อดีตรมต.ยุโรปหลายชาติเตือน “รัสเซีย-นาโต” ควรทำข้อตกลงร่วมเพื่อป้องกันสงคราม

รอยเตอร์ – อดีตรัฐมนตรีต่างประเทศและรัฐมนตรีกลาโหมหลายชาติออกโรงเตือนวันนี้ (26 ส.ค.) ว่า รัสเซียและนาโตควรจัดทำข้อตกลงร่วมเพื่อเป็นแนวปฏิบัติในกรณีที่เกิดการเผชิญหน้าทางทหารโดยไม่คาดฝัน เพื่อมิให้สถานการณ์เหล่านั้นลุกลามบานปลายจนนำไปสู่สงคราม

ในขณะที่รัสเซียและนาโตต่างเพิ่มระดับความเข้มข้นในการซ้อมรบเพื่อรับมือวิกฤตความขัดแย้งในยูเครนตะวันออก เหตุกระทบกระทั่งระหว่างเครื่องบินทหารของทั้ง 2 ฝ่ายก็ยิ่งเกิดบ่อยขึ้น

อิกอร์ อีวานอฟ อดีตรัฐมนตรีต่างประเทศรัสเซีย, โฟลเกอร์ รูเอร์ (Volker Rühe) อดีตรัฐมนตรีกลาโหมเยอรมนี และอดีตรัฐมนตรีจากอังกฤษ ฝรั่งเศส สเปน และตุรกี รวม 14 คน ชี้ว่า แนวปฏิบัติด้านการสื่อสารทางทะเลและอากาศมีความจำเป็นมากที่สุด

“เนื่องจากสถานการณ์ในขณะนี้เข้าขั้นสุกงอม จึงมีความเสี่ยงที่แต่ละฝ่ายอาจจะประเมินผิดพลาด หรือเกิดอุบัติเหตุที่จะเป็นตัวกระตุ้นให้วิกฤตการณ์เลวร้ายลง หรือแม้กระทั่งเกิดการเผชิญหน้าทางทหารโดยตรง” ข้อคิดเห็นจากอดีตรัฐมนตรีอาวุโสซึ่งเผยแพร่ในรายงานของเครือข่ายผู้นำยุโรป (European Leadership Network) ระบุ

สถาบันคลังความคิดซึ่งมีฐานที่กรุงลอนดอนแถลงในเดือนนี้ว่า ทั้งรัสเซียและนาโตต่างยกระดับการซ้อมรบเพื่อเตรียมพร้อมรับมือสงครามที่อาจเกิดขึ้น โดยทางสถาบันพบว่า “เกือบจะ” มีการกระทบกระทั่งทางทหารเกิดขึ้นถึง 66 ครั้งระหว่างรัสเซียและนาโต รวมถึงรัสเซียกับสวีเดนและฟินด์แลนด์ ซึ่งเป็น 2 ประเทศที่ถือจุดยืนเป็นกลาง

สถาบันแห่งนี้เริ่มเก็บบันทึกข้อมูลตั้งแต่เดือนมีนาคม ปี 2014 หลังจากคาบสมุทรไครเมียถูกรัสเซียยึดไปจากยูเครน ซึ่งในเดือนถัดมาก็ได้เกิดการสู้รบระหว่างกลุ่มกบฏแบ่งแยกดินแดนโปรรัสเซียและกองทัพรัฐบาลเคียฟขึ้นในยูเครนตะวันออก

อดีตรัฐมนตรีทั้ง 14 คน ชี้ว่า แนวปฏิบัติร่วมจะต้องกำหนดอย่างชัดเจนว่า มีกิจกรรมลักษณะใดบ้างที่ทั้ง 2 ฝ่ายควรหลีกเลี่ยง เช่น การจำลองภารกิจโจมตีใกล้ๆ กับเครื่องบินหรือพาหนะทางทหารของอีกฝ่าย โดยอาจยึดข้อตกลงระหว่างสหรัฐฯ และจีนเป็นแบบอย่างก็ได้ ทั้งนี้ หากฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งฝ่าฝืนข้อตกลงก็จะต้องมีมาตรการเตือนในช่วงเวลาที่เหมาะสม โดยกำหนดคลื่นความถี่วิทยุและถ้อยคำที่จะใช้สื่อสารกันไว้ล่วงหน้า

นาโตได้ระงับความร่วมมือทางทหารกับรัสเซียทุกรูปแบบ แต่ยังคงมีการจัดประชุมร่วมกันในประเด็นการเมือง

รัสเซียได้ประกาศซ้อมรบเมื่อเดือนมีนาคมที่ผ่านมา ซึ่งถือเป็นการอวดแสนยานุภาพครั้งยิ่งใหญ่ที่สุดของแดนหมีขาวนับตั้งแต่เกิดวิกฤตในยูเครนขึ้น โดยมีคำสั่งให้กองเรือเหนือซึ่งประจำการในมหาสมุทรอาร์กติกใกล้นอร์เวย์อยู่ในขั้นเตรียมพร้อมประจัญบาน

ฝ่ายนาโตเองก็เดินหน้าซ้อมรบในยุโรปตะวันออกและกลุ่มประเทศบอลติก และในเดือนตุลาคมนี้ก็จะมีการซ้อมรบทางทหารครั้งใหญ่ที่สุดพร้อมกันทั้ง 28 ชาติเป็นครั้งแรกในรอบกว่า 10 ปี

เครือข่ายผู้นำยุโรปยังเตือนว่า วงจร “การกระทำ-การตอบโต้” ซึ่งกำลังเกิดขึ้นระหว่างนาโตและรัสเซียอาจเป็นเรื่องยากที่จะยับยั้งไว้ได้

“เมื่อศึกษาประวัติศาสตร์เราจะเห็นตัวอย่างของวิกฤตการณ์และความตึงเครียดระหว่างประเทศที่ค่อยๆ ก่อตัว จนกลายเป็นสงครามที่ไม่มีฝ่ายใดจงใจให้เกิดขึ้น”

นาโต ออกมาปฏิเสธการตั้งข้อสังเกตที่ว่า กิจกรรมทางทหารกำลังทำให้ยุโรปเสี่ยงเข้าสู่ภาวะสงคราม พร้อมระบุว่า รัสเซียมีแผนซ้อมรบในปีนี้มากกว่านาโตถึง 10 เท่าตัว