ครม.เห็นชอบ พ.ร.บ.ขนส่งทางรางฯ กรมรางคาด เสนอสภาฯพิจารณาสมัยประชุมนี้ เร่งตั้งบอร์ดใหญ่”นายกฯ”ประธาน กำกับดูแลระบบรางให้มีประสิทธิภาพ บริการ ราคา และมาตรฐานความปลอดภัย
นายจิรายุ ห่วงทรัพย์ โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เปิดเผยว่า ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) วันที่ 8 ต.ค. 2567 มีนางสาวแพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี เป็นประ ธาน ได้มีมติเห็นชอบ ร่างพระราชบัญญัติการขนส่งทางราง พ.ศ. .... ตามที่กระทรวงคมนาคมเสนอโดยสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา ได้ตรวจพิจารณาแล้ว โดยขั้นตอนต่อไปจะนำเสนอต่อที่ประชุมรัฐสภาตามขั้นตอนทางกฎหมาย ซึ่งการออกกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางรางนี้ เพื่อควบคุมและกำกับดูแลกิจการขนส่งทางรางของประเทศ ยกระดับมาตรฐานอุตสาหกรรมขนส่งทางรางและการบริหารจัดการการขนส่งทางรางอย่างเป็นระบบ
โดยสาระสำคัญของ พ.ร.บ.ขนส่งทางรางฯ จะกำหนดให้มี “คณะกรรมการนโยบายการขนส่งทางราง” ซึ่งมีนายกรัฐมนตรีเป็นประธานกรรมการ มีหน้าที่ให้ความเห็นชอบแผนพัฒนาการขนส่งทางราง โครงการของหน่วยงานของรัฐในการประกอบกิจการขนส่งทางราง และแนวทางในการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์หรือทรัพย์สินอื่นที่ได้รับประโยชน์จากการประกอบกิจการขนส่งทางราง กำหนดให้มีการจัดทำโครงการขนส่งทางราง
นอกจากนี้ยังมีคณะกรรมการสอบสวนอุบัติเหตุและอุบัติการณ์ของการขนส่งทางรางมีหน้าที่และอำนาจกำหนดหลักเกณฑ์การสอบสวนอุบัติเหตุ อุบัติเหตุร้ายแรง และอุบัติการณ์ กำหนดให้มีให้ผู้ตรวจการขนส่งทางรางมีหน้าที่และอำนาจตรวจสอบการประกอบกิจการขนส่งทางราง กำหนดให้รถขนส่งทางราง ที่จะให้ในการประกอบกิจการขนส่งทางรางต้องจดทะเบียนต่อนายทะเบียนและกำหนดประเภทรถขนส่งทางรางที่ไม่ต้องจดทะเบียน ได้แก่ พระราชพาหนะและรถขนส่งทางทหาร กำหนดให้ผู้รับใบอนุญาตต้องจัดให้มีสิ่งอำนวยความสะดวกให้แก่ผู้โดยสาร และผู้ใช้บริการโดยเฉพาะผู้ทุพลภาพ ผู้สูงอายุ สตรีมีครรภ์ และเด็กด้วย
นายพิเชฐ คุณาธรรมรักษ์ อธิบดีกรมการขนส่งทางราง เปิดเผยหลังครม.เห็นชอบล ขั้นตอนจากนี้จะนำเข้าสู่ที่ประชุมคณะกรรมการประสานงานพรรคร่วมรัฐบาล (วิปรัฐบาล) เพื่อพิจารณาให้ความเห็นชอบ เสนอสภาผู้แทนราษฎรพิจารณาต่อไป ซึ่งคาดว่าในสัปดาห์หน้า จะนำเสนอเข้าสู่การพิจารณาของสภาผู้แทนราษฎรได้ทันในสมัยประชุมนี้
สำหรับ พ.ร.บ. การขนส่งทางราง พ.ศ. .... นั้น จะทำให้แก้ไขปัญหาการให้บริการระบบขนส่งทางรางมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น พร้อมทั้งยังช่วยส่งเสริมศักยภาพผู้ประกอบการกิจการขนส่งทางราง ควบคู่ไปกับการสนับสนุนให้ผู้ใช้บริการได้รับการบริการอย่างเท่าเทียมกัน เนื่องจากปัจจุบัน ยังมีปัญหาด่านระบบขนส่งทางรางอีกมาก ทั้งในด้านของการคุ้มครองสิทธิของผู้ใช้บริการที่ เช่น การกำหนดอัตราค่าโดยสาร สิ่งอำนวยความสะดวกต่อผู้ใช้บริการ และความปลอดภัย ความล่าช้าของการเดินรถหรือการยกเลิกการเดินรถโดยไม่แจ้งให้ผู้โดยสารทราบล่วงหน้า รวมถึงการกำหนดมาตรฐานด้านความปลอดภัยเพื่อป้องกันความสูญเสียชีวิตและทรัพย์สิน
วัตถุประสงค์ พ.ร.บ. การขนส่งทางราง คือ การกำกับดูแลควบคุมกิจการขนส่งทางรางอย่างรอบด้าน การเสนอแนะนโยบาย ยุทธศาสตร์ และแผนการพัฒนาด้านการขนส่งทางราง พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางรางให้มีโครงข่ายที่สมบูรณ์ครอบคลุมทั่วประเทศ เชื่อมต่อกับการขนส่งระบบอื่น และประเทศเพื่อนบ้าน การกำกับดูแลมาตรฐานด้านความปลอดภัย การบำรุงทาง และการประกอบกิจการ
โดยประโยชน์ของ พ.ร.บ. การขนส่งทางราง พ.ศ. ....ได้แก่ 1. การส่งเสริมให้มีการประกอบกิจการขนส่งทางรางโดยระบบอนุญาต เพื่อให้รัฐสามารถกำกับดูแลการดำเนินงานของผู้ประกอบการขนส่งทางรางได้อย่างใกล้ชิด เนื่องจากการขนส่งทางรางเป็นสาธารณูปโภคที่สำคัญและจำเป็นต่อการดำรงชีวิตของประชาชน ซึ่งเป็นไปตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย มาตรา 56 วรรคสอง ที่กำหนดให้โครงสร้างพื้นฐานของรัฐต้องอยู่ในกรรมสิทธิ์ของรัฐไม่น้อยกว่าร้อยละ 51 ใบอนุญาตจะสร้างความมั่นใจในด้านมาตรฐานการดำเนินงานและความปลอดภัย ตามข้อกำหนด ช่วยให้เกิดการพัฒนาและแข่งขันเสรี นำไปสู่การลดต้นทุนและค่าโดยสาร ซเพื่อประโยชน์โดยตรงต่อประชาชน
2. การเชื่อมต่อโครงข่ายรางและการจัดสรรความจุในการเดินรถ กรมการขนส่งทางรางเสนอให้มีการเปิดโอกาสให้ภาคเอกชนสามารถใช้โครงสร้างพื้นฐานทางรางของการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) เพื่อดำเนินการขนส่งทางราง โดยเอกชนจะได้รับอนุญาตให้เดินรถในช่วงเวลาที่ว่างอยู่ และชำระค่าใช้รางให้ รฟท. การดำเนินการนี้จะช่วยลดต้นทุนของเอกชนและเพิ่มประสิทธิภาพในการแข่งขัน อย่างไรก็ตาม การร่วมลงทุนระหว่างรัฐและเอกชนมักมีขั้นตอนที่ซับซ้อน อาจทำให้เอกชนไม่สนใจร่วมลงทุน ดังนั้น กรมการขนส่งทางราง จึงเสนอให้เอกชนสามารถทำสัญญาใช้โครงข่ายรางกับ รฟท. ได้โดยตรงภายใต้การกำกับดูแลของกรมการขนส่งทางราง เพื่อให้มีการแข่งขันที่เป็นธรรมและเป็นประโยชน์ต่อผู้บริโภคมากที่สุด
3. การยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยตามมาตรฐานสากล คือการกำหนดมาตรฐานความปลอดภัยที่เข้มงวดและครอบคลุม เพื่อรองรับการเชื่อมต่อการขนส่งทางรางกับประเทศเพื่อนบ้านและการขยายตัวของการขนส่งระบบรางในอนาคต กรมการขนส่งทางรางจะเข้ามามีบทบาทสำคัญในการกำกับดูแลมาตรฐานความปลอดภัยให้เป็นไปตามข้อกำหนดที่สอดคล้องกับมาตรฐานสากล เช่นเดียวกับในอุตสาหกรรมการบิน ที่มีการตรวจสอบมาตรฐานความปลอดภัยอย่างครบถ้วน ซึ่งมาตรฐานที่กรมการขนส่งทางรางกำหนด ผู้ประกอบกิจการขนส่งทางรางจะต้องดำเนินการมาตรฐานนั้น การกำหนดให้มีบริษัทวิศวกรที่ปรึกษาของอธิบดีกรมการขนส่งทางรางที่มีความเชี่ยวชาญในการตรวจสอบโครงสร้างพื้นฐานและทดสอบการเดินรถขนส่งทางราง เพื่อให้มีหน่วยงานอิสระมาตรวจสอบมาตรฐานการทดสอบการเดินรถว่ามีคุณสมบัติครบถ้วนก่อนพิจารณาให้ความเห็นชอบ
โดยจะมีการตรวจสอบระบบความปลอดภัยในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การทดสอบการเดินรถ การตรวจสอบสภาพโครงสร้างพื้นฐาน และการตรวจสอบการปฏิบัติงานของผู้ประกอบกิจการ ซึ่งจะช่วยลดความเสี่ยงและป้องกันการเกิดอุบัติเหตุที่อาจส่งผลกระทบต่อชีวิตและทรัพย์สินของประชาชนในวงกว้าง
การยกระดับมาตรฐานระบบรางภายใต้พระราชบัญญัติการขนส่งทางรางนี้จะมุ่งเน้นไปที่การสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการแข่งขันในระบบการขนส่งทางราง การใช้โครงสร้างพื้นฐานอย่างคุ้มค่า และการยกระดับความปลอดภัยให้เป็นไปตามมาตรฐานสากล เพื่อให้การขนส่งทางรางเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ซึ่งจะส่งผลดีต่อเศรษฐกิจและคุณภาพชีวิตของประชาชนในระยะยาว
