จิตรกรรมฝาผนัง “ปิกัสโซ” ทำนอร์เวย์ “คิดไม่ตก” จะซ่อมหรือรื้อทิ้งศูนย์ราชการ รบ.

เอเอฟพี - จิตรกรรมฝาผนังฝีมือ “ปิกัสโซ” ทั้ง 5 ภาพที่รอดพ้นจากแรงระเบิดศูนย์ราชการรัฐบาลนอร์เวย์ ในกรุงออสโล เมื่อปี 2011 ซึ่งก่อเหตุโดย อันเดอร์ส เบห์ริง เบรวิก ผู้คลั่งไคล้อุดมการณ์ขวาจัดหัวรุนแรง ขณะนี้กำลังตกเป็นประเด็นในการโต้เถียงที่ทำให้เกิดความแตกแยกกันหนักเกี่ยวกับชะตากรรมของกลุ่มอาคารกลุ่มนี้

ภาพจิตรกรรมฝาผนังทั้ง 5 ภาพ ซึ่งมีชื่อว่า “The Beach” “The Seagull” “Satyr” และ “Faun” รวมถึง “The Fishermen” จิตรกรเลื่องชื่อชาวสเปนผู้นี้วาดขึ้นมาในช่วงปลายทศวรรษ 1950 ถึงทศวรรษ 1960 โดยทั้งหมดนี้มีแนวโน้มที่จะถูกย้ายออกไปจากที่เดิม หากอาคารที่ได้รับความเสียหายจากการระเบิดเหล่านี้ถูกรื้อทำลาย

รัฐบาลแดนอาทิตย์เที่ยงคืนกำลังกุมขมับคิดไม่ตกว่าจะทุบอาคารเหล่านี้ทิ้งหรือจะทำการซ่อมแซมแทน

ผลงานศิลปะของปิกัสโซประดับประดาอยู่ที่ผนังปูนทั้งภายในและภายนอกของอาคารสองหลัง ในศูนย์ราชการแห่งนี้ที่ถูกสร้างตั้งตระหง่านอยู่ใจกลางกรุงออสโลในช่วงสิ้นสุดสงคราม

ภาพจิตรกรรมฝาผนังเหล่านี้ซึ่ง 4 ภาพปิกัสโซวาดขึ้นมาเพื่อตกแต่งอาคารเหล่านี้โดยเฉพาะ และใช้สไตล์การวาดแบบเด็กๆ ด้วยรูปทรงเรขาคณิตแบบเรียบง่าย จากนั้นคาร์ล เนสจา ศิลปินชาวนอร์เวย์ จึงนำมาผนึกเข้ากับตัวอาคารด้วยเครื่องพ่นทราย

ภาพวาดเหล่านี้เป็นการทำงานด้านจิตรกรรมฝาผนังคอนกรีตครั้งแรกของปิกัสโซ

อาคารในศูนย์ราชการแห่งนี้ หลังที่เรียกขานกันว่าอาคาร “เอชบล็อก” ซึ่งสูง 17 ชั้น และเป็นที่ตั้งของสำนักนายกรัฐมนตรีนั้นควรต้องถือเป็น “สมบัติของนานาชาติ” บาอาร์ด เวการ์ โซลห์เจลล์ รัฐมนตรีกระทรวงสิ่งแวดล้อมนอร์เวย์ ผู้ที่มีหน้าที่รับผิดชอบด้านมรดกทางวัฒนธรรมกล่าว

“ถ้าอาคารนี้ถูกทุบทิ้งไป เรื่องนี้จะกลายเป็นประเด็นถกเถียงในระดับนานาชาติทันที” เขาให้สัมภาษณ์หนังสือพิมพ์รายวัน “ดักเซวีเซน”

ทั้งนี้ เบรวิกก่อเหตุสะเทือนขวัญเมื่อวันที่ 22 กรกฎาคม 2011 ซึ่งทำให้มีผู้เสียชีวิต 77 ราย โดยเริ่มต้นด้วยการขับรถตู้ติดระเบิดไปจอดที่ด้านล่างอาคาร “เอชบล็อก” ระเบิดครั้งนั้นส่งผลให้มีผคนตาย 8 ราย โครงสร้างอาคารพังยับ และยังทำให้อาคารกระทรวงต่างๆ ในบริเวณใกล้เคียงเสียหายอย่างร้ายแรง

เมื่อปลายเดือนมิถุนายน คณะผู้เชี่ยวชาญตัดสินใจว่าทางออกที่ประหยัดงบประมาณที่สุด คือการทุบอาคารของรัฐบาล 4 หลัง ซึ่งรวมถึง “เอชบล็อก” และอาคารที่ทำการกระทรวงอีกหลังหนึ่งที่เรียกกันว่า “วายบล็อก” โดยอาคารสองหลังนี้มีผลงานศิลปะของปิกัสโซประดับอยู่

ผลงานศิลปะเหล่านี้จะไม่ถูกทำลายแต่จะถูกแยกออกจากตัวอาคารและนำไปใช้ประดับสถานที่แห่งอื่นแทน

แต่เมื่อคำนึงถึงข้อเท็จจริงที่ว่าภาพจิตรกรรมฝาผนังเหล่านี้ถูกรังสรรค์ขึ้นมาโดยคำนึงถึงรูปแบบสถาปัตยกรรมของอาคารซึ่งเป็นที่จัดแสดง ผู้เชี่ยวชาญด้านศิลปะและนักวิจารณ์ที่เป็นสื่อมวลชนจึงต่อต้านการกระทำดังกล่าว

โจเอิร์น โฮล์ม อธิบดีกรมมรดกวัฒนธรรม เรียกร้องให้รัฐบาลซ่อมแซมอาคารเหล่านี้ โดยอ้างถึงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ของ “เอชบล็อก” ทั้งในแง่สถาปัตยกรรม การเมือง และศิลปะ

“เราไม่สามารถทุบทิ้ง (ส่วน) ที่ดีที่สุดในยุคสมัยทางวัฒนธรรมเพียงเพราะเราคิดว่าวันนี้มันดูน่าเกลียด” โฮลม์กล่าว

“การกระทำเช่นนั้นไม่สมกับความเป็นชาติแห่งวัฒนธรรมเลย การทำลายสิ่งที่ดีที่สุดที่นอร์เวย์สร้างขึ้นในยุคพิเศษหนึ่งๆ ของประวัติศาสตร์นั้น เป็นสิ่งที่ขัดต่อค่านิยมของเราทุกประการ” เขากล่าวเสริม

ยิ่งไปกว่านั้น ครอบครัวของปิกัสโซยังคงเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ในงานศิลปะของเขา และจะต้องมีการปรึกษาหารือพวกเขาก่อนที่จะลงมือทำอะไรกับภาพจิตรกรรมเหล่านี้

“ผลงานของปิกัสโซได้รับการรังสรรค์ขึ้นมาเพื่ออาคารแห่งนี้โดยเฉพาะ คุณไม่มีสิทธิที่จะนำมันออกมาง่ายๆ แบบนั้นโดยไม่ถามไถ่กันเสียก่อน” โคลเดีย อ็องดรีอู ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายของฝ่ายจัดการทรัพย์สินของปิกัสโซชี้แจง

“เรายังไม่ได้รับการติดต่อเพื่อพูดคุยถึงเรื่องนี้ ซึ่งเป็นสิ่งที่ควรจะทำและจำเป็นต้องทำ” เธอกล่าวเสริม โดยเน้นย้ำว่าฝ่ายจัดการทรัพย์สิน “ยินดีที่จะให้คำปรึกษา”

รัฐบาลนอร์เวย์จะต้องตัดสินใจในต้นปี 2014 ว่าจะซ่อมแซมอาคารเหล่านี้ หรือจะทุบทิ้งเพียงบางส่วนหรือโดยทั้งหมด