เอเอฟพี - ระบบธนาคารของสวิตเซอร์แลนด์ ที่มีจุดเด่นเรื่องการเก็บความลับของลูกค้า กำลังถูกท้าทายหนักหน่วงยิ่งขึ้นอีก เมื่อกระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯเดินหน้ายื่นฟ้องศาลในวันพฤหัสบดี (19) เพื่อกดดันให้ ยูบีเอส ธนาคารยักษ์อันดับหนึ่งของแดนนาฬิกาแห่งนี้ เปิดเผยรายชื่อลูกค้าชาวอเมริกันอีกหลายหมื่นราย ที่หลีกเลี่ยงภาษีโดยการเปิดบัญชีเงินฝากลับๆ ไว้กับทางแบงก์ หลังจากที่ยูบีเอสเพิ่งยอมเผยชื่อ 250-300 รายพร้อมจ่ายค่าปรับ
ปัญหาขัดแย้งระหว่างธนาคารใหญ่สุดของสวิตเซอร์แลนด์ กับรัฐบาลสหรัฐฯครั้งนี้ ทำท่าจะยุติลงในวันพุธ (18) หลังจาก ยูบีเอส ยอมรับว่า ได้ให้ความช่วยเหลือแก่ลูกค้าชาวอเมริกันในการปกปิดบัญชีเงินฝาก เพื่อหลีกเลี่ยงการเสียภาษีให้แก่รัฐบาลสหรัฐฯจริง และตกลงจะจ่ายค่าชดเชยความเสียหายให้แก่สำนักงานสรรพากรสหรัฐฯ (ไออาร์เอส) เป็นเงิน 780 ล้านดอลลาร์ รวมทั้งจัดส่งรายละเอียดชื่อลูกค้าที่กระทำผิดเช่นนี้ให้ทางการสหรัฐฯราว 250-300 ราย
อย่างไรก็ตาม เมื่อวันพฤหัสบดี กระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ ได้ยื่นฟ้องต่อศาลขอให้ออกคำสั่งให้ ยูบีเอส เปิดเผยรายชื่อลูกค้าชาวอเมริกันประมาณ 52,000 รายที่ต้องสงสัยว่ามีบัญชีเงินฝากลับ ๆ อยู่ในธนาคารสวิสแห่งนี้ เพื่อประโยชน์ในการติดตามตรวจสอบและเรียกเก็บภาษี
คำฟ้องดังกล่าวระบุว่า ลูกค้าชาวอเมริกันจำนวนประมาณ 52,000 ราย ที่เปิดบัญชีเงินฝากลับๆ ไว้กับยูบีเอส คิดเป็นยอดเงินรวมประมาณ 14,800 ล้านดอลลาร์ และว่าแม้บัญชีเงินฝากเหล่านั้นจะไม่ได้อยู่ในสหรัฐฯ แต่เจ้าหน้าที่ของธนาคารยูบีเอสจากสวิตเซอร์แลนด์ ได้เดินทางไปพบและอำนวยความสะดวกให้แก่ลูกค้าชาวอเมริกันในดินแดนของสหรัฐฯ ซึ่งถือว่าเป็นการกระทำที่ละเมิดกฎหมายสหรัฐฯ
ก่อนหน้านี้ สมาชิกรัฐสภาของสหรัฐฯ กล่าวหาว่า ยูบีเอส และธนาคารต่างชาติอีกหลายแห่ง ให้ความช่วยเหลือแก่คนร่ำรวยชาวอเมริกันหลีกเลี่ยงภาษี ทำให้รัฐบาลสหรัฐฯต้องสูญเสียรายได้จากภาษีไปเป็นยอดเงินรวมกว่า 1.5 ล้านล้านดอลลาร์
จอห์น ดีซิคโก อัยการอาวุโสประจำกระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ แถลงว่า ในขณะที่ชาวอเมริกันหลายล้านคนกำลังสูญเสียตำแหน่งงาน บ้านพักอาศัย และการประกันสุขภาพ อันเนื่องมาจากภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ กลับมีคนร่ำรวยกว่า 50,000 ราย พยายามหลีกเลี่ยงการทำหน้าที่พลเมืองที่ดี ซึ่งควรจะเสียภาษีตามที่กฎหมายกำหนด ผู้ที่เกี่ยวข้องกับการปกปิดรายชื่อของผู้หลีกเลี่ยงภาษีเหล่านั้นจึงควรทบทวนจุดยืนของตัวเองเสียใหม่
อย่างไรก็ดี ธนาคารยูบีเอส แถลงตอบโต้อย่างทันควัน ว่า จะไม่ยอมเปิดเผยรายชื่อลูกค้าชาวอเมริกันที่มีบัญชีลับอยู่กับธนาคารตามข้อเรียกร้องอย่างแน่นอน โดยอ้างว่าธนาคารมีเหตุผลและข้อกฎหมายสนับสนุนอย่างเพียงพอในการตัดสินใจเรื่องนี้ เนื่องจากสหรัฐฯเองก็มีกฎหมายคุ้มครองความลับของลูกค้าธนาคาร รวมทั้งข้อตกลงระหว่างธนาคารกับไออาร์เอสในวันพุธ ก็มีเงื่อนไขกำหนดไว้ชัดเจนแล้ว
นอกจากนั้น ยูบีเอส ยังอ้างด้วยว่า กฎหมายของสวิตเซอร์แลนด์ มีบทบัญญัติคุ้มครองความลับทางการเงินของลูกค้าธนาคาร ซึ่งเป็นไปตามหลักกฎหมายระหว่างประเทศ อีกทั้งบัญชีเงินฝากที่เป็นปัญหาทั้งหมดก็ล้วนอยู่ในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ไม่ได้อยู่ในเขตอำนาจศาลของสหรัฐฯแต่อย่างใด
ขณะเดียวกัน ฮันส์-รูดอล์ฟ เมิร์ซ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังของสวิตเซอร์แลนด์ แถลงเมื่อวันพฤหัสบดีที่ผ่านมา ว่า สำนักงานกำกับตลาดเงินของสวิส (FINMA) เป็นผู้ที่มีคำสั่งให้ธนาคารยูบีเอส ส่งข้อมูลบัญชีเงินฝากของชาวอเมริกันประมาณ 250-300 รายดังกล่าวให้แก่ไออาร์เอสของสหรัฐฯ
เมิร์ซ ยืนยันว่า การเปิดเผยรายชื่อลูกค้าชาวอเมริกันจำนวนดังกล่าวของยูบีเอส ไม่มีผลกระทบต่อการรักษาความลับทางการเงินในระบบธนาคารสวิสแต่อย่างใด เพราะกฎหมายไม่ได้มีเจตนารมณ์เพื่อคุ้มครองการหลีกเลี่ยงภาษี
ขณะเดียวกัน พวกผู้นำวงการธนาคารของสวิสเองก็พยายามบอกว่า กรณีของยูบีเอสถือเป็นเรื่องเฉพาะราย และในอดีตสวิตเซอร์แลนด์ก็เคยยกเว้นการบังคับใช้กฎหมายความลับของธนาคาร ในกรณีที่มีการทุจริตหนีภาษีแบบนี้มาแล้ว ดังนั้น ระบบการรักษาความลับลูกค้าของแบงก์สวิสจึงยังได้รับการรักษาไว้เป็นอันดี
อย่างไรก็ตาม พวกสื่อสวิสดูจะไม่เชื่อคำยืนยันเหล่านี้ “ความลับของแบงก์เหลือเพียงภาพมายา” เป็นพาดหัวข่าวของหนังสือพิมพ์ ทาเกส อันไซเกอร์ ขณะที่ เลอมาแตงบอกว่า เรื่องการรักษาความลับของธนาคาร กำลังเผชิญกับการคุกคาม “ถึงตาย”
นอกจากนั้น บรรดาชาติในสหภาพยุโรป (อียู) ก็กำลังตั้งท่าที่จะเล่นงานระบบนี้ของแบงก์สวิส
รัฐมนตรีต่างประเทศสวิสนั้น มีกำหนดพบหารือกับกรรมาธิการอียู เบนิตา เฟอร์เรโร-วอลด์เนอร์ ที่กรุงบรัสเซลส์ ในวันพฤหัสบดีหน้า (26) โดยเจ้าหน้าที่หลายรายกล่าวว่า ประเด็นเรื่องภาษีจะเป็นเรื่องสำคัญเรื่องหนึ่งที่หารือกัน โดยที่พวกประเทศเพื่อนบ้านซึ่งเป็นสมาชิกอียู ได้กดดันสวิตเซอร์แลนด์หนักขึ้นทุกทีในรอบปีที่ผ่านมา ให้เพิ่มมาตรการในการป้องกันไม่ให้ผู้หนีภาษีมาใช้ระบบแบงก์สวิสเป็นเครื่องมือ
หนังสือพิมพ์เดอะการ์เดียนของอังกฤษ ก็รายงานในฉบับวานนี้ ว่า นายกรัฐมนตรี กอร์ดอน บราวน์ ของอังกฤษ กำลังถือสวิตเซอร์แลนด์เป็นเป้าหมายหนึ่งของการรณรงค์เพื่อปราบปรามสถานที่ซึ่งเป็นแหล่งหลบหนีภาษีในทั่วโลก โดยที่เขากำลังพยายามให้ที่ประชุมกลุ่ม จี 20 ซึ่งจะจัดขึ้นในกรุงลอนดอน หารือในประเด็นเรื่องนี้ด้วย
