุกคนต่างพากันเข็ดขยาด แบบนี้จึงเป็นเหตุผลที่ทำให้สุราที่นี่ไม่มีคนซื้อจนเปรี้ยวไปหมดแล้ว"
จากเรื่องเล่าข้างต้น ร้านสุราเปรียบได้กับประเทศ มีผู้มีความรู้ความสามารถ มีคุณธรรม มีแนวทางในการปกครองประเทศที่เป็นประโยชน์ต่อบ้านเมืองพร้อมที่จะกราบทูลฮ่องแต้ แต่น่าเสียดายที่ข้างกายฮ่องเต้รายล้อมไปด้วยขุนนางโฉด ที่เปรียบดังสุนัขดุพร้อมจะขย้ำหากใครแหยมเข้าไป ทำให้บ้านเมืองขาดคนดีมีความสามารถเข้ามาช่วยพัฒนา
สุราขายไม่ออกจนรสชาติเปลี่ยนเป็นเปรี้ยว เดิมทีใช้เปรียบเทียบกับ ขุนนางโฉดที่พยายามเพ็ดทูลความเท็จต่อฮ่องเต้ เพื่อขัดขวางไม่ให้ผู้มีความรู้มีคุณธรรมมาทำงานให้บ้านเมือง ภายหลังใช้เปรียบเทียบกับการหมดหนทางค้าขาย หรือการทำงานใดๆ ที่ใช้คนไม่เหมาะสมกับงาน
| หานเฟยจื่อเป็นปรัชญาเมธีรัฐหาน ซึ่งเป็นยุคปลายสงครามระหว่างรัฐ(จั้นกั๋ว) เชื่อมต่อกับยุคก่อนราชวงศ์ฉิน เป็นผู้ริเริ่มสำนักฝ่าเจีย(สำนักนิติธรรม) โดยเสนอแนวคิดการปกครองแบบรวมศูนย์อำนาจ และต่อต้านแนวคิดเรื่อง “เมตตาธรรม” ของขงจื้อ โดยเชื่อว่า ธรรมชาติของมนุษย์ไม่ใช่คนดี ดังนั้นบ้านเมืองจึงควรมีการกำหนดบทลงโทษผู้ทำผิดอย่างเฉียบขาด เพื่อให้คนเกรงกลัวไม่ทำชั่ว แนวคิดของหานเฟยจื่อเป็นที่ชื่นชอบของจิ๋นซีฮ่องเต้ เขาจึงถูกทาบทามเพื่อให้มารับตำแหน่งสำคัญในรัฐฉิน แต่ต่อมาถูก หลี่ซือ ซึ่งเป็นเสนาบดีรัฐฉินอิจฉาริษยา และเพ็ดทูลใส่ร้ายป้ายสีต่อฮ่องเต้ จนหานเฟยจื่อถูกจับขังคุกและถูกวางยาจนเสียชีวิตในที่สุด |
