เอเจนซีส์ - หนังสือพิมพ์ที่ใกล้ชิดพรรคคอมมิวนิสต์จีน แทบจะเป็นสื่อแดนมังกรรายเดียวที่ออกมาแสดงปฏิกิริยาต่อข่าวเรื่องพระราชดำรัสของควีนอังกฤษซึ่งตำหนิเจ้าหน้าที่จีนว่า “หยาบคายมาก” โดยระบุในวันพฤหัสบดี (12 พ.ค.) ว่า พวกสื่ออังกฤษที่กำลังกลาดเกลื่อนไปด้วย “คนป่าเถื่อน” เที่ยวขยายเรื่องนี้จนเกินเลย และพวกเขาจะได้รับประโยชน์อันอุดมทีเดียว หากเรียนรู้บทเรียนว่าด้วยมารยาทจากอารยธรรมอันเก่าแก่ 5,000 ปีของโลกตะวันออก
ขณะที่สื่อต่างๆ ทั่วโลกพากันตีข่าวและถกเถียงกันในเรื่องพระราชดำรัสชนิดตรงไปตรงมาไร้การใช้ชั้นเชิงซับซ้อนทางการทูตของสมเด็จพระนางเจ้าเอลิซาเบธที่ 2 โดยที่ทรงระบุว่าพวกเจ้าหน้าที่จีน “หยาบคายมาก” ในระหว่างที่ประธานาธิบดี สี จิ้นผิง เดินทางเยือนอังกฤษอย่างเป็นรัฐพิธีเมื่อเดือนตุลาคมปีที่แล้ว ปรากฏว่าสื่อทางการของจีนแทบทั้งหมดไม่ได้รายงานข่าว และมีเพียงบทบรรณาธิการชิ้นหนึ่งเมื่อวันพฤหัสบดี (12) ใน “โกลบัลไทมส์” หนังสือพิมพ์ขายดีในเครือของเหรินหมินรึเป้า กระบอกเสียงของพรรคคอมมิวนิสต์จีนเท่านั้น ที่ออกมาแสดงความคิดเห็นในเรื่องนี้
บทบรรณาธิการนี้ซึ่งเผยแพร่ทั้งในฉบับภาษาจีนและฉบับภาษาอังกฤษของโกลบัลไทมส์ โดยที่ในฉบับภาษาจีนมีข้อความเพิ่มเติมขึ้นมาบางตอนนั้น มุ่งที่จะสวนกลับตอบโต้การวิพากษ์วิจารณ์พวกเจ้าหน้าที่ของจีน และกล่าวประณามว่ากรณีโต้แย้งคราวนี้ดูรุนแรงกว่าความเป็นจริง ด้วยฝีมือของพวกสื่อมวลชนอังกฤษ
“พวกสื่อตะวันตกชื่นชอบเรื่องข่าวลือข่าวซุบซิบมากยิ่งกว่าสิ่งอื่นๆ ใด” บทบรรณาธิการนี้ระบุ
บทบรรณาธิการนี้ ซึ่งใช้ชื่อเรื่องว่า “สื่ออังกฤษประโคมพระราชปฏิสันถารส่วนพระองค์ของควีน ทั่วโลกพากันยกนิ้วสรรเสริญทักษะการปล่อยข่าวลือของสหราชอาณาจักร” บอกว่า สื่อมวลชนอังกฤษแสดงปฏิกิริยาต่อพระราชดำรัสของสมเด็จพระราชินี ราวกับว่าพวกเขาได้ค้นพบ “ขุมทรัพย์” เข้าแล้ว
ทว่าการประโคมโหมกระพือข่าวเรื่องนี้จะไม่กระทบกระเทือนความสัมพันธ์ระหว่างอังกฤษกับจีนที่กำลังก้าวเข้าสู่ยุคทองแต่อย่างใด โกลบัลไทมส์กล่าว และยืนยันว่า “ยุคทองของความสัมพันธ์จีน-อังกฤษนี้สร้างขึ้นบนผลประโยชน์ทวิภาคีอันลึกซึ้งหนักแน่น การคำนึงถึงเหตุผลเป็นสิ่งซึ่งมีที่ทางอันโดดเด่นอยู่ในประวัติศาสตร์อันยาวนานของประเทศชาติทั้งสอง”
“เป็นเรื่องปกติธรรมดาอย่างที่สุดที่ว่ายิ่งความสัมพันธ์ใกล้ชิดกันมากขึ้นเพียงใด ก็จะเกิดความตึงเครียดมากขึ้นเท่านั้น” บทบรรณาธิการนี้กล่าวต่อ “มันไม่ใช่เรื่องใหญ่โตอะไรเลย ถ้าหากเพื่อนของคุณจะบ่นว่าอะไรนิดๆ หน่อยๆ เป็นการส่วนตัว สันนิษฐานได้ว่าพวกเจ้าหน้าที่จีนก็เล่นมุกล้อเลียนเกี่ยวกับพวกเจ้าหน้าที่อังกฤษ เมื่อพูดกันเป็นการส่วนตัวด้วยเหมือนกัน”
บทบรรณาธิการนี้บอกว่า “โลกตะวันตกในยุคสมัยใหม่ได้ก้าวผงาดขึ้นสู่จุดสูงสุด และสร้างอารยธรรมอันฉลาดปราดเปรื่องขึ้นมา ทว่าสื่อมวลชนของพวกเขากลับเต็มไปด้วย ‘พวกปีศาจข่าวลือ’ แสนสะเพร่าเลินเล่อที่คอยแสยะแยกเขี้ยวและกวัดแกว่งกรงเล็บของพวกเขา อีกทั้งกำลังหลงตัวเองมุ่งประคองรักษามารยาทอันเลวทรามของ ‘พวกคนป่าเถื่อน’ เอาไว้”
“เมื่อพวกเขามีประสบการณ์ได้สัมผัสอย่างสม่ำเสมอกับอารยธรรมตะวันออกที่สืบทอดต่อเนื่องมา 5,000 ปีแล้ว เราก็เชื่อว่าพวกเขาจะมีความก้าวหน้าในเรื่องมารยาทการวางตนของพวกเขา” โกลบัลไทมส์ระบุ
สำหรับปฏิกิริยาอย่างเป็นทางการในประเทศจีนนั้นปรากฏว่าอยู่ในสภาพเงียบกริบเอามากๆ ระหว่างการแถลงข่าวตามปกติในวันพุธ (11) พอถึงช่วงถาม-ตอบ พวกผู้สื่อข่าวต่างประเทศพยายามจี้ถามในประเด็นที่ว่า “ยุคทอง” ของความสัมพันธ์จีน-อังกฤษจะยังคงดำเนินต่อไปหรือเปล่า โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีน หลู่ กัง ก็ดูเลือกที่จะทั้งไม่ยืนยันไม่ปฏิเสธ
เฟลิเซีย ซอนเมซ จากวอลล์สตรีทเจอร์นัลยังถามต่อไปว่า จีนคิดว่ามีการเผยแพร่คลิปวิดีโอดังกล่าวโดยเจตนาหรือไม่ หลู่ตอบว่า “ผมคิดว่าคุณควรนำคำถามนี้ของคุณไปถามพวกที่นำเอาคลิปนี้ขึ้นเว็บไซต์มากกว่า” อย่างไรก็ดี เมื่อทางกระทรวงเผยแพร่เอกสารถอดเสียงการแถลงข่าวคราวนี้ ปรากฏว่าคำถามคำตอบข้อนี้ได้ถูกตัดออก
ขณะเดียวกัน รายงานเรื่องพระราชดำรัสของควีนซึ่งแพร่ภาพทางโทรทัศน์ บีบีซี เวิลด์ นิวส์ เมื่อชมอยู่ในจีนปรากฏว่า ช่วงออกข่าวนี้ได้ถูกทำให้ “จอดำ”
ในตอนที่ประธานาธิบดีสีเยือนอังกฤษเมื่อเดือนตุลาคมปีที่แล้ว ทั้งสองฝ่ายต่างประกาศว่าการเยือนแบบรัฐพิธีคราวนั้น “ประสบความสำเร็จเป็นอย่างยิ่ง” สมเด็จพระราชินีเองก็มีพระราชดำรัสว่า การเยือนคราวนั้น “เป็นหลักบอกระยะทางในปีแห่งความร่วมมือและมิตรภาพระหว่างสหราชอาณาจักรกับจีน ชนิดที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนเลย” ส่วนนายกรัฐมนตรี เดวิด คาเมรอน ระบุว่าคณะของสีเดินทางมาในเที่ยวนั้นได้มีการประกาศการลงทุนของฝ่ายจีนรวมเป็นมูลค่า 58,000 ล้านดอลลาร์
แน่นอนทีเดียว สมเด็จพระราชินีมิได้ทรงเป็นบุคคลคนเดียวซึ่งทรงทำผิดมารยาททางการทูตอย่างร้ายแรงในสัปดาห์นี้ กล่าวคือ ในวันอังคาร (10) ขณะที่เข้าเฝ้าฯ ควีน ณ พระราชวังบักกิงแฮม โดยที่มีอาร์คบิช็อปแห่งแคนเทอร์เบอรีอยู่ด้วยนั้น นายกรัฐมนตรีคาเมรอนได้กราบทูลอวดคุณภาพของผู้ที่เดินทางเข้ามาร่วมการประชุมซัมมิตว่าด้วยการทุจริตคอร์รัปชันในกรุงลอนดอน ซึ่งกำหนดจัดขึ้นปลายสัปดาห์นี้ โดยที่ดูเหมือนเขาไม่รู้ตัวเลยว่ากล้องวิดีโอกำลังบันทึกสิ่งที่เขาพูดออกมา
“เราได้ชาวไนจีเรียมาเข้าร่วม จริงๆ แล้วเราได้ผู้นำบางคนของประเทศที่มีการคอร์รัปชันอย่างสะเทือนเลื่อนลั่นกำลังเดินทางมาที่อังกฤษ” คาเมรอนกราบทูล แล้วเขายังเน้นว่า “ไนจีเรียและอัฟกานิสถาน สองประเทศที่น่าจะมีการคอร์รัปชันมากที่สุดในโลก”
บทบรรณาธิการของโกลบัลไทมส์ได้ปล่อยหมัดแย็บเข้าใส่เหตุการณ์ผิดมารยาททางการทูตทั้ง 2 ครั้งนี้ โดยเขียนว่า “แต่ในหมู่ประเทศตะวันตกด้วยกัน อังกฤษคือหนึ่งในชาติซึ่งถูกจับได้ในขณะกำลังถอดกางเกงและเปิดโปงตนเองอยู่บ่อยๆ”
มีคนจำนวนมากให้ความเห็นว่า ขณะที่คำพูดของคาเมรอนอาจจะเป็นแค่การทำอะไรอย่างโง่ๆ ไม่คิดให้ดีเสียก่อน แต่พระราชดำรัสของสมเด็จพระราชินีอาจถูกปล่อยออกสู่สาธารณชนก็เพื่อก่อให้เกิดความสับสนอลหม่านขึ้นในความสัมพันธ์อังกฤษ-จีนที่กำลังกระเตื้องดีขึ้น โดยเป็นการโจมตีอย่างอ้อมๆ ต่อคาเมรอน และรัฐมนตรีคลัง จอร์จ ออสบอร์น ปรากฏว่า โกลบัลไทมส์ได้ช่วยกล่าวปฏิเสธข้ออ้างนี้ โดยระบุว่า “ถ้าพวกเขากระทำเรื่องนี้โดยเจตนาแล้ว นั่นก็จะเป็นการกระทำที่ดิบเถื่อนหยาบคายอย่างแท้จริง”
ในเวลาเดียวกัน ยังมีคนอื่นๆ ซึ่งชี้ว่า พระกลด (ร่ม) ที่ควีนทรงในเวลาที่มีพระราชปฏิสันถารกับผู้บัญชาการตำรวจ ลูซี ดอร์ซี คือตัวการใหญ่ที่อยู่เบื้องหลังเรื่องฉาวคราวนี้ทั้งหมด
หนังสือพิมพ์เดลีเทเลกราฟรายงานว่า แหล่งข่าวหลายรายอธิบายว่า การที่พระราชดำรัสของควีนมีความดังจนได้ยินกันชัดในคลิปวิดีโอนั้น เนื่องจากพระองค์ทรงพระกลดคันที่เป็นพลาสติกใส ด้วยมีพระราชประสงค์ให้เหล่าพสกนิกรมองเห็นพระองค์ขณะที่พระองค์ก็ไม่ต้องทรงเปียกฝน แต่พระกลดพลาสติกคันดังกล่าวทำหน้าที่เป็นเสมือนกรวยในลำโพง นั่นคือขยายพระสุรเสียงไปที่ไมโครโฟนของกล้องวิดีโอ
“ถ้าในขณะนั้นพระองค์ทรงพระกลดที่ทำด้วยผ้าแล้ว เรื่องนี้ก็จะไม่เกิดขึ้น” บุคคลวงในผู้หนึ่งบอก และกล่าวสำทับว่า “แต่เนื่องจากมันเป็นพลาสติก มันก็เลยสะท้อนเสียงแบบจานดาวเทียมนั่นเอง”
