ชาว “คาตาลัน” ไปเลือกตั้ง คาดแสดงเจตนาแยกตัวจาก “สเปน”

เอเจนซีส์ - คาดชาวคาตาลันนับล้านที่เข้าคูหาเลือกตั้งระดับท้องถิ่นในวันอาทิตย์ (25) จะออกเสียงเลือกพรรคการเมืองที่ส่งเสริมการประกาศแคว้นคาตาโลเนีย (คาตาลุนญา) ที่มีเมืองบาร์เซโลนาเป็นเมืองหลวงแห่งนี้ ให้เป็นประเทศเอกราชแยกตัวจากสเปน อันจะส่งผลกระทบต่อความพยายามต่อสู้กับวิกฤตของรัฐบาลกลาง รวมทั้งอาจบ่มเพาะกระแสนี้ไปยังแคว้นอื่นๆ โดยเฉพาะบาสก์

อาร์เธอร์ มาส ประธานาธิบดีแคว้นคาตาโลเนียที่ตั้งอยู่ทางเหนือของสเปน ให้สัญญาจัดให้มีการลงประชามติ หากชนะเลือกตั้งครั้งนี้ซึ่งมีขึ้นก่อนกำหนดถึง 2 ปี

แต่แม้ธงของชาวคาตาลันโบกสะบัดเหนือระเบียงบ้านเรือนอาคารมากมายในบาร์เซโลนา นักวิเคราะห์ก็เชื่อว่า การแยกตัวจากสเปนยังคงเป็นเป้าหมายที่ห่างไกล

กระนั้นก็ตามที การเลือกตั้งก่อนกำหนดของคาตาโลเนียคราวนี้ ก็นับเป็นการกดดันเศรษฐกิจของสเปน ที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับ 4 ของยูโรโซน โดยที่กำลังต่อสู้กับวิกฤตเศรษฐกิจที่ลึกซึ้งที่สุดนับจากอสัญกรรมของนายพลฟรานซิสโก ฟรังโกในปี 1975 และสเปนเข้าสู่ระบอบประชาธิปไตย

ในการรณรงค์หาเสียงครั้งสุดท้ายของแมสเมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา (23) ประชาชน 18,000 คนอัดแน่นในสนามกีฬาบาร์เซโลนาและตะโกนคำว่า “เอกราช” พร้อมกวัดแกว่งธงคาตาโลเนียและสหภาพยุโรป (อียู)

ผลสำรวจความคิดเห็นระบุว่า ชาวคาตาโลเนีย 2 ใน 3 จะเลือกพรรคฝ่ายซ้ายและไม่ก็พรรคฝ่ายขวาที่ต้องการให้แคว้นเป็นเอกราชจากสเปน โดยมีแนวโน้มว่ามาสจะได้เป็นประธานาธิบดีอีกสมัย จากที่คาดกันว่า พรรคคอนเวอร์เจนซ์ แอนด์ ยูเนียน (ซีไอยู) แนวเอียงขวาของเขา จะได้เสียงข้างมาก 62-64 ที่นั่งในรัฐสภาของแคว้น จากทั้งหมด 135 ที่นั่ง

นอกจากนี้ยังเป็นครั้งแรกที่โพลระบุว่า ชาวคาตาโลเนียกว่าครึ่งต้องการแยกตัวจากสเปน เนื่องจากเชื่อว่า เศรษฐกิจของแคว้นจะเจิดจรัสกว่า หากได้บริหารรัฐนาวาเอง

มาสที่อ้าแขนรับกระแสแบ่งแยกดินแดนในเดือนกันยายนหลังการเดินขบวนครั้งใหญ่ของประชาชน รณรงค์หาเสียงในรอบนี้ด้วยการประกาศทำประชามติเพื่อแยกประเทศ ซึ่งหากชนะ เขาจะจะต้องชนกับนายกรัฐมนตรีมาเรียโน ราฮอย ของสเปน ที่ประกาศใช้รัฐธรรมนูญของประเทศขัดขวางการทำประชามติแยกตัว

ชัยชนะท่วมท้นของมาสและผู้นำคนอื่นๆ ที่สนับสนุนการประกาสอิสรภาพของคาตาโลเนีย จะบ่อนทำลายภารกิจของราฮอยในการโน้มน้าวนักลงทุนให้เชื่อมั่นในเสถียรภาพการเมืองและการคลังของสเปน

ในขณะที่ภาวะเศรษฐกิจถดถอยรุนแรงและอัตราว่างงานสูงลิ่ว กำลังทำให้แดนกระทิงดุกลายเป็นจุดศูนย์กลางของวิกฤตหนี้ และต้นทุนการกู้ยืมจากตลาดการเงินของรัฐก็พุ่งขึ้นสูงลิบ

อลิเซีย ซานเชซ-คามาโช ผู้สมัครของพรรคพีเพิลส์ ปาร์ตี้ (พีพี) ของราฮอย ในคาตาโลเนีย หาเสียงโดยชูประเด็นว่า การทิ้งสเปนและอียูจะนำไปสู่วิกฤตเศรษฐกิจ ทั้งนี้ คาดว่า พีพีจะได้คะแนนอันดับ 2 กวาดที่นั่งในสภาของแคว้นนี้ 17 ที่นั่ง

สำหรับในแคว้นอื่นๆ กระแสแบ่งแยกดินแดนของคาตาโลเนีย ถูกจับตาด้วยความไม่เชื่อมั่นและความเคลือบแคลง ชาวสเปนมากมายกลัวว่า หากคาตาโลเนียแยกตัว แคว้นบาสก์อาจเจริญรอยตามในไม่ช้า

เช่นเดียวกับบาสก์ แคว้นคาตาโลเนียมีภาษาของตนเอง และมองตนเองแตกต่างจากแคว้นอื่นๆ ในสเปน รวมทั้งภาคภูมิใจกับเอกลักษณ์ของแคว้นที่ผสมผสานระหว่างทฤษฎีปฏิบัตินิยมกับอุดมคตินิยมอย่างลงตัว

คาตาโลเนีย ซึ่งเป็นที่ตั้งโรงงานผลิตรถยนต์และธนาคารสำคัญ เป็นแคว้นที่สร้างผลผลิตเศรษฐกิจ 1 ใน 5 ของสเปน มีสโมสรฟุตบอลที่ประสบความสำเร็จที่สุดแห่งหนึ่งของโลก นั่นคือทีมบาร์เซโลนา

ปีนี้แฟนๆ ในสนามกีฬาคัมป์นูอันโด่งดังของบาร์เซโลนา เริ่มธรรมเนียมปฏิบัติใหม่ด้วยการตะโกนคำว่า “อิสรภาพ” ทุกครั้งที่เกมการแข่งขันผ่านไปถึงนาที 17 กับอีก14 วินาที ซึ่งหมายถึงปี 1714 อันเป็นปีสุดท้ายที่คาตาโลเนียอยู่ภายใต้อาณาจักรอารากอน ก่อนที่กษัตริยฟิลิปที่ 5 แห่งราชวงศ์บูร์บอง จะรวมคาตาโลเนียเข้ากับแคว้นอื่นๆ ส่วนใหญ่ที่เป็นสเปนในขณะนี้

การเคลื่อนไหวในการประกาศอิสรภาพของคาตาโลเนียขึ้นๆ ลงๆ ตลอดหลายศตวรรษที่ผ่านมา และกระแสนี้สูญพันธุ์ในทางการเมืองนับจากที่สเปนกลับสู่ระบอบประชาธิปไตยและให้อำนาจปกครองตนเองแก่ 17 แคว้นภายใต้รัฐธรรมนูญปี 1978

แต่ปัจจุบัน ชาวคาตาโลเนียมากมายมองว่า การปกครองตนเองไม่เพียงพออีกต่อไป และแคว้นได้รับการปฏิบัติอย่างไม่เป็นธรรม ผู้สนับสนุนพรรคซีไอยูของมาสส่วนใหญ่บอกว่า ระบบภาษีของรัฐบาลกลางรีดเค้นรายได้ของแคว้น ซ้ำมาดริดยังปฏิเสธที่จะเจรจาเพื่อปรับปรุงแก้ไขเรื่องนี้

แม้คลังคาตาโลเนียมีทรัพยากรร่อยหรอ และมาสต้องตัดงบประมาณการศึกษาและการรักษาพยาบาล แต่ชาวแคว้นจำนวนมากยังเชื่อว่า สาเหตุของปัญหานี้คือมาดริดและนี่คือที่มาของกระแสการแยกตัวจากสเปน

กระนั้น บลังกา โคเลนิโควา จากไอเอชเอส โกลบัล อินไซต์ในลอนดอน และนักเศรษฐศาสตร์ ราช บาเดียนี มองว่ากระแสการแยกตัวของคาตาโลเนียอาจนำไปสู่วิกฤตรัฐธรรมนูญในสเปน ผลกระทบรุนแรงต่อสถานะการคลังของประเทศ และคำถามที่ว่าคาตาลันจะอยู่รอดหรือไม่หากแยกตัวจากแดนกระทิงดุ