อำนาจสั่นคลอน! ‘โมดี’ จ่อนั่งเก้าอี้นายกฯ อินเดียต่อ แต่พรรคบีเจพีของเขาได้ที่นั่งไม่ถึงครึ่งสภา-ต้องพึ่งพาพวกแนวร่วม

นายกรัฐมนตรี นเรนทรา โมดี ของอินเดียได้รับการคาดหมายว่าจะสาบานตัวเข้ารับตำแหน่งเป็นสมัยที่ 3 ในสุดสัปดาห์นี้ เมื่อพวกพันธมิตรรายหลักๆ ให้คำมั่นในวันพุธ (5 มิ.ย.) จะยังคงสนับสนุนเขาต่อไป หลังจาก 1 วันก่อนหน้านั้น ผลนับคะแนนการเลือกตั้งทั่วประเทศซึ่งจัดขึ้นโดยแบ่งเป็นเฟสๆ กินเวลานานแรมเดือน ออกมาว่าแม้พรรคภารตียชนตา (บีเจพี) ของเขายังคว้าที่นั่งในรัฐสภาได้มากกว่าพรรคอื่นๆ ทว่าไม่สามารถครองเสียงข้างมากเอาไว้ได้ ซึ่งถือเป็นครั้งแรกนับแต่ที่โมดีสามารถก้าวขึ้นครองอำนาจเหนือแดนภารตะเมื่อสิบปีก่อน

โมดี นักการเมืองแนวทางประชานิยมซึ่งศรัทธาแนวคิดแบบชาตินิยมฮินดูอย่างแรงกล้า คือผู้ที่มีอิทธิพลครอบงำเหนือการเมืองอินเดียเรื่อยมาตั้งแต่ขึ้นเป็นนายกรัฐมนตรีในปี 2014 แต่ครั้งนี้จะเป็นครั้งแรกที่เขาจำเป็นต้องได้รับการสนับสนุนจากพวกพันธมิตรระดับภาค ซึ่งมีความจงรักภักดีที่กวัดแกว่งไม่แน่นอนมาเป็นเวลาแรมปี และอาจสร้างความยุ่งยากให้แก่แผนดำเนินการทางการเมืองของโมดี

ในวันพุธ (5) 2 พรรคสำคัญในแนวร่วมที่ใช้ชื่อว่า “กลุ่มพันธมิตรประชาธิปไตยแห่งชาติ” (NDA) ของโมดี ได้แก่ พรรคเตลูกู เดซัม เพลเยอร์สำคัญรายหนึ่งรัฐอานธรประเทศ ซึ่งอยู่ทางภาคใต้ และกลุ่มชนตา ดัล (ยูไนเต็ด) ซึ่งปกครองรัฐพิหาร ที่อยู่ทางตอนเหนือ ต่างออกมาประกาศคำมั่นว่าจะสนับสนุนบีเจพีต่อไป ตั้งแต่ก่อนหน้านัดหมายประชุมของแนวร่วมนี้ซึ่งกำหนดจัดขึ้นในวันเดียวกันนี้ (5)

สำหรับตัวโมดี ได้ยื่นหนังสือลาออกจากตำแหน่งต่อประธานาธิบดีของประเทศแล้ว ภายหลังจัดการประชุมคณะรัฐมนตรี และลงมติรับรองให้ยุบรัฐสภา ซึ่งเป็นการปฏิบัติตามเงื่อนไขในรัฐธรรมนูญ ก่อนที่โมดีจะสามารถจัดตั้งคณะรัฐบาลชุดใหม่ได้

พวกสื่อท้องถิ่นในอินเดียรายงานว่า โมดีและคณะรัฐมนตรีชุดใหม่ของเขามีกำหนดจะสาบานตัวเข้ารับตำแหน่งกันในวันเสาร์ (8) นี้

ทั้งนี้ ผลการนับคะแนนออกมาว่า แนวร่วม NDA ชนะได้ที่นั่งในสภาล่างไป 293 ที่นั่ง จากทั้งสภาซึ่งมี 543 ที่นั่ง โดยจำนวนที่นั่งซึ่งจะต้องได้สำหรับการจัดตั้งรัฐบาลคือ 272 ที่นั่ง ทว่าพรรคบีเจพีของโมดีเอง คราวนี้ได้มาเพียง 240 ที่นั่ง ต่ำลงมากจากการเลือกตั้งทั่วไปครั้งก่อนในปี 2019 ซึ่งได้ถึง 303 ที่นั่ง และผิดความคาดหมายก่อนหน้าการนับคะแนน โดยที่หลายสำนักระบุว่าพรรคของโมดีน่าจะชนะชนิดถล่มทลาย

ผลเลือกตั้งที่ออกมายังสร้างความกังวลต่อนักลงทุน และส่งผลให้ตลาดหุ้นอินเดียดิ่งรูด หลังจากที่พบว่า โมดี ซึ่งรั้งอำนาจปกครองแดนภารตะมาตั้งแต่ปี 2014 จะต้องพึ่งพาเสียงจากพรรคเล็กๆ ระดับภาคในการบริหารขับเคลื่อนประเทศนับจากนี้

นักวิเคราะห์มองว่าปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นส่งผลให้ทิศทางการกำหนดนโยบายของอินเดียเริ่มไม่แน่ไม่นอน จากเดิมที่ โมดี เคยมีอำนาจตัดสินใจเด็ดขาดมาตลอดช่วง 10 ปีที่ผ่านมา

พรรคบีเจพี เคยชนะศึกเลือกตั้งในปี 2014 และกลายเป็นรัฐบาลเสียงข้างมากในสภาพรรคเดียว ก่อนที่จะทำสำเร็จอีกครั้งแบบชนะถล่มทลายในการเลือกตั้งปี 2019

การที่บีเจพี ได้ ส.ส.ลดลงครั้งนี้ส่วนหนึ่งเกิดจากพรรคทำคะแนนได้ไม่ดีเท่าที่ควรในรัฐอุตตรประเทศ ซึ่งเป็นรัฐที่มีประชากรมากที่สุด และมี ส.ส.ในสภาถึง 80 ที่นั่ง โดยผลการนับคะแนนพบว่า บีเจพี ได้ ส.ส.ที่รัฐแหงนี้เพียง 33 ที่นั่ง จากที่เคยได้ถึง 62 ที่นั่งในปี 2019

นักวิเคราะห์ตั้งข้อสังเกตว่า ปัญหาเศรษฐกิจปากท้องกลายเป็นเรื่องใหญ่ที่ประชาชนให้ความสำคัญ มากกว่านโยบายมุ่งเน้นเอาใจคนฮินดูอย่างที่ บีเจพี ทำมาตลอด และแม้แต่การที่ โมดี ไปเปิด “วิหารพระราม” เทวสถานฮินดูแห่งใหม่เมื่อเดือน ม.ค.ที่ผ่านมา ก็ยังไม่สามารถเรียกคะแนนนิยมให้พรรค บีเจพี ได้อย่างที่พวกเขาคาดหวังกัน

สำหรับกลุ่มพันธมิตรฝ่ายค้าน INDIA Alliance ที่นำโดยพรรคคองเกรสของ ราหุล คานธี กวาดจำนวน ส.ส. ได้เกินกว่า 230 ที่นั่ง มากกว่าที่โพลต่างๆ ได้คาดการณ์กันไว้ โดยเฉพาะพรรคคองเกรสพรรคเดียวก็คว้าที่นั่ง ส.ส.เกือบ 100 ที่นั่ง หรือเกือบ 2 เท่าจากที่เคยได้เพียง 52 ที่นั่งในปี 2019

(ที่มา : รอยเตอร์, เอเจนซีส์)