รายงานชี้ ดินแดนยึดครองของ “กลุ่มไอเอส” ลดลงอื้อ

เอเจนซีส์ / MGR online - กลุ่มรัฐอิสลาม (ไอเอส) มีอันต้องสูญเสียดินแดนในความปกครองของตนอย่างต่อเนื่อง โดยข้อมูลล่าสุดจากการวิเคราะห์ของสถาบันวิจัยด้านความมั่นคงชื่อดังอย่าง “IHS” ที่มีการเปิดเผยในวันอาทิตย์ (10 ก.ค.) ระบุว่า ดินแดนของไอเอสทั้งในซีเรียและอิรักหดหายไปแล้ว 12 เปอร์เซ็นต์นับตั้งแต่เริ่มปี 2016 นี้เป็นต้นมา

รายงานเชิงวิเคราะห์ล่าสุดของไอเอชเอสระบุว่า ในปี 2015 ดินแดนในความยึดครอง-ปกครองของกลุ่มรัฐอิสลาม (ไอเอส) ได้หดตัวเล็กลงไปกว่า 12,800 ตารางกิโลเมตร หรือราว 14 เปอร์เซ็นต์ของดินแดนที่ตกอยู่ใต้การควบคุมของไอเอสทั้งหมด

อย่างไรก็ดี ความพ่ายแพ้อย่างต่อเนื่องของกลุ่มไอเอสในระยะหลังต่อกองทัพรัฐบาลซีเรียและพันธมิตรซึ่งรวมถึงการสนับสนุนจากรัสเซีย ส่งผลให้ดินแดนของกลุ่มไอเอสมีอันต้องหดหายเพิ่มเติมอีก 12 เปอร์เซ็นต์ในช่วง 6 เดือนแรกของปีนี้ จนกลุ่มติดอาวุธของพวกมุสลิมนิกายสุหนี่หัวสุดโต่งกลุ่มนี้เหลือดินแดนในความควบคุมของตนไม่ถึง 68,300 ตารางกิโลเมตร

เมื่อเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา ทางกระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ (เพนตากอน) ได้ออกมาคาดการณ์ว่ากลุ่มนักรบรัฐอิสลามได้สูญเสียดินแดนของตนในอิรักไปแล้วถึง 45 เปอร์เซ็นต์ รวมถึงการสูญเสียดินแดนอีกระหว่าง 16-20 เปอร์เซ็นต์ในซีเรีย

ก่อนหน้านี้เมื่อช่วงต้นปี สถาบันไอเอชเอสออกรายงานฉบับหนึ่งซึ่งระบุรายได้ของกลุ่มนักรบญิฮัดรัฐอิสลาม (ไอเอส) ประสบภาวะหดหายไปเกือบ 30 เปอร์เซ็นต์ในรอบหนึ่งขวบปีที่ผ่านมา ขณะเดียวกันกลุ่มติดอาวุธของพวกนักรบมุสลิมสุหนี่หัวสุดโต่งกลุ่มนี้ยังต้องเผชิญกับการสูญเสียดินแดนและพื้นที่ยึดครอง ตลอดจนประชากรในความควบคุมของตนอย่างต่อเนื่อง

รายงานซึ่งจัดทำโดยสถาบันชื่อดังอย่างไอเอชเอสระบุว่า บรรดาแกนนำทางทหารของกลุ่มไอเอสต้องประกาศบังคับใช้ระเบียบใหม่ว่าด้วยการปรับเงินและการเรียกเก็บภาษี เพื่อลดทอนผลกระทบจากรายได้ของกลุ่มที่ลดน้อยถอยลงอย่างต่อเนื่อง

รายงานของไอเอชเอสพบข้อมูลว่า รายได้ของกลุ่มรัฐอิสลามซึ่งครั้งหนึ่งเคยถูกขนานนามว่าเป็นองค์กรก่อการร้ายที่ร่ำรวยที่สุดในโลกยุคปัจจุบันได้ร่วงดิ่งลงจากระดับประมาณ “80 ล้านดอลลาร์สหรัฐต่อเดือน” เมื่อเดือนมีนาคม ปี 2015 เหลือเพียง 54 ล้านดอลลาร์สหรัฐต่อเดือนเมื่อเดือนมีนาคม ปี 2016

รายได้ที่หดหายของกลุ่มไอเอส ซึ่งมีฐานหลักอยู่ทางภาคตะวันออกของซีเรีย และภาคตะวันตก-ภาคเหนือของอิรัก เกิดจากความพ่ายแพ้อย่างต่อเนื่องในสนามรบของนักรบกลุ่มไอเอส ที่มีอันต้องสูญเสียดินแดนและพื้นที่ยึดครองไปแล้วเกือบ 1 ใน 4

แน่นอนว่าเมื่อจำนวนดินแดนในความครอบครองลดลง จำนวนของประชากรที่อยู่ในความปกครองของกลุ่มไอเอสก็ย่อมต้องลดน้อยถอยลงตามไปด้วย โดยข้อมูลจากรายงานฉบับล่าสุดที่ถูกเผยแพร่ออกมานี้พบว่าจำนวนผู้คนในเขตยึดครองของไอเอสได้ลดจำนวนลงจากราวๆ 9 ล้านคนเมื่อช่วงต้นปี 2015 เหลือไม่ถึง 6 ล้านชีวิตในเวลานี้ และนี่คือต้นตอสำคัญของปัญหาที่ทำให้กลุ่มไอเอสสามารถขูดรีดจัดเก็บภาษีต่างๆ ได้ลดต่ำลง

ขณะเดียวกัน ความสูญเสียของกลุ่มไอเอสในรอบ 1 ขวบปีที่ผ่านมาไม่ได้มีแต่เฉพาะการสูญเสียดินแดน การรีดภาษี และจำนวนประชากรในเขตยึดครองที่ลดน้อยลงแต่เพียงด้านเดียว เพราะในสนามรบก็ต้องถือว่ากลุ่มไอเอสประสบความสูญเสียที่หนักหนาสาหัสไม่แพ้กัน

ข้อมูลล่าสุดประเมินว่า การระดมโจมตีทางอากาศของชาติพันธมิตรตลอดระยะเวลาเป็นแรมปีที่ผ่านมาสามารถปลิดชีพนักรบหัวสุดโต่งของกลุ่มไอเอสได้มากถึง 25,000 ราย ยังไม่รวมกับฐานที่มั่นและอาวุธยุทโธปกรณ์ของไอเอสที่ได้รับความเสียหายเป็น จำนวนมาก

เป็นที่คาดกันว่าราวครึ่งหนึ่งของรายได้ของกลุ่มไอเอสมาจากการขูดรีดภาษี การลักลอบค้าน้ำมันเถื่อนจากบ่อน้ำมันที่อยู่ในพื้นที่ยึดครอง รวมถึงการค้ามนุษย์ ซึ่งคอลัมบ์ สแตร็ค นักวิเคราะห์อาวุโสแห่งสถาบันไอเอชเอสชี้ว่า การที่กลุ่มไอเอสสูญเสียดินแดนยึดครองไปแล้วมากมายตลอดระยะเวลาเพียง 15 เดือนที่ผ่านมา รวมถึงการที่จำนวนประชากรในดินแดนของไอเอสลดจำนวนลงจนเหลือไม่ถึง 6 ล้านคน ย่อมหมายความว่ากลุ่มไอเอสมี “เหยื่อ” สำหรับการขูดรีดภาษีและการหารายได้ในรูปแบบอื่นๆ ลดน้อยลงอย่างมิอาจหลีกเลี่ยงได้

ด้านลูโดวิโก การ์ลิโน นักวิเคราะห์อาวุโสอีกรายเผยว่า ทีมวิจัยพบข้อมูลว่ากลุ่มไอเอสได้ประกาศเพิ่มการจัดเก็บภาษีต่อบริการขั้นพื้นฐานต่างๆ ด้วยวิธีการใหม่ๆ ต่อประชากรในดินแดนของตน เช่น การเรียกเก็บภาษีจากคนขับรถบรรทุก การเก็บภาษีค่าติดตั้ง-ซ่อมแซมจานดาวเทียม ตลอดจนการเรียกเก็บเงินค่าย้ายออกหรือ “ภาษีขาออก” สำหรับพลเมืองรายใดก็ตามที่ต้องการเดินทางออกจากเมืองในความปกครองของกลุ่มไอเอส

นอกจากการเรียกเก็บภาษีแบบแปลกๆ ของกลุ่มไอเอสแล้ว ยังพบหลักฐานว่ากลุ่มติดอาวุธสุดโต่งกลุ่มนี้ยังประกาศเรียกเก็บเงินค่าปรับแบบใหม่ๆ อีกนับไม่ถ้วน ทั้งการปรับเงินผู้ขับขี่รถผิดด้านของถนน และการปรับเงินผู้ที่ไม่สามารถตอบคำถามเกี่ยวกับพระคัมภีร์อัลกุรอานได้อย่างถูกต้องอีกด้วย

รายงานล่าสุดของไอเอชเอสระบุด้วยว่า พื้นที่ยึดครองของกลุ่มนักรบไอเอสในขณะนี้ กำลังประสบปัญหาสำคัญอีกประการ นั่นคือ การผลิตน้ำมันดิบได้น้อยลง จากที่เคยผลิตได้ในระดับ 33,000 บาร์เรลต่อวัน ลดลงมาเหลือเพียง 21,000 บาร์เรลต่อวัน ซึ่งสาเหตุสำคัญก็สืบเนื่องมาจากปฏิบัติการโจมตีทางอากาศอย่างหนักหน่วงและเข้มข้น ทั้งจากฝ่ายพันธมิตรสหรัฐฯ และรัสเซีย

อย่างไรก็ตาม ไอเอชเอสเตือนว่า กำลังการผลิตน้ำมันของกลุ่มรัฐอิสลามที่ลดลงนี้อาจเป็นเพียงแค่ “ปัญหาชั่วคราว” และว่ากลุ่มไอเอสอาจสามารถซ่อมแซมโครงสร้างพื้นฐานที่รองรับการผลิตน้ำมันให้กลับมาใช้การได้ดีดังเดิมภายในระยะเวลาอันรวดเร็ว