“แจ็ก หม่า” สยบข่าวลือถูกปักกิ่งอุ้ม โผล่ในวิดีโอร่วมงานช่วยครูชนบท

เอพี - แจ็ก หม่า กลับมาแล้ว โดยปรากฏตัวในวิดีโอที่เผยแพร่ออนไลน์เมื่อวันพุธ (20 ม.ค.) หลังหายหน้าไปกว่า 2 เดือน ท่ามกลางข่าวลือมากมายเกี่ยวกับอนาคตของนักธุรกิจพันล้านผู้นี้ และ อาลีบาบา กรุ๊ป ที่เขาปลุกปั้น อย่างไรก็ดี ถึงขณะนี้ยังไม่มีคำอธิบายเกี่ยวกับสถานะของหม่า หรือโอกาสต่อไปที่เขาจะปรากฏตัวต่อสาธารณชนแต่อย่างใด

ในวิดีโอความยาว 50 วินาที หม่าแสดงความยินดีกับครูที่ได้รับการสนับสนุนจากมูลนิธิของเขา แต่ไม่ได้พูดเรื่องการหายหน้าไป หรือการที่ปักกิ่งพยายามคุมเข้มอาลีบาบาและบริษัทอินเทอร์เน็ตอื่นๆ ในช่วง 6 เดือนที่ผ่านมา

หม่าที่ปกติเป็นคนคุยเก่ง ไม่ได้ปรากฏตัวต่อสาธารณชนนับจากที่เขาวิจารณ์ผู้คุมกฎจีนว่า มี “ความคิดล้าหลังแบบโรงจำนำ” ซึ่งขัดขวางการสร้างนวัตกรรม ในงานประชุมหนึ่งที่เซี่ยงไฮ้เมื่อวันที่ 24 ตุลาคม หลังจากนั้นไม่กี่วัน ปักกิ่งสั่งระงับแผนการระดมทุนมูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์ของแอนต์ กรุ๊ป สตาร์ทอัปบริการทางการเงินที่โด่งดังจากบริการชำระเงิน “อาลีเพย์”

เหตุการณ์ดังกล่าวทำให้โลกออนไลน์ลือกันไปต่างๆ นานา ว่า หม่า วัย 56 ปี นักธุรกิจจีนที่โด่งดังระดับโลกและเป็นสัญลักษณ์ความรุ่งเรืองของเทคโนโลยีในแดนมังกร ถูกควบคุมตัวหรืออาจกำลังเจอปัญหาทางกฎหมาย ขณะที่ทั้งอาลีบาบาและทางการจีนไม่ยอมตอบคำถามเกี่ยวกับหม่า

มูลนิธิแจ็ก หม่า ระบุในแถลงการณ์เมื่อวันพุธ ว่า หม่าร่วมพิธีฉลองโครงการริเริ่มครูชนบทประจำปีที่จัดขึ้นทางออนไลน์ แต่ไม่ได้ตอบคำถามเกี่ยวกับสถานะของหม่า หรือโอกาสต่อไปที่เขาจะปรากฏตัวต่อสาธารณชน

ทั้งนี้ รัฐบาลของประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ของจีน ประกาศว่า การบังคับใช้กฎหมายต่อต้านการผูกขาดกับบริษัทอินเทอร์เน็ตจะเป็นเป้าหมายสำคัญอันดับต้นๆ ในปีนี้ โดยอาลีบาบาและบริษัทหลายแห่งถูกปรับข้อหาละเมิดกฎป้องกันการผูกขาด และบริการสื่อสังคมบางแห่งถูกตำหนิที่ละเลยการเซ็นเซอร์

การวิจารณ์ผู้คุมกฎของหม่าสะท้อนความขัดแย้งโดยตรงกับความพยายามมาราธอนของพรรคคอมมิวนิสต์จีนในการลดหนี้ในระบบการเงินที่พุ่งทะยานและสร้างความกังวลว่า อาจเกิดวิกฤตการธนาคารซึ่งจะทำให้จีนถูกลดอันดับความน่าเชื่อถือสำหรับการกู้ยืมของรัฐบาล

บางคนชี้ว่า พรรคคอมมิวนิสต์เลือกเชือดหม่าเพื่อแสดงให้เห็นว่า ผู้ประกอบการไม่มีสิทธิ์ท้าทายรัฐ ทว่า ผู้เชี่ยวชาญทางการเงินหลายคนมองว่า รัฐบาลไม่สบายใจที่อาลีบาบาครอบงำธุรกิจค้าปลีก รวมทั้งแนวโน้มความเสี่ยงทางการเงินของแอนต์

เดือนที่ผ่านมา ผู้คุมกฎป้องกันการผูกขาดเตือนผู้บริหารของอาลีบาบาและบริษัทเทคโนโลยีอีก 5 แห่ง ไม่ให้ใช้อิทธิพลในการสกัดคู่แข่งหน้าใหม่ ธนาคารกลางจีนและหน่วยงานอื่นๆ ยังสั่งให้แอนต์ปรับโครงสร้างธุรกิจก่อนที่จะอนุญาตแผนการทำไอพีโอที่สั่งระงับไว้เมื่อปลายปีที่แล้ว

ราคาหุ้นอาลีบาบาในตลาดฮ่องกงดิ่งลงถึง 10% นับจากเดือนตุลาคม แต่เริ่มฟื้นขึ้นบางส่วนในเดือนนี้

หม่า ซึ่งเป็นสมาชิกพรรครัฐบาลของจีน ลาออกจากตำแหน่งประธานกรรมการอาลีบาบา ในปี 2019 แต่ยังคงเป็นส่วนหนึ่งในอาลีบาบา พาร์ตเนอร์ชิป ที่มีสมาชิก 36 คน และมีสิทธิ์เสนอชื่อสมาชิกคณะกรรมการบริหารส่วนใหญ่ของบริษัท นอกจากนี้ หม่ายังมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาแอนต์ ที่เติบโตจาก “อาลีเพย์” บริการชำระเงินออนไลน์ของอาลีบาบา

ในวิดีโอล่าสุด หม่าที่สวมสเว็ตเตอร์สีน้ำเงินและกางเกงขายาวสีเทา ยิ้มและโบกมือให้ผู้ชม ในวิดีโอยังมีภาพตอนที่หม่าไปเยี่ยมโรงเรียนที่มูลนิธิของเขาให้การสนับสนุนเมื่อวันที่ 10 ที่ผ่านมา