ตลอด 70 ปีที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชครองราชย์ ภาพที่เหล่าพสกนิกรชาวไทยคุ้นชินนั้น คือภาพของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงตรากตรำพระวรกาย พระหัตถ์หนึ่งทรงถือแผนที่ อีกพระหัตถ์ทรงถือกล้อง เสด็จพระราชดำเนินไปทุกพื้นที่ของประเทศ เพื่อบำบัดทุกข์บำรุงให้แก่ประชาชน จนกลายมาเป็นโครงการพระราชดำริต่าง ๆ มากมายนั้น
ผู้ที่อยู่เบื้องหลังภาพพระราชกรณียกิจเหล่านี้ คือ “ช่างภาพตามเสด็จ” ซึ่งมีทั้งจากสำนักพระราชวัง และสื่อโทรทัศน์และหนังสือพิมพ์หลาย ๆ สำนัก
และนี่คือ 4ช่างภาพตามเสด็จที่เคยถวายงานแด่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่จะมาบอกเล่าเรื่องราวความภาคภูมิใจและที่มาของภาพประทับใจที่พวกเขาเหล่านั้นเคยถวาย
เมื่อครั้งวันที่ 5 ก.ค. 2529 ผมได้มีโอกาสไปถวายงานถ่ายรูปพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงแข่งเรือใบกับข้าราชบริพารและทหารเรือ ณ พระราชวังไกลกังวล หัวหิน ซึ่งเป็นกีฬาโปรดของพระองค์ โดยได้รับมอบหมายงานนี้จากหัวหน้าของผม คือคุณเทวินทร์ จรรยาวงษ์ ให้ผมถ่ายภาพขาว-ดำ ส่วนคุณเทวินทร์ ถ่ายสไลด์สี โดยมีคุณอุดร คำจริง ซึ่งเป็นหัวหน้าข่าวกีฬา ร่วมไปทำข่าวด้วย
เมื่อไปถึงพระราชวังไกลกังวล เริ่มการแข่งขัน ในหลวงทรงเรือใบออกออกจากฝั่ง ผมหันไปบอกหัวหน้าแล้วเราจะได้รูปยังไง หัวหน้าบอกเดี๋ยวทหารเรือจะจัดเรือให้เรา 2 ลำ นั่งออกไปถ่ายภาพการแข่งขันกลางทะเลได้ เราจึงแยกกันไปนั่งเรือคนละลำ เราแบ่งงานกันโดยหัวหน้าจะถ่ายภาพด้วยฟิล์มสไลด์สี ส่วนผมถ่ายด้วยฟิล์มขวา-ดำ
ตอนนั้นตื่นเต้นมากในชีวิตไม่เคยได้เข้าเฝ้าถวายงานได้ใกล้ขนาดนี้ ผมถ่ายรูปด้วยความไม่มั่นใจ ในความไม่พร้อมของผมมีแต่ไวแสง ASA.400 เลนซ์เทเลซิงเกิ้ลเลนซ์รีเฟลก ที่มีหน้ากล้องอยู่ที่ F8 เท่านั้น ผมจึงปรับสปีดทดแสงได้กับแสงแดดจ้ากลางทะเล
การแข่งขันมีขึ้น 2 วัน หลังการเสร็จสิ้นการแข่งขันจบลงในวันแรก หัวหน้าบอกให้ผมรีบตีรถกลับกรุงเทพฯ เพราะทางคุณสุทธิชัย หยุ่น บรรณาธิการ จะเอาไปลงตีพิมพ์พรุ่งนี้เลย ผมจึงรีบขับรถกลับถึงโรงพิมพ์ประมาณสามทุ่มกว่า จึงนำฟิล์มไปล้างและอัดส่งให้คุณสุทธิชัย เลือกภาพแล้วส่งตีพิมพ์ คุณสุทธิชัย บอกให้ผมนำหนังสือพิมพ์ 50 ฉบับไปแจกในงานแข่งขันด้วย พอตีห้าหนังสือพิมพ์ออกจากแท่นพิมพ์ ผมจึงนำหนังสือพิมพ์ที่ลงข่าว-ภาพ ในหลวงทรงเรือใบ หน้าหนึ่งและภาพชุดหน้ากลางด้วย ผมดีใจมากที่รูปพอได้ลงตีพิมพ์ดูดีกว่าที่กังวล
ส่วนการแข่งขันวันที่สอง พระบาทสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จทอดพระเนตรการแข่งขันด้วย และทรงประราชทานรางวัลแก่ผู้ชนะการแข่งขัน ซึ่งการแข่งขันครั้งนี้พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เป็นผู้ชนะ
โดยในการแข่งขันแล่นเรือใบครั้งนี้ เป็นการแข่งขันแบบสนุกๆระหว่างในหลวงกับข้าราชบริพารจึงไม่มีถ้วยรางวัล ดังนั้นพระบาทสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ จึงหยิบขันน้ำใบเล็กๆเป็นรางวัลถวายในหลวง ส่วนผู้ชนะที่ 2 ได้รับพระราชทานยาหม่อง 1 ตลับ ที่ 3 ได้พระราชทานกล่องใส่ยาหม่อง ในวันนั้นบรรยากาศเต็มไปด้วยรอยยิ้มของทุกคน ในหลวงท่านทรงเป็นเอง ไม่ถือพระองค์
หลังจากนั้น พระบาทสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ก็เสด็จพระราชดำเนินเกลับขึ้นพระตำหนัก ผมและหัวหน้าผมคือคุณเทวินทร์ จรรยาวงษ์ เดินไปยืนปลายแถวเพื่อส่งเสด็จ พอในหลวงเสด็จมาถึง เราสองคนก็โค้งคำนับพอเงยหน้าขึ้นมาก็ตกใจเห็นในหลวงยืนอยู่ตรงหน้าเราสองคนแล้วพระองค์ทรงตรัส "ขอบใจนะ" ผมตัวสั่นชาไปทั้งตัวทำอะไรไม่ถูก ได้แต่โค้งคำนับแล้วคำนับอีก เป็นความปราบปลื้มอย่างที่สุดที่ได้รับคำขอบใจจากในหลวง ตื่นเต้นประทับใจ และภูมิใจมากที่ครั้งหนึ่งผมได้มีโอกาสได้เข้าเฝ้าอย่างใกล้ชิดขนาดนี้
ภาพ/เรื่อง โดย วินิจ ถิ่นวิรัตน์ อดีตช่างภาพหนังสือพิมพ์เดอะเนชั่น
เมื่อ วันที่ 28 ธันวาคม 2551 สมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เสด็จฯ ทอดพระเนตรการแข่งเรือยาว ที่อ่างเก็บน้ำเขาเต่า จ.ประจวบคิรีขันธ์ และทรงออกจากที่ประทับเสด็จฯยัง โป๊ะเรือที่ยื่นออกไปในอ่างเก็บน้ำ เพื่อทอดพระเนตรนักกีฬาแข่งเรือ ที่จอดเรือรอเฝ้ารับเสด็จฯ ก่อนเสด็จฯ กลับสู่ที่ประทับ ตัวผมเองได้ทำการบันทึกภาพโดยตลอด แต่เพียงเสี้ยววินาที ท่านทรงปรับกล้อง แล้วยกขึ้นทรงกล้องถ่ายภาพก่อนบันทึกภาพกลับมายังตัวผม ซึ่งทำให้ผมต้องชะงักก่อนบันทึกภาพ
เป็นภาพความประทับใจ ในความมีพระปรีชาสามารถในการทรงกล้องถ่ายภาพ แต่ในใจยังคงนึกถึงภาพที่อยู่ในกล้องของพระองค์ท่าน ว่าจะเป็นเช่นไร
ภาพ/เรื่อง โดย ชาญณรงค์ พรดิลกรัตน์ ผู้จัดการฝ่ายสื่อสารองค์กร บริษัท ดอยคำผลิตภัณฑ์อาหาร จำกัด อดีตช่างภาพศูนย์ภาพเนชั่น
ปกติผมเป็นช่างภาพถ่ายงานทั่ว ๆ ไป จำได้ว่าวันหนึ่งเมื่อประมาณปลายปี 2557 ได้รับมอบหมายงานจากหัวหน้าให้เข้าเวรราชสำนัก ไปเฝ้าพระอาการสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ซึ่งประทับอยู่ที่ตึกอาคารเฉลิมพระเกียรติ ชั้น 16 ตอนช่วงเวลาประมาณ 5 โมงเย็น ผมมองไปยังชั้นที่ 16 mujท่านประทับอยู่ เห็นเปิดไฟและมีพยาบาลเดินออกมาที่ระเบียง
ตอนนั้นผมนึกจินตนาการว่าถ้าพระองค์ท่านเสด็จมาตรงระเบีบง ผมจะต้องถ่ายภาพในมุมไหนดี ขณะที่กำลังมองแสงมองมุมกล้อมอยู่ ทันใดนั้นพระองค์ก็เสด็จออกมาจริง ๆ ผมรีบยกกล้องขึ้นแล้วรีบกดชัตเตอร์ทันที ซึ่งความจริงตรงที่ผมยืนอยู่นั้นค่อนข้างไกลมาก ผมใช้เลนส์ 70-200 ถ่าย เป็นภาพที่พระองค์เสด็จออกมาทรงงานและทอดพระเนตรแม่น้ำเจ้าพระยา
ผมคิดว่าผมได้ภาพนี้เพียงคนเดียว ตอนถ่ายนั้นตื่นเต้นมาก ๆ
ภาพ/เรื่องโดย สันติ เต๊ะเปีย ช่างภาพประจำหนังสือพิมพ์ ผู้จัดการรายวัน 360
ภาพนี้ เป็นภาพเหตุการณ์ ที่สมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เสด็จพระราชดำเนินตรวจพลสวนสนาม ณ หน้าลานพระบรมรูปทรงม้า ด้วยประสบการณถ่ายภาพของผมที่ยังไม่มากพอ แล้วยังเป็นงานชิ้นแรกที่ได้รับโอกาสถ่ายขบวนสวนสนาม ทำให้งานนี้ยากขึ้นเป็นหลายๆเท่า เลยต้องทำการบ้าน ด้วยการไปดูการซ้อมย่อย ซ้อมใหญ่ ว่าจะมีมุมให้เราได้ถ่ายบ้าง
พอถึงวันจริง ตื่นเต้นมาก มีประชาชนมาเฝ้ารับเสด็จเยอะมาก ผมเข้าจุดตั้งแต่บ่าย2 โมง ยืนตากแดดอยู่นานถึง 3 ชั่วโมง ทั้งๆไปดูการซ้อมมาแล้ว ความรู้สึกประหม่า เกิดขึ้นทันที พอขบวนสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มาถึง จำได้ว่า กดชัตเตอร์ไปเยอะมากๆ คิดในใจต้องมีสักรูป ที่ดีที่สุด
ภาพ/เรื่องโดย วรงค์กรณ์ ศราธิลักษณ์ อดีตช่างภาพ นิตยสาร positioning ในเครือผู้จัดการ ปัจจุบัน freelance photograph
