กพท.จัดสัมมนา ICAO และประเทศสมาชิก ถกประเด็นลดปล่อยก๊าซคาร์บอนด้านการบินในระดับภูมิภาค ไทยนำร่องโครงการรายงานข้อมูลปล่อยก๊าซ เดินหน้าทำแผนรองรับ ลดจ่ายชดเชยคาร์บอนเครดิต เชื่อรีบดำเนินการปรับปรุง ไม่กระทบต้นทุนและค่าโดยสาร และเกิดความคุ้มค่าในระยะยาว
นายชยธรรม์ พรหมศร ปลัดกระทรวงคมนาคม เปิดเผยภายหลังเป็นประธานเปิดงานสัมมนา 2023 ICAO Environmental Regional Seminar for the APAC Region โดยมี Ms. Jane Hupe, ICAO Deputy Director Air Transport Bureau และ Mr. Tao Ma, ICAO Regional Director, Asia and Pacific Regional ว่า ตามที่รัฐบาลมีนโยบายส่งเสริมให้กิจการเดินทางในรูปแบบต่างๆ ทั้งถนน ราง น้ำ อากาศ เพื่อลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์สู่บรรยากาศ ลดปัญหาสิ่งแวดล้อมและภาวะเรือนกระจก ที่นับวันจะทวีความรุนแรงขึ้น ซึ่งการสัมมนาในครั้งนี้ กระทรวงคมนาคม โดยสำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย (กพท.) หรือ CAAT ได้ให้ความร่วมมือ ICAO ในการผลักดันร่วมกับประเทศสมาชิก เพื่อส่งเสริมให้อุตสาหกรรมด้านการบินดำเนินกิจกรรมที่ลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์สู่บรรยากาศ โดยมีมาตรการต่างๆ ที่รองรับผู้ประกอบการด้วยเพื่อเป็นการเดินหน้าแก้ไขปัญหานี้อย่างจริงจัง
นายสุทธิพงษ์ คงพูล ผู้อำนวยการ กพท. กล่าวว่า การสัมมนาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความร่วมมือและความรู้ความเข้าใจระหว่างกลุ่มประเทศในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก ในการดำเนินการตามแนวทางลดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ตามเป้าหมาย Long Term Aspirational Goal (LTAG) ที่ได้มีการรับรองในที่ประชุมสมัชชา ICAO ครั้งที่ 41 เมื่อเดือนตุลาคม 2565 โดยครั้งนี้มีผู้แทนหน่วยงานภาครัฐระดับสูงและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องของประเทศต่างๆ ในกลุ่มเอเชียแปซิฟิกเข้าร่วมกว่า 200 คน โดยมีกรอบเป้าหมายใหญ่ที่จะปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ภายในปี 2050 ซึ่งทำให้ประเทศสมาชิกต้องเร่งดำเนินการเพื่อเตรียมตัว
ตั้งแต่ปี 2565 กพท.ได้เริ่มดำเนินการภายใต้โปรแกรมโครงการ Carbon Offsetting and Reduction Scheme for International Aviation (CORSIA) ของ ICAO ซึ่งให้สายการบินที่ทำการบินระหว่างประเทศ 8 สาย ได้แก่ การบินไทย, ไทยสมายล์, นกแอร์, ไทยแอร์เอเชีย, ไทยแอร์เอเชียเอ็กซ์, ไทยเวียตเจ็ท, ไทยไลอ้อนแอร์, เค-ไมล์ แอร์ รายงานข้อมูลปริมาณกิจกรรมที่มีการปล่อยก๊าซคาร์บอน เช่น ปริมาณการใช้น้ำมันเชื้อเพลิง เป็นต้น เพื่อมอนิเตอร์ และนำไปสู่การควบคุมการปล่อยก๊าซคาร์บอนของอากาศยาน ซึ่งไทยเป็น 1 ใน 70 ประเทศที่เข้าร่วมโครงการก่อนที่ ICAO จะออกประกาศบังคับ เป็นการเตรียมความพร้อม เพราะต่อไปสายการบินที่ปล่อยก๊าซคาร์บอน เกินเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนดจะต้องจ่ายค่าชดเชย ขณะที่สายการบินที่ควบคุมหรือมีการปล่อยก๊าซคาร์บอนได้ดี จะได้รับเป็น "คาร์บอนเครดิต" ซึ่งมีมูลค่าและสามารถขายได้
สายการบินต้องเร่งปรับเพื่อควบคุมการปล่อยก๊าซคาร์บอน แต่ต้องยอมรับว่าแม้ทุกประเทศจะเห็นด้วยกับการรักษาสิ่งแวดล้อมของโลก แต่เศรษฐกิจมีความแตกต่างกัน ทำให้ต้องหารือร่วมกันเพื่อให้เวลาเตรียมตัวสำหรับบางประเทศ ส่วนประเทศที่พัฒนาแล้วอาจจะเริ่มได้ก่อน ส่วนไทยต้องการเร่งดำเนินการเพราะมีกิจการการบินขนาดใหญ่ มีการปล่อยก๊าซคาร์บอนมาก หากเริ่มได้เร็วจะช่วยลดปัญหาได้เร็ว
“จากข้อมูลพบว่าช่วงที่เครื่องบินใช้น้ำมันสิ้นเปลืองและปล่อยก๊าซมากคือช่วงทำการบินขึ้น ดังนั้น ช่วงแท็กซี่จากหลุมจอดไปยังรันเวย์ ปัจจุบันจะใช้เครื่องยนต์เดียว จากเดิมที่ใช้เครื่องยนต์ทั้งหมด (2 เครื่องยนต์ /4 เครื่องยนต์) ซึ่งจะทำให้ลดการใช้น้ำมันลงได้ 25-50% หรือช่วงเครื่องบินลดระดับเพื่อเตรียมลงจอด เดิมจะลดระดับแบบขั้นบันได ซึ่งจะมีการเร่งเครื่องหลายรอบ สิ้นเปลืองน้ำมัน ปรับเป็นการลดระดับต่อเนื่อง ทั้งนี้ต้องทำงานร่วมกับวิทยุการบินเพื่อจัดการจราจรในระดับเพดานบินให้สอดคล้อง ต้องฝึกบุคลากรและมีเครื่องมือเทคโนโลยีที่รองรับด้วย โดยรูปแบบนี้พบว่าลดการใช้น้ำมันได้ 40% เป็นต้น นอกจากนี้ การใช้ห้องน้ำบนเครื่องบิน การกดชักโครก 1 ครั้ง ต้องใช้พลังงานเทียบเท่ากับน้ำมัน 1 ลิตร หรือการลดน้ำหนักของใช้และผลิตภัณฑ์บนเครื่อง ทุกเรื่องมีการเก็บข้อมูลไว้หมด ดังนั้นอยู่ที่ว่าจะถึงจุดตื่นตัวและร่วมมือกันอย่างเข้มข้นเมื่อใด”
นอกจากนี้ การสัมมนาครั้งนี้ยังมีหัวข้อหลักเกี่ยวข้องกับเชื้อเพลิงการบินแบบยั่งยืน (Sustainable Aviation Fuels: SAF) ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่จะช่วยให้ภาคการบินระหว่างประเทศสามารถบรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้ได้ จากปัจจุบันที่ใช้น้ำมันจากฟอสซิล โดยมีความพยามยามในการคิดค้นพัฒนาการใช้น้ำมันจากพืชทดแทน รวมถึงพลังงานสะอาด สำหรับอุตสาหกรรมการบิน
นายสุทธิพงษ์กล่าวว่า การลดปล่อยก๊าซคาร์บอนในอุตสาหกรรมสายการบินอาจจะมีค่าใช้จ่ายในระยะแรก แต่เป็นแบบค่อยเป็นค่อยไปและเชื่อว่าจะไม่ส่งผลกระทบที่ทำให้ต้องเพิ่มค่าโดยสาร แต่หากไม่มีการเตรียมความพร้อมต่อไป ICAO ประกาศเรื่องคาร์บอนเครดิตแล้วสายการบินทำไม่ได้จะต้องจ่ายชดเชย นั่นคือต้นทุนที่เพิ่มขึ้น ดังนั้นการเริ่มลงทุนตั้งแต่ตอนนี้เพื่อควบคุมต้นทุนในอนาคตได้ดีซึ่งคุ้มค่ากว่า
สำหรับการสัมมนา 2023 ICAO ครั้งนี้ เป็นเวทีแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ข้อมูล ประสบการณ์ และการให้ความช่วยเหลือและพัฒนาขีดความสามารถแก่ประเทศสมาชิกในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก รวมถึงแนวทางการระดมทุน เป็นเวลา 2 วัน คือวันที่ 3-4 พ.ค. 66 ซึ่งจะมีการนำประเด็นจากการหารือและผลลัพธ์ที่ได้เพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับการประชุม ICAO ว่าด้วยการบินและเชื้อเพลิงทางเลือก (The Third ICAO Conference on Aviation and Alternative Fuels: CAAF/3) ที่จะมีขึ้นในปลายปี 2566 ที่เมืองดูไบ ต่อไป
อนึ่ง เมื่อวันที่ 2 พ.ค. 66 กพท.ได้จัดกิจกรรมพาคณะผู้เข้าร่วมสัมมนาลงพื้นที่ เยี่ยมชมงานที่สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ ซึ่งเป็นผู้นำด้านการวิจัยและถ่ายทอดเทคโนโลยี และจากนั้นจึงลงพื้นที่ บมจ. บริการเชื้อเพลิงการบินกรุงเทพ (BAFS) ซึ่งเป็นบริษัทที่ดำเนินธุรกิจทางด้านการบริหารการจัดเก็บน้ำมันเชื้อเพลิงอากาศยาน และให้บริการเติมน้ำมันเชื้อเพลิงแก่อากาศยาน
