รัสเซียถูกศาลสั่งจ่ายอาน ชดเชยเงินนับล้านล้านแก่ผู้ถือหุ้น “ยูคอส” อดีต บ.น้ำมันยักษ์ใหญ่ที่ถูกยึด

รัสเซียถูกศาลอนุญาโตตุลาการถาวร ณ กรุงเฮก สั่งให้จ่ายค่าชดเชยแก่บรรดาผู้ถือหุ้นของกิจการน้ำมัน “ยูคอส” (Yukos) เป็นเงิน 5 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (ราว 1.6 ล้านล้านบาท) จากการที่มอสโกยึดกิจการ ซึ่งครั้งหนึ่งเคยเป็นบริษัทน้ำมันยักษ์ใหญ่เจ้านี้ ทนายฝ่ายโจทก์คนสำคัญระบุวันนี้ (28 ก.ค.)

ศาลอนุญาโตตุลาการถาวรพิพากษาว่า รัสเซียได้บีบให้ ยูคอส ซึ่งแต่เดิมเป็นกิจการของอดีตนักธุรกิจผู้มีอิทธิพล และนักวิจารณ์รัฐบาลรัสเซีย มิคาฮิล โคดอร์คอฟสกี ต้องตกอยู่ในสภาพล้มละลาย ด้วยการเรียกเก็บภาษีเกินจริง และขายทรัพย์สินของยูคอสให้กิจการของรัฐ

ทิม ออสบอร์น ผู้อำนวยการบริหารของ บจก.จีเอ็มแอล ซึ่งเป็นผู้ถือหุ้นรายใหญ่ของยูคอส กล่าวในการแถลงข่าว ณ กรุงลอนดอนว่า “ศาลได้มีมติอย่างชัดเจน และเป็นเอกฉันท์ว่า สหพันธรัฐรัสเซียโจมตีกิจการน้ำมันยูคอส ... โดยมีแรงจูงใจจากเรื่องการเมือง”

ทางด้าน เซียร์เกย์ ลาฟรอฟ รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศรัสเซียได้ให้คำมั่นว่า ทางการมอสโกจะ “ดำเนินขั้นตอนทางกฎหมายทุกวิถีทางเพื่อปกป้องสถานะเอาไว้”

ในอดีต ยูคอส เคยเป็นบริษัทน้ำมันที่ใหญ่ที่สุดของรัสเซีย แต่ก็ต้องเลิกล้มกิจการไป หลังโคดอร์คอฟสกี ถูกจับกุมเมื่อปี 2003 ไม่นานหลังประธานาธิบดี วลาดิมีร์ ปูติน แห่งรัสเซียออกมาปรามไม่ให้ชนชั้นนายทุนที่สร้างเนื้อสร้างตัวหลังสหภาพโซเวียตล่มสลาย และแปรรูปรัฐวิสาหกิจกันอย่างกว้างขวาง เข้าแทรกแซงการเมืองรัสเซีย

โคดอร์คอฟสกี ซึ่งได้รับอิสรภาพเมื่อปีที่แล้ว หลังจากถูกตัดสินจำคุกนานกว่า 1 ทศวรรษ ไม่ได้เป็นผู้ถือหุ้น และไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับกิจการนี้อีกต่อไป

บจก.ฮัลลีย์ เอนเทอร์ไพรส์ และ บจก.เวเทอแรน ปิโตรเลียม ซึ่งมีสำนักงานใหญ่ในไซปรัส และเป็นบริษัทในเครือ บจก.จีเอ็มแอล อดีตบริษัทผู้ถือหุ้นรายใหญ่ของยูคอสได้ ฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายจากมอสโก เมื่อปี 2005

นอกจากนี้ บจก.เวเทอแรน ปิโตรเลียม ยังได้ฟ้องร้องเรียกค่าชดเชยจากกองทุนบำเหน็จบำนาญที่ก่อตั้งโดย จีเอ็มแอล เพื่อเรียกร้องสิทธิประโยชน์ให้แก่ลูกจ้างเก่าของยูคอส ซึ่งได้รับผลกระทบจากการที่บริษัทล้มละลายอีกด้วย

เหล่าโจทก์ต้องการค่าชดเชยรวมทั้งสิ้น หนึ่งแสนล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (ราว 3.2 ล้านล้านบาท) ซึ่งมากกว่ายอดเงินลงทุนรวมของบริษัทที่เลิกกิจการไปแล้วถึง 4 เท่า โดยเป็นตัวเลขที่เกิดจากการคำนวณว่ากิจการนี้จะมีมูลค่าเท่าไรในปัจจุบัน เมื่อรวมกับดอกเบี้ยแล้ว

ศาลอนุญาโตตุลาการถาวรระบุในคำตัดสินที่เผยแพร่ทางเว็บไซต์ว่า คณะอนุญาโตตุลาการได้พิจารณาว่า สหพันธรัฐรัสเซียยึดทรัพย์สินของโจทก์ไป

ออมมานูเอล ไกยารด์ ประธานกลุ่มบริษัท เชียร์แมน แอนด์ สเตอร์ลิงส์ อินเตอร์เนชันแนล อาร์บิเทรชัน ซึ่งเป็นตัวแทนโจทก์ระบุว่า รัสเซียถูกศาลสั่งให้จ่ายค่าชดเชย “มากกว่า 5 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐฯ” หลังพบว่า มอสโกบีบให้ยูคอสล้มละลาย ด้วยการเรียกเก็บภาษีเกินจริง และขายสินทรัพย์ของยูคอส ให้กิจการของรัฐ