ในหนังเรื่องแบทแมน คงจะเห็น อัลเฟรด เพนนีเวิร์ธ บุรุษสูงวัยแต่งตัวเนี้ยบผู้คอยดูแล บรูซ เวย์น หรือ แบทแมน ทุกเรื่อง ตั้งแต่เสื้อผ้า หน้า ผม ไปจนถึงคนรอบกาย คุณรู้มั้ยว่า อัลเฟรดทำหน้าที่ “บัตเลอร์” เก่าแก่ให้กับครอบครัวเวย์น
คนไทยน้อยคนนักที่จะรู้จัก “บัตเลอร์” ว่าคือใคร ทำหน้าที่อะไรบ้างในบ้านมหาเศรษฐี ดังนั้น อลิสา โลหิตนาวี สาวไทยคนแรกและคนเดียวของไทย แห่ง Rick Fink Butler-Valet School โรงเรียนสอนบัตเลอร์ที่มีชื่อเสียงที่สุดในประเทศอังกฤษ จะมาบอกเล่าถึงอาชีพบัตเลอร์ ที่กำลังเป็นที่ต้องการของเหล่ามหาเศรษฐีระดับโลก เป็นอาชีพที่ทำรายได้ดีมีเกียรติอีกด้วย
บัตเลอร์ จัดเป็นอาชีพหนี่งที่หลายคนใฝ่ฝัน ตำแหน่งนี้ไม่ใช่เป็นเพียงแค่พ่อบ้านของเหล่ามหาเศรษฐีผู้ดีเก่าในอังกฤษเท่านั้น แต่ถือเป็นบุคคลสำคัญเสมือน "ผู้จัดการครอบครัว" ที่ต้องคอยดูแลความเป็นระเบียบเรียบร้อยภายในบ้านทั้งหมด โดยที่เจ้านายไม่ต้องสั่ง
อลิสา ในชุดเสื้อขาวกระโปรงดำ ผมสั้นแลดูสวยและสมาร์ท ยิ้มกว้างก่อนจะออกตัวอย่างเป็นกันเองว่า วันนี้ไม่ได้มาในฐานะผู้ก่อตั้งและที่ปรึกษาด้านภาพลักษณ์ บริษัท Image Matters Asia แต่มาอัปเดตเรื่องการเป็นเทรนเนอร์ให้บัตเลอร์ที่สถาบัน Rick Fink Butler-Valet School (http://www.butler-valetschool.co.uk) โดยย้อนหลังไปกว่า 3 ปีก่อนว่า หลังจากได้อ่านเรื่องราวโรงเรียนสอนบัตเลอร์คนรวยที่โด่งดังในอังกฤษ ของ มร. ริค ฟริง (Rick Fink) แล้วก็รู้สึกสนใจ จึงติดต่อขอเป็น partner โดยหวังจะได้นำเรื่องการฝึกมรรยาทสังคมชั้นสูงมาเปิดสอนในเมืองไทยและเมืองจีน
“ที่สนใจ Rick Fink เพราะเขาเคยดูแลคนรวยซึ่งมีเชื้อสายมาจากราชวงศ์อังกฤษ และจากตรงนั้นทำให้เขามีโอกาสดูแล Queen Elizabeth, Princess Diana, Princess Margaret และราชวงศ์อีกหลายท่าน ดังนั้น ทุกอย่างที่ริคสอนไม่ว่าจะเป็น การเป็น Traditional English Bulter หรือมารยาทสังคมชั้นสูง จะเป็นระดับที่เรียกว่า The Queen’s Standard หรือระดับที่ดีพอสำหรับ Queen Elizabeth นอกจากนั้น สถานที่ตั้งของโรงเรียนชื่อ Ditchley Park ยังสวยงามมาก มีประวัติที่น่าสนใจ เพราะเคยเป็นที่พำนักของ Winston Churchill ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งพอบินไปคุยกัน ริค เขาก็บอกสนใจอยากเปิดในเอเซีย จึงสอนการเป็นบัตเลอร์ให้อลิสา แลกกับที่อลิสาสอนมารยาทและกฎเกณฑ์ในการทำธุรกิจให้ริค จากนั้นก็ให้อลิสาเป็น partner ดูแลการขยายกิจการทั้งหมดของโรงเรียน และเป็นเทรนเนอร์ด้านภาพลักษณ์และภาษากายที่นั่นด้วย ตรงนี้อลิสาดีใจมากนะคะ เพราะถือเป็นผู้หญิงคนแรกในโลกที่ได้รับเกียรตินี้” อลิสากล่าวถึงจุดเริ่มต้นที่ทำให้เธอได้พบและรู้จักกับริค”
ผลจากการเป็น partner กับ “ริค” มาเกือบ 4 ปี ทำให้ทุกๆ 4 เดือน อลิสาจะต้องบินไปอังกฤษ เพื่อเทรนด้านภาพลักษณ์และภาษากายแก่บัตเลอร์ ที่ไปเรียนหาความรู้เพิ่มเติมที่นั่น ซึ่งเธอจะทำหน้าที่สอนตั้งแต่การแต่งตัว การวางตัว การเข้าหาแขกของนาย และการอ่านคน เช่น ถ้าเจ้านายมีแขกแบบนี้ เราควรดูแลอย่างไร, ดูว่าแขกคนนี้ชอบเรามั้ย เราจะต้องเข้าหาอย่างไร เป็นต้น
“บัตเลอร์ที่ดี ต้องรู้ใจเจ้านายว่าวันนี้จะไปพบใคร คนๆ นั้นสำคัญขนาดไหน ต้องจัดเสื้อผ้าให้ใส่แบบถูกต้อง ต้องรู้ว่าเจ้านายจะตื่นกี่โมง อาบน้ำอุ่นกี่องศา อ่านหนังสือพิมพ์อะไร ดื่มชากาแฟประเภทไหน ใส่นมน้ำตาลหรือไม่ รายละเอียดตรงนี้อาจมากจากการเรียนรู้โดยสืบทอดมาในตระกูลหลายชั่วคน หรือจากการศึกษาเอาเอง”
อลิสายังบอกว่า บัตเลอร์ที่เรียนกับ “ริค” ส่วนใหญ่เป็นคนที่เจ้านายเลือกและส่งตัวมาเรียน อาทิ บัตเลอร์ของ ทอม ฟอร์ด (Tom Ford) ดีไซเนอร์เก่าของ กุชชี (Gucci) แบรนด์เนมอิตาเลียนก็มาเรียนที่นั่น “ทางเราไม่ได้เป็นคนหาบัตเลอร์ให้มหาเศรษฐีเหล่านั้นนะคะ ส่วนใหญ่มหาเศรษฐีเขาจะเลือกบัตเลอร์เอง จากนั้นจึงจะส่งมาเรียนเพิ่มเติมที่เรา กฎเหล็กสำคัญในอาชีพนี้คือ จะต้องรู้จักวัฒนธรรมครอบครัวเจ้านาย ต้องเก็บความลับของเจ้านายและครอบครัวให้ดีที่สุด”
สำหรับตลาดบัตเลอร์ในไทยนั้น ยังไม่เป็นที่นิยมมากนัก แม้คนไทยจะมีชื่อเสียงด้านการบริการ แต่เท่านั้นไม่เพียงพอ ถ้าจะไปเป็นบัตเลอร์ให้กับคนรวยต่างประเทศ เพราะบัตเลอร์ต้องเก่งภาษาอังกฤษ แต่คนไทยมีปัญหาเรื่องภาษา และต้องมีความอดทนสูง ขณะที่ ครอบครัวเศรษฐีคนไทยส่วนใหญ่ ก็ยังไม่นิยมมีบัตเลอร์เหมือนเศรษฐีจีน ที่ตอนนี้มีความต้องการมาก ดังนั้น ความผูกพันของคนไทยกับอาชีพนี้จึงน้อยมาก
“เดี๋ยวนี้คนจีนที่เป็นเศรษฐีใหม่ก็นิยมมีบัตเลอร์กันมาก เพราะต้องการยกระดับตัวเองในสังคม แต่บัตเลอร์ส่วนใหญ่ที่มาจากยุโรปจะอยู่กันไม่ทน เพราะหลายบ้านๆ ยังไม่เข้าใจเรื่องการดูแลคน คือบัตเลอร์ไม่ใช่คนใช้ จะไปเรียกใช้ตลอดเวลาไม่ได้ วันหยุดก็ต้องให้หยุด ยกตัวอย่างที่ประเทศอังกฤษ บัตเลอร์มักจะมีบ้านพักในบริเวณเดียวกับบ้านหรือคฤหาสน์ของเจ้านาย จะต้องให้เกียรติซึ่งกันและกันมาก และหากบัตเลอร์ลาออกจากตำแหน่ง ก็ถือว่าหมดหน้าที่ ทุกอย่างก็คืนให้เจ้าของบ้านค่ะ”
เส้นใยที่แยกระหว่างคำว่า พ่อบ้านกับบัตเลอร์ นั้น แม้จะบอบบาง หากแต่เมื่อได้สัมผัสและพูดคุยกับ “อลิสา โลหิตนาวี” จะทำให้เข้าใจบทบาทของ “บัตเลอร์” อย่างชัดเจนยิ่งขึ้น
เรื่อง เดียว
ภาพ เกื้อ
