คอลัมน์ : เรื่องเล่าในเงาดิน โดย : องุ่น เกณิกา สุขเกษม
ค่ำมืด
ฉันเดินกลับเข้าบ้านกระเป๋าย่ามสีชมพูที่เพิ่งจะนำมาถือใบใหม่นั้นตุงและพะรุงพะรังไปด้วยสิ่งของ เมื่อขึ้นถึงชั้นบนของบ้านฉันก็รีบวางมันลงกับพื้นโดยพลัน แล้วไม่รอช้ารีบเปลี่ยนเสื้อเปลี่ยนผ้าชุดที่สวมใส่อยู่เป็นชุดที่สบายที่สุดคือเสื้อกล้ามกับผ้าถุงเก่าจนนิ่มผืนประจำของฉัน
วันทั้งวันนั้นผ่านไปอย่างรวดเร็ว ฉันเพิ่งกลับมาจากโรงหล่อ หลายต่อหลายวันมานี้ฉันวิ่งวนไปมาระหว่างโรงหล่อกับบ้าน งานแต่งขี้ผึ้งนั้นชะงักไว้เมื่อตั้งแต่ฉันเข้าโรงพยาบาล เมื่อพักรักษาตัวและหายดีพอที่จะขับรถไกลๆ ได้แล้วฉันจึงเริ่มเดินทางไปทำงานแต่งขี้ผึ้งอีกครั้ง
วันนี้เมื่อช่วงเช้านั้นได้มีคนมาเวียนที่บ้านของฉัน นั่นคือลุงคนปั้นดินเป็นรูปไหสี่หูที่อยู่ในโครงการของวัดที่มีเตาเผาแม่น้ำน้อย อันเป็นจุดที่ใกล้ๆ บ้านของฉัน
ลุงช่างปั้นนั้นเดินทางมากับผู้ใหญ่บ้าน ทั้งสองคนมาจอดมอเตอร์ไซค์และมาร้องเรียก ฉันมัวแต่ทำอะไรสาละวนอยู่จนไม่ได้กวาดบ้านกวาดเรือนให้เรียบร้อยนัก เมื่อได้ยินเสียงคนมาร้องเรียกก็นึกได้ว่าได้นัดวันให้เขามาเยี่ยมชมงานและพูดคุยแลกเปลี่ยนกันในวันนี้ จึงรีบเก็บข้าวของที่วางระเกะระกะอยู่เข้าแอบไว้ก่อน แล้วเชิญแขกผู้มาเยือนทั้งสองขึ้นเรือนชาน
ฉันเดินชี้ชวนให้ลุงดูงานที่วางอยู่ตามข้างในตู้ และที่วางอยู่ทั่วๆ ในบ้านของฉัน
ลุงและผู้ใหญ่บ้านผุ้มีใจอนุรักษ์เดินดูอย่างช้าๆ ฉันเดินตามและบอกเล่าถึงงานแต่ละชิ้นๆ ว่าเป็นมาอย่างไร และหยิบจับงานที่เป็นงานบรอนซ์ให้ทั้งสองดู พร้อมกับเล่ากระบวนการทำงานของฉัน
ลุงช่างปั้นผู้เป็นชาวนา แต่มีใจรักที่จะปั้นไหสี่หูอันเป็นมรดกของท้องถิ่น ได้สอบถามข้อข้องใจที่มีต่องานของฉัน และเล่าประสบการณ์ที่เคยไปดูงานยังที่ต่างๆ ตามที่ทางการได้ส่งให้ไป และกลับมาพยายามจะปั้นในแบบที่ลุงได้ไปดูมาจากที่อื่นๆ แต่ก็ปั้นไม่ได้ ฉันฟังอย่างตั้งใจเพื่อพยายามเข้าใจปัญหาของลุง
ฉันพบว่าลุงชาวนาผู้นี้เป็นผู้มีใจรักและแน่วแน่ที่จะทำงานปั้น แม้จะเหลือลุงอยู่เพียงผู้เดียว จากชาวบ้านหลายต่อหลายคนที่ได้เคยไปหัดปั้นมาด้วยกัน ก็ตาม คนอื่นๆ นั้นทำงานปั้นไปชั่วครั้งชั่วคราวแล้วก็หันเหจากไป
จากการรับฟังฉันพบว่าลุงท่านนี้มีใจที่คิดจะปั้นในสิ่งอื่นๆ ที่นอกเหนือจากไห แต่ทว่ายังขาดความมั่นใจ ที่จะนำเอาสิ่งที่ตัวเองคิดหรือรู้สึกออกมาจากใจ ให้เป็นรูปทรงปรากฏได้ คือคิดแล้ว อยากทำ แต่ไม่กล้า หรือเมื่อทำออกมาแล้วตัวเองมองดูสิ่งที่ตัวเองปั้นออกมาก็ด่วนสรุปว่าไม่สวยไม่ดี แล้วก็รีบขยำขยี้ทิ้งเสียก่อนที่ใครจะทันได้มาเห็น
ฉันจึงได้พูดให้คำแนะนำเพื่อให้ลุงเกิดความมั่นใจ และได้นัดแนะกันว่าฉันจะไปช่วยดูในสิ่งที่เป็นความคิดจินตนาการที่ลุงรู้สึกและปั้นออกมา ขอให้ปั้นเก็บไว้และอย่าขยำทิ้งเสียก่อน เมือ่ถามว่า นอกจากนี้แล้วยังอยากจะให้ฉันช่วยเหลือสิ่งใดอีก
ฉันก็ได้รับคำตอบว่า อยากจะให้ฉันช่วยปั้นงานให้ดูสักชิ้นหนึ่ง ฉันจึงตอบรับคำไป
นับจากวันนั้นที่ฉันได้เข้าไปเดินชมสินค้าคือไหสี่หูและเตาเผาอันยิ่งใหญ่ซึ่งเป็นมรดกตกทอดที่มีมาแต่โบราณในท้องถิ่นแผ่นดินของบรรพบุรุษของฉัน และฉันได้พบบุคคลผู้มีใจจะอนุรักษ์และพัฒนาในสิ่งที่มีอยู่เหล่านี้ให้ดีขึ้นไปอีกแต่ยังขาดคนที่จะช่วยเหลือ คือมีคนผู้มีความรู้ทางวิชาการแต่ยังขาดคนลงมือปฏิบัติ
และฉันได้พบลุงชาวนาคนที่มีใจรักการปั้นแต่ยังขาดความมั่นใจในสิ่งที่ตนเองมีความคิดสร้างสรรค์ผู้นี้
ฉันเองจึงได้เริ่มคิดว่า นี่น่าจะถึงเวลาที่ฉันจะใช้ความสามารถในสิ่งที่ตนเองพอมีอยู่ไปช่วยงานในท้องถิ่นของตนเองได้บ้าง นี่น่าจะถึงเวลาแล้วที่ฉันจะเดินออกไปเพื่อสร้างประโยชน์แก่สังคมบ้างตามสมควร
นี่น่าจะถึงเวลาแล้วที่ฉันจะทำตัวให้เป็นประโยชน์แก่ถิ่นแผ่นดินเกิด
ถ่ายภาพโดย : ชาญชัย แซ่ฉั่ว
รู้จัก... องุ่น เกณิกา สุขเกษม
จบการศึกษาจาก มหาวิทยาลัยสยาม เคยทำงานเป็นสาวแบงค์ นาน 7 ปี
ปี 2540 เป็นต้นมา หันมาจับเศษดินปั้นเป็นหญิงสาวมากจริต จนได้รับการยอมรับ และรู้จักในฐานะประติมากรหญิงผู้ไม่เคยผ่านการเรียนศิลปะจากรั้วสถาบันใด
ขณะนี้องุ่นใช้ชีวิตและทำงานประติมากรรม อยู่ท่ามกลางธรรมชาติอันร่มรื่นของบ้านริมแม่น้ำน้อย จ.สิงห์บุรี
เป็นชีวิตที่สมถะ เรียบง่าย สบายๆ แม้ไม่ได้สบายด้วยวัตถุ ดังที่เธอเคยให้สัมภาษณ์ ART EYE VIEW เมื่อหลายปีก่อนว่า
“สบายด้วยอากาศ ด้วยต้นไม้ และมีอิสระ ทุกวันนี้ทำงานปั้นดิน และเผาเองทุกชิ้น ส่วนชิ้นไหนที่เห็นเหมาะเห็นชอบ ก็จะนำไปหล่อที่โรงหล่อ
รู้สึกเป็นตัวของตัวเองมากเลย เวลาที่ทำงาน เพราะอะไรที่มันเป็นชีวิตเรา เป็นความรู้สึกนึกคิดของเรา พอได้ทำเป็นงานออกมาแล้วมีความสุข
ถ้าช่วงไหนไม่ได้ทำงานปั้น มันเหมือนชีวิตเราหมดคุณค่า และอัดอั้น เพราะเรามีความรู้สึกที่ต้องระบายออกมา”
ติดตาม คอลัมน์ : เรื่องเล่าในเงาดิน โดย : องุ่น เกณิกา สุขเกษม ได้ทุกอาทิตย์ ทาง ART EYE VIEW
ส่งข่าวสารงานศิลปะร่วมสมัย มาได้ที่ ข่าว ART EYE VIEW ของ www.astvmanager.com และ ART EYE VIEW เซกชัน Lite ในหนังสือพิมพ์ ASTV ผู้จัดการสุดสัปดาห์ Email: thinksea@hotmail.com
และคลิกเป็น แฟนเพจ ได้ที่ http://www.facebook.com/arteyeviewnews
ค่ำมืด
ฉันเดินกลับเข้าบ้านกระเป๋าย่ามสีชมพูที่เพิ่งจะนำมาถือใบใหม่นั้นตุงและพะรุงพะรังไปด้วยสิ่งของ เมื่อขึ้นถึงชั้นบนของบ้านฉันก็รีบวางมันลงกับพื้นโดยพลัน แล้วไม่รอช้ารีบเปลี่ยนเสื้อเปลี่ยนผ้าชุดที่สวมใส่อยู่เป็นชุดที่สบายที่สุดคือเสื้อกล้ามกับผ้าถุงเก่าจนนิ่มผืนประจำของฉัน
วันทั้งวันนั้นผ่านไปอย่างรวดเร็ว ฉันเพิ่งกลับมาจากโรงหล่อ หลายต่อหลายวันมานี้ฉันวิ่งวนไปมาระหว่างโรงหล่อกับบ้าน งานแต่งขี้ผึ้งนั้นชะงักไว้เมื่อตั้งแต่ฉันเข้าโรงพยาบาล เมื่อพักรักษาตัวและหายดีพอที่จะขับรถไกลๆ ได้แล้วฉันจึงเริ่มเดินทางไปทำงานแต่งขี้ผึ้งอีกครั้ง
วันนี้เมื่อช่วงเช้านั้นได้มีคนมาเวียนที่บ้านของฉัน นั่นคือลุงคนปั้นดินเป็นรูปไหสี่หูที่อยู่ในโครงการของวัดที่มีเตาเผาแม่น้ำน้อย อันเป็นจุดที่ใกล้ๆ บ้านของฉัน
ลุงช่างปั้นนั้นเดินทางมากับผู้ใหญ่บ้าน ทั้งสองคนมาจอดมอเตอร์ไซค์และมาร้องเรียก ฉันมัวแต่ทำอะไรสาละวนอยู่จนไม่ได้กวาดบ้านกวาดเรือนให้เรียบร้อยนัก เมื่อได้ยินเสียงคนมาร้องเรียกก็นึกได้ว่าได้นัดวันให้เขามาเยี่ยมชมงานและพูดคุยแลกเปลี่ยนกันในวันนี้ จึงรีบเก็บข้าวของที่วางระเกะระกะอยู่เข้าแอบไว้ก่อน แล้วเชิญแขกผู้มาเยือนทั้งสองขึ้นเรือนชาน
ฉันเดินชี้ชวนให้ลุงดูงานที่วางอยู่ตามข้างในตู้ และที่วางอยู่ทั่วๆ ในบ้านของฉัน
ลุงและผู้ใหญ่บ้านผุ้มีใจอนุรักษ์เดินดูอย่างช้าๆ ฉันเดินตามและบอกเล่าถึงงานแต่ละชิ้นๆ ว่าเป็นมาอย่างไร และหยิบจับงานที่เป็นงานบรอนซ์ให้ทั้งสองดู พร้อมกับเล่ากระบวนการทำงานของฉัน
ลุงช่างปั้นผู้เป็นชาวนา แต่มีใจรักที่จะปั้นไหสี่หูอันเป็นมรดกของท้องถิ่น ได้สอบถามข้อข้องใจที่มีต่องานของฉัน และเล่าประสบการณ์ที่เคยไปดูงานยังที่ต่างๆ ตามที่ทางการได้ส่งให้ไป และกลับมาพยายามจะปั้นในแบบที่ลุงได้ไปดูมาจากที่อื่นๆ แต่ก็ปั้นไม่ได้ ฉันฟังอย่างตั้งใจเพื่อพยายามเข้าใจปัญหาของลุง
ฉันพบว่าลุงชาวนาผู้นี้เป็นผู้มีใจรักและแน่วแน่ที่จะทำงานปั้น แม้จะเหลือลุงอยู่เพียงผู้เดียว จากชาวบ้านหลายต่อหลายคนที่ได้เคยไปหัดปั้นมาด้วยกัน ก็ตาม คนอื่นๆ นั้นทำงานปั้นไปชั่วครั้งชั่วคราวแล้วก็หันเหจากไป
จากการรับฟังฉันพบว่าลุงท่านนี้มีใจที่คิดจะปั้นในสิ่งอื่นๆ ที่นอกเหนือจากไห แต่ทว่ายังขาดความมั่นใจ ที่จะนำเอาสิ่งที่ตัวเองคิดหรือรู้สึกออกมาจากใจ ให้เป็นรูปทรงปรากฏได้ คือคิดแล้ว อยากทำ แต่ไม่กล้า หรือเมื่อทำออกมาแล้วตัวเองมองดูสิ่งที่ตัวเองปั้นออกมาก็ด่วนสรุปว่าไม่สวยไม่ดี แล้วก็รีบขยำขยี้ทิ้งเสียก่อนที่ใครจะทันได้มาเห็น
ฉันจึงได้พูดให้คำแนะนำเพื่อให้ลุงเกิดความมั่นใจ และได้นัดแนะกันว่าฉันจะไปช่วยดูในสิ่งที่เป็นความคิดจินตนาการที่ลุงรู้สึกและปั้นออกมา ขอให้ปั้นเก็บไว้และอย่าขยำทิ้งเสียก่อน เมือ่ถามว่า นอกจากนี้แล้วยังอยากจะให้ฉันช่วยเหลือสิ่งใดอีก
ฉันก็ได้รับคำตอบว่า อยากจะให้ฉันช่วยปั้นงานให้ดูสักชิ้นหนึ่ง ฉันจึงตอบรับคำไป
นับจากวันนั้นที่ฉันได้เข้าไปเดินชมสินค้าคือไหสี่หูและเตาเผาอันยิ่งใหญ่ซึ่งเป็นมรดกตกทอดที่มีมาแต่โบราณในท้องถิ่นแผ่นดินของบรรพบุรุษของฉัน และฉันได้พบบุคคลผู้มีใจจะอนุรักษ์และพัฒนาในสิ่งที่มีอยู่เหล่านี้ให้ดีขึ้นไปอีกแต่ยังขาดคนที่จะช่วยเหลือ คือมีคนผู้มีความรู้ทางวิชาการแต่ยังขาดคนลงมือปฏิบัติ
และฉันได้พบลุงชาวนาคนที่มีใจรักการปั้นแต่ยังขาดความมั่นใจในสิ่งที่ตนเองมีความคิดสร้างสรรค์ผู้นี้
ฉันเองจึงได้เริ่มคิดว่า นี่น่าจะถึงเวลาที่ฉันจะใช้ความสามารถในสิ่งที่ตนเองพอมีอยู่ไปช่วยงานในท้องถิ่นของตนเองได้บ้าง นี่น่าจะถึงเวลาแล้วที่ฉันจะเดินออกไปเพื่อสร้างประโยชน์แก่สังคมบ้างตามสมควร
นี่น่าจะถึงเวลาแล้วที่ฉันจะทำตัวให้เป็นประโยชน์แก่ถิ่นแผ่นดินเกิด
ถ่ายภาพโดย : ชาญชัย แซ่ฉั่ว
รู้จัก... องุ่น เกณิกา สุขเกษม
จบการศึกษาจาก มหาวิทยาลัยสยาม เคยทำงานเป็นสาวแบงค์ นาน 7 ปี
ปี 2540 เป็นต้นมา หันมาจับเศษดินปั้นเป็นหญิงสาวมากจริต จนได้รับการยอมรับ และรู้จักในฐานะประติมากรหญิงผู้ไม่เคยผ่านการเรียนศิลปะจากรั้วสถาบันใด
ขณะนี้องุ่นใช้ชีวิตและทำงานประติมากรรม อยู่ท่ามกลางธรรมชาติอันร่มรื่นของบ้านริมแม่น้ำน้อย จ.สิงห์บุรี
เป็นชีวิตที่สมถะ เรียบง่าย สบายๆ แม้ไม่ได้สบายด้วยวัตถุ ดังที่เธอเคยให้สัมภาษณ์ ART EYE VIEW เมื่อหลายปีก่อนว่า
“สบายด้วยอากาศ ด้วยต้นไม้ และมีอิสระ ทุกวันนี้ทำงานปั้นดิน และเผาเองทุกชิ้น ส่วนชิ้นไหนที่เห็นเหมาะเห็นชอบ ก็จะนำไปหล่อที่โรงหล่อ
รู้สึกเป็นตัวของตัวเองมากเลย เวลาที่ทำงาน เพราะอะไรที่มันเป็นชีวิตเรา เป็นความรู้สึกนึกคิดของเรา พอได้ทำเป็นงานออกมาแล้วมีความสุข
ถ้าช่วงไหนไม่ได้ทำงานปั้น มันเหมือนชีวิตเราหมดคุณค่า และอัดอั้น เพราะเรามีความรู้สึกที่ต้องระบายออกมา”
ติดตาม คอลัมน์ : เรื่องเล่าในเงาดิน โดย : องุ่น เกณิกา สุขเกษม ได้ทุกอาทิตย์ ทาง ART EYE VIEW
ส่งข่าวสารงานศิลปะร่วมสมัย มาได้ที่ ข่าว ART EYE VIEW ของ www.astvmanager.com และ ART EYE VIEW เซกชัน Lite ในหนังสือพิมพ์ ASTV ผู้จัดการสุดสัปดาห์ Email: thinksea@hotmail.com
และคลิกเป็น แฟนเพจ ได้ที่ http://www.facebook.com/arteyeviewnews
