เลขาฯ ยูเอ็นชวน “อิหร่าน” ร่วมเวทีเจรจาสันติภาพซีเรีย-ฝ่ายกบฏยัวะขู่ “ถอนตัว” ไม่คุยด้วย

รอยเตอร์ - กบฏซีเรียขู่ถอนตัวจากการเจรจาสันติภาพนานาชาติซึ่งมีกำหนดจัดขึ้นที่ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ในสัปดาห์นี้ หลังจาก บัน คี มุน เลขาธิการองค์การสหประชาชาติ (ยูเอ็น) ส่งคำเชิญให้อิหร่านมาร่วมวงเจรจาด้วย ขณะที่สหรัฐฯ เผยไม่ขัดข้องหากเตหะรานจะมีส่วนร่วม แต่ต้องแสดงจุดยืนสนับสนุนแผนถ่ายโอนอำนาจที่ได้จากการประชุมสันติภาพรอบแรกเมื่อเดือนมิถุนายน ปี 2012 ซึ่งกำหนดให้ผู้นำซีเรียต้องยอม “สละอำนาจ”

เจน ซากี โฆษกกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ระบุว่า “นี่คือสิ่งที่อิหร่านไม่เคยแสดงออกอย่างชัดเจนมาก่อน และสหรัฐฯ ก็ยืนยันมานานแล้วว่าเป็นสิ่งจำเป็น”

“หากอิหร่านยังไม่ประกาศยอมรับแถลงการณ์เจนีวา คำเชิญก็คงต้องถูกยกเลิก”

ก่อนหน้านั้น บัน คีมูน เลขาธิการสหประชาชาติ ได้ออกปากเชิญให้อิหร่านเข้าร่วมเจรจาสันติภาพซีเรียรอบสองที่เมืองมงเทรอซ์ ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ในวันที่ 22 มกราคมนี้ และเตหะรานเองก็รับปากว่าจะ “แสดงบทบาทอย่างสร้างสรรค์” หากได้รับคำเชิญ

ท่าทีของเลขาธิการยูเอ็นทำให้แนวร่วมแห่งชาติซีเรีย (National Coalition) ซึ่งเป็นองค์กรกบฏกลุ่มใหญ่ ขู่จะถอนตัวจากการประชุมสันติภาพ “เจนีวา 2” ภายหลังจากที่ตอบตกลงไม่ถึง 48 ชั่วโมงก่อนหน้านั้น

“แนวร่วมแห่งชาติซีเรียขอประกาศว่า เราจะถอนตัวจากการเข้าร่วมประชุมสันติภาพ เจนีวา 2 หาก บัน คีมูน ไม่เพิกถอนคำเชิญอิหร่าน” ฝ่ายกบฏแถลงผ่านทวิตเตอร์ โดยอ้างคำพูดของโฆษก ลูเอย์ ซาฟี

อนัส อัล-อับดะห์ สมาชิกอาวุโสของแนวร่วมแห่งชาติซีเรีย ก็ได้ให้สัมภาษณ์ต่อสถานีโทรทัศน์ อัล-ญาซีเราะห์ ว่า กลุ่มของตนรู้สึกประหลาดใจที่อิหร่านได้รับคำเชิญ “เพราะเป็นเรื่องไม่สมเหตุสมผล และเราก็ยอมรับไม่ได้เด็ดขาด”

ชาติตะวันตกและอาหรับต่างลังเลที่จะสนับสนุนคำเชิญอิหร่าน เพราะเป็นที่ทราบกันดีว่าเตหะรานให้ความช่วยเหลืออัสซาด ในด้านการทหาร ทั้งยังไม่เคยประกาศตัวว่าสนับสนุนแผนถ่ายโอนอำนาจในซีเรีย ซึ่งเป็นข้อตกลงที่ได้จากการประชุมนานาชาติที่นครเจนีวาเมื่อเดือนมิถุนายน ปี 2012

บันระบุว่า ไม่กี่วันมานี้ตนได้พูดคุยกับ จาวัด ซาริฟ รัฐมนตรีต่างประเทศอิหร่าน และเชื่อว่าอิหร่านเห็นด้วยกับแผนถ่ายโอนอำนาจในซีเรีย

“เขายืนยันกับผมว่า อิหร่านก็เช่นเดียวกับทุกประเทศที่ได้รับเชิญให้ไปร่วมประชุมที่เมืองมงเทรอซ์ ซึ่งเข้าใจว่าพื้นฐานของการเจรจาจะเกี่ยวกับการบังคับใช้แถลงการณ์เจนีวา เมื่อวันที่ 30 มิถุนายน ปี 2012 อย่างเต็มรูปแบบ” เลขาธิการยูเอ็นแถลง

“รัฐมนตรีต่างประเทศ จาวัด ซาริฟ และผมเห็นตรงกันว่า วัตถุประสงค์ของการเจรจาอยู่ที่การจัดตั้งองค์กรบริหารในระยะเปลี่ยนผ่านซึ่งจะมีอำนาจโดยสมบูรณ์... เขาให้คำมั่นว่าอิหร่านจะแสดงบทบาทอย่างสร้างสรรค์ที่เมืองมงเทรอซ์”

บันชี้ว่า อิหร่านจำเป็นต้องเข้าร่วมในฐานะที่เป็นประเทศเพื่อนบ้านสำคัญของซีเรีย และคาดว่าจะได้รับคำยืนยันจากรัฐบาลอิหร่านในไม่ช้า

ต้นเดือนนี้ สหรัฐฯ แสดงความเห็นว่าอิหร่านอาจจะร่วมหารือ “นอกรอบ” ระหว่างการประชุมสันติภาพที่เมืองมงเทรอซ์ได้ แต่แนวคิดเช่นนี้ก็ถูกอิหร่านปฏิเสธโดยสิ้นเชิง โดยอ้างว่าเป็นการดูหมิ่นศักดิ์ศรี

ตัวละครสำคัญในการเจรจาก็คือรัฐบาลซีเรียและฝ่ายกบฏ ทว่ากลุ่ม “อิสลามิกฟรอนท์” ซึ่งเป็นเครือข่ายนักรบอิสลามิสต์กลุ่มใหญ่ที่ต่อสู้อยู่ในสมรภูมิซีเรีย กลับปฏิเสธที่จะร่วมพูดคุยด้วย ซึ่งทำให้โอกาสที่การเจรจายุติการนองเลือดจะสำเร็จลดน้อยลงไปอีก