กลายเป็นที่จับตามองอีกครั้ง เมื่อ พล.อ.หลี่ ช่างฝู รัฐมนตรีกระทรวงกลาโหมของจีน ขอยกเลิกการประชุมร่วมกับรัฐมนตรีกลาโหมเวียดนามอย่างกะทันหันเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว และไม่ปรากฏตัวต่อสาธารณชนมานานกว่า 2 สัปดาห์ ขณะที่สื่อสหรัฐฯ อ้างการเปิดเผยของเจ้าหน้าที่รัฐบาลซึ่งระบุว่า วอชิงตันเชื่อว่า หลี่ อาจถูกสอบสวนและถูกพักการปฏิบัติหน้าที่
หลี่ วัย 65 ปี มีกำหนดเข้าร่วมประชุมความร่วมมือด้านกลาโหมประจำปีที่เวียดนามเป็นเจ้าภาพระหว่างวันที่ 7-8 ก.ย.ที่ผ่านมา ทว่าการประชุมต้องถูกเลื่อนออกไป เนื่องจากทางการจีนได้แจ้งไปยังฮานอยเพียงไม่กี่วันก่อนประชุมว่า หลี่ “มีปัญหาด้านสุขภาพ” ตามข้อมูลจากเจ้าหน้าที่เวียดนาม 2 คน
สำนักงานสารนิเทศแห่งคณะรัฐมนตรีจีน (China’s State Council Information Office) รวมถึงกระทรวงกลาโหม และกระทรวงการต่างประเทศ ยังไม่มีคำแถลงชี้แจงใดๆ ต่อกรณีที่ หลี่ โดดประชุมที่เวียดนาม
การหายตัวไปของ หลี่ ช่างฝู เกิดขึ้นหลังจากที่จีนเพิ่งจะสั่งปลด ฉิน กัง (Qin Gang) ออกจากตำแหน่งรัฐมนตรีต่างประเทศเมื่อเดือน ก.ค. และยังมีการเปลี่ยนตัวผู้นำระดับสูงของกองกำลังจรวด (rocket force) แห่งกองทัพปลดปล่อยประชาชนจีนในช่วงไม่กี่เดือนมานี้ ซึ่งถือเป็นความเคลื่อนไหวที่ทำให้หลายฝ่ายตั้งข้อสงสัยเกี่ยวกับการตัดสินใจของคณะผู้นำสูงสุดจีน
หลี่ เข้ารับตำแหน่งรัฐมนตรีกลาโหมคนใหม่เมื่อเดือน มี.ค. และถูกจับตามองอย่างใกล้ชิดโดยบรรดานักการทูตและผู้สังเกตการณ์ เพราะตัวเขาเองก็เช่นเดียวกับ ฉิน กัง ที่เป็น 1 ใน 5 มนตรีแห่งรัฐจีน (state councilors) อันเป็นตำแหน่งที่สูงกว่ารัฐมนตรีทั่วๆ ไป
เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ผู้ไม่ประสงค์ออกนามให้ข้อมูลกับรอยเตอร์ว่า สหรัฐฯ ทราบเรื่องที่ หลี่ ยกเลิกการประชุมกับรัฐมนตรีกลาโหมเวียดนาม และเมื่อสัปดาห์ที่แล้วประธานาธิบดี โจ ไบเดน ก็เพิ่งจะเดินทางไปเยือนกรุงฮานอย และได้มีการประกาศยกระดับความสัมพันธ์ระหว่างกันสู่ความเป็น “หุ้นส่วนยุทธศาสตร์รอบด้าน” (comprehensive strategic partnership)
ราห์ม เอมานูเอล เอกอัครราชทูตสหรัฐฯ ประจำญี่ปุ่น ได้โพสต์ข้อความผ่าน X หรือทวิตเตอร์เดิมเมื่อวันที่ 8 ก.ย. ว่า “รัฐมนตรีต่างประเทศ ฉิน กัง หายตัวไปเป็นคนแรก ต่อมาผู้บัญชาการกองกำลังจรวดก็หายไป และตอนนี้ พล.อ.หลี่ ช่างฝู รัฐมนตรีกลาโหมจีนก็ไม่ปรากฏตัวต่อสาธารณชนมานาน 2 สัปดาห์ ใครจะเป็นผู้ชนะในการแข่งขันตกงานนี้? เยาวชนคนรุ่นใหม่จีน หรือคณะรัฐมนตรีของ สี?”
เมื่อถูกถามถึงคำพูดของทูตสหรัฐฯ ประจำญี่ปุ่นเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว โฆษกหญิงประจำกระทรวงการต่างประเทศจีนตอบสื่อมวลชนสั้นๆ ว่า “ยังไม่ทราบเรื่องมาก่อน”
หลี่ ปรากฏตัวครั้งสุดท้ายเมื่อวันที่ 29 ส.ค. โดยกล่าวสุนทรพจน์ในการประชุมด้านความมั่นคงกับกลุ่มประเทศแอฟริกาที่กรุงปักกิ่ง และก่อนหน้านั้นก็ถูกส่งไปปฏิบัติภารกิจที่รัสเซียและเบลารุส
หนังสือพิมพ์ไฟแนนเชียลไทม์สรายงานว่า รัฐบาลสหรัฐฯ เชื่อว่า หลี่ น่าจะกำลังถูกสอบสวนและถูกสั่งพักงานด้วย ซึ่งเป็นอีกหนึ่งสัญญาณการปรับเปลี่ยนโยกย้ายครั้งใหญ่ภายในรัฐบาล สี จิ้นผิง
รายงานฉบับนี้อ้างแหล่งข่าวเจ้าหน้าที่สหรัฐฯ 3 คน และผู้ที่เข้าถึงแหล่งข่าวกรองอีก 2 คนว่าสหรัฐฯ เชื่อเช่นนั้น แต่ไม่ได้ระบุชัดเจนว่า หลี่ ถูกสอบสวนความผิดเรื่องใด
พล.อ.หลี่ ช่างฝู ถูกสหรัฐฯ สั่งขึ้นบัญชีดำตั้งแต่ปี 2018 โทษฐานมีส่วนเกี่ยวข้องกับการจัดซื้ออาวุธจาก Rosoboronexport ซึ่งเป็นผู้ส่งออกอาวุธรายใหญ่ที่สุดของรัสเซีย
เจ้าหน้าที่จีนเคยออกมาย้ำหลายครั้งว่าต้องการให้สหรัฐฯ ยกเลิกคว่ำบาตร หลี่ เพื่อขจัดอุปสรรคในการเจรจาพูดคุยกันระหว่างกองทัพทั้ง 2 ฝ่าย ขณะที่ ลอยด์ ออสติน รัฐมนตรีกระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ เคยพยายามขอพูดคุยกับ หลี่ ระหว่างที่ทั้งสองเข้าร่วมประชุมด้านความมั่นคงที่สิงคโปร์ในเดือน มิ.ย. แต่สุดท้ายก็ได้แค่เพียง “จับมือ” เท่านั้น
ที่มา : รอยเตอร์, ไฟแนนเชียลไทม์ส
