ไฟแนนเชียลไทมส์ - ผู้อำนวยการใหญ่องค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (เอฟเอโอ) ออกโรงกล่าวเตือนว่า การแข่งขันกันในระหว่างประเทศนำเข้าอาหาร ในการเข้าจับจองที่ดินการเกษตรในต่างประเทศ เพื่อเพิ่มหลักประกันความมั่นคงทางอาหารของตนเองนั้น กำลังเสี่ยงที่จะก่อให้เกิดระบบ "อาณานิคมใหม่"
ฌาค ดิยูฟ ผู้อำนวยการใหญ่ขององค์กรชำนัญพิเศษของสหประชาชาติแห่งนี้ ออกมาเตือนเรื่องนี้หลังจากประเทศที่มีเงินทุนสำรองต่างประเทศจำนวนมหาศาล อย่างเช่น ซาอุดีอาระเบีย จีน และอื่นๆ วางแผนจะเข้าไปเช่าที่ดินกว้างใหญ่ในทวีปแอฟริกาและเอเชีย เพื่อปลูกพืชอาหารและส่งอาหารเหล่านั้นกลับไปยังตลาดของตนเอง
"ความเสี่ยงก็คือ มันกำลังจะทำให้เกิดเป็นข้อตกลงในลักษณะลัทธิอาณานิคมยุคใหม่ โดยที่มีจัดหาวัตถุดิบชนิดไม่มีการสร้างมูลค่าเพิ่มจากบรรดาประเทศผู้ผลิต ตลอดจนทำให้แรงงานการเกษตรต้องอยู่ใต้เงื่อนไขการทำงานที่ต่ำมากจนไม่สามารถยอมรับได้" ดิยูฟกล่าว
นอกจากนี้เจ้าหน้าที่เอฟเอโอหลายราย กล่าวอีกว่า นักลงทุนด้านการเงินและพวกบริษัทอาหารขนาดใหญ่ ก็กำลังมองหาโอกาสที่จะลงทุนด้านการเกษตรในประเทศต่าง ๆด้วยเช่นกัน ซึ่งยิ่งเพิ่มความกังวลให้มากขึ้น
ความกระตือรือร้นที่จะเข้าไปลงทุนในภาคการเกษตรเช่นนี้ เป็นสัญญาณล่าสุดที่ชี้ให้เห็นว่า วิกฤตอาหารของโลกในปีนี้ ที่ทำให้ราคาอาหารอย่างเช่น ข้าวสาลี และข้าว พุ่งขึ้นทำสถิติสูงสุดเป็นประวัติการณ์ กำลังทำให้การชิงอำนาจเหนือภาคการเกษตรของโลก มีการเปลี่ยนแปลงกันใหม่ขนาดไหน
ทั้งนี้ในปีนี้ ประเทศที่เป็นผู้ผลิตสินค้าเกษตรรายใหญ่ อย่างเช่น อินเดีย รัสเซีย อาร์เจนติน่า และเวียดนามต่างก็พากันจำกัดการส่งออก ด้วยความวิตกว่าจะทำให้ภายในประเทศเกิดการขาดแคลนอาหาร
โจอาคิม ฟอน เบราน์ ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยนโยบายอาหารระหว่างประเทศ กล่าวว่า ประเทศนำเข้าต่างก็รู้ดีว่า การพึ่งพาตลาดระหว่างประเทศแต่เพียงอย่างเดียวทำให้เกิดความเสี่ยงขึ้นในประเทศ ไม่เพียงแต่ราคาอาหารในประเทศจะผันผวนเท่านั้น หากแต่บางครั้งยังไม่สามารถหาซื้อเข้ามาได้ด้วย "ดังนั้นพวกเขาจึงพยายามที่จะหาวิธีประกันว่าจะมีอาหารส่งเข้ามาเลี้ยงคนในประเทศสม่ำเสมอ" เบราน์กล่าว
บรรดานักวิเคราะห์พากันชี้ว่า แม้ระยะหลังๆ มานี้ราคาสินค้าโภคภัณฑ์การเกษตรจะได้ตกลงมามากแล้ว แต่แนวคิดนี้ก็ยังคงไม่เปลี่ยนแปลง เพราะราคาอาหารยังคงอยู่ในระดับแพงกว่าที่เคยมาเป็นมาอยู่ดี
ประเทศในตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือ ซึ่งนำเข้าอาหารส่วนใหญ่ที่ใช้บริโภคภายในประเทศ ต่างก็กำลังแข่งขันกันเพื่อเข้าไปลงทุนในต่างประเทศ เป้าหมายมีอาทิ ซูดาน เอธิโอเปีย และยูเครน ซึ่งเปิดประตูต้อนรับนักลงทุนอยู่แล้ว เมเลส เซนาวี นายกรัฐมนตรีแห่งเอธิโอเปียกล่าวมื่อเร็วๆ นี้ว่า รัฐบาลของเขาได้เปิดพื้นที่การเกษตรหลายแสนเฮกตาร์ (1 เฮกตาร์เท่ากับประมาณ 6.2 ไร่) เพื่อรองรับการลงทุน
ในขณะที่ดิยูฟกล่าวว่า "การเจรจาหลายครั้งนำไปสู่ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศอันไม่เท่าเทียมกันและบางทีก็เป็นระบบการเกษตรเชิงพาณิชย์ที่หวังผลระยะสั้นเท่านั้น" คำเตือนของฌาคส์ ดิยูปนั้นมีน้ำหนักมาก เพราะว่าที่ผ่านมาเขาเป็นผู้สนับสนุนที่แข็งแกร่งของการร่วมทุนระหว่างประเทศที่มีที่ดินและทรัพยากรน้ำ กับประเทศที่มีเงินทุน และเป็นการแสดงถึงความไม่สบายใจของบรรดานักการทูตต่อสถานการณ์ที่ประเทศทุนหนาแข่งขันกันเข้าไปจับจองที่ดินในประเทศยากจนทั้งหลาย
ฌาค ดิยูฟ ผู้อำนวยการใหญ่ขององค์กรชำนัญพิเศษของสหประชาชาติแห่งนี้ ออกมาเตือนเรื่องนี้หลังจากประเทศที่มีเงินทุนสำรองต่างประเทศจำนวนมหาศาล อย่างเช่น ซาอุดีอาระเบีย จีน และอื่นๆ วางแผนจะเข้าไปเช่าที่ดินกว้างใหญ่ในทวีปแอฟริกาและเอเชีย เพื่อปลูกพืชอาหารและส่งอาหารเหล่านั้นกลับไปยังตลาดของตนเอง
"ความเสี่ยงก็คือ มันกำลังจะทำให้เกิดเป็นข้อตกลงในลักษณะลัทธิอาณานิคมยุคใหม่ โดยที่มีจัดหาวัตถุดิบชนิดไม่มีการสร้างมูลค่าเพิ่มจากบรรดาประเทศผู้ผลิต ตลอดจนทำให้แรงงานการเกษตรต้องอยู่ใต้เงื่อนไขการทำงานที่ต่ำมากจนไม่สามารถยอมรับได้" ดิยูฟกล่าว
นอกจากนี้เจ้าหน้าที่เอฟเอโอหลายราย กล่าวอีกว่า นักลงทุนด้านการเงินและพวกบริษัทอาหารขนาดใหญ่ ก็กำลังมองหาโอกาสที่จะลงทุนด้านการเกษตรในประเทศต่าง ๆด้วยเช่นกัน ซึ่งยิ่งเพิ่มความกังวลให้มากขึ้น
ความกระตือรือร้นที่จะเข้าไปลงทุนในภาคการเกษตรเช่นนี้ เป็นสัญญาณล่าสุดที่ชี้ให้เห็นว่า วิกฤตอาหารของโลกในปีนี้ ที่ทำให้ราคาอาหารอย่างเช่น ข้าวสาลี และข้าว พุ่งขึ้นทำสถิติสูงสุดเป็นประวัติการณ์ กำลังทำให้การชิงอำนาจเหนือภาคการเกษตรของโลก มีการเปลี่ยนแปลงกันใหม่ขนาดไหน
ทั้งนี้ในปีนี้ ประเทศที่เป็นผู้ผลิตสินค้าเกษตรรายใหญ่ อย่างเช่น อินเดีย รัสเซีย อาร์เจนติน่า และเวียดนามต่างก็พากันจำกัดการส่งออก ด้วยความวิตกว่าจะทำให้ภายในประเทศเกิดการขาดแคลนอาหาร
โจอาคิม ฟอน เบราน์ ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยนโยบายอาหารระหว่างประเทศ กล่าวว่า ประเทศนำเข้าต่างก็รู้ดีว่า การพึ่งพาตลาดระหว่างประเทศแต่เพียงอย่างเดียวทำให้เกิดความเสี่ยงขึ้นในประเทศ ไม่เพียงแต่ราคาอาหารในประเทศจะผันผวนเท่านั้น หากแต่บางครั้งยังไม่สามารถหาซื้อเข้ามาได้ด้วย "ดังนั้นพวกเขาจึงพยายามที่จะหาวิธีประกันว่าจะมีอาหารส่งเข้ามาเลี้ยงคนในประเทศสม่ำเสมอ" เบราน์กล่าว
บรรดานักวิเคราะห์พากันชี้ว่า แม้ระยะหลังๆ มานี้ราคาสินค้าโภคภัณฑ์การเกษตรจะได้ตกลงมามากแล้ว แต่แนวคิดนี้ก็ยังคงไม่เปลี่ยนแปลง เพราะราคาอาหารยังคงอยู่ในระดับแพงกว่าที่เคยมาเป็นมาอยู่ดี
ประเทศในตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือ ซึ่งนำเข้าอาหารส่วนใหญ่ที่ใช้บริโภคภายในประเทศ ต่างก็กำลังแข่งขันกันเพื่อเข้าไปลงทุนในต่างประเทศ เป้าหมายมีอาทิ ซูดาน เอธิโอเปีย และยูเครน ซึ่งเปิดประตูต้อนรับนักลงทุนอยู่แล้ว เมเลส เซนาวี นายกรัฐมนตรีแห่งเอธิโอเปียกล่าวมื่อเร็วๆ นี้ว่า รัฐบาลของเขาได้เปิดพื้นที่การเกษตรหลายแสนเฮกตาร์ (1 เฮกตาร์เท่ากับประมาณ 6.2 ไร่) เพื่อรองรับการลงทุน
ในขณะที่ดิยูฟกล่าวว่า "การเจรจาหลายครั้งนำไปสู่ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศอันไม่เท่าเทียมกันและบางทีก็เป็นระบบการเกษตรเชิงพาณิชย์ที่หวังผลระยะสั้นเท่านั้น" คำเตือนของฌาคส์ ดิยูปนั้นมีน้ำหนักมาก เพราะว่าที่ผ่านมาเขาเป็นผู้สนับสนุนที่แข็งแกร่งของการร่วมทุนระหว่างประเทศที่มีที่ดินและทรัพยากรน้ำ กับประเทศที่มีเงินทุน และเป็นการแสดงถึงความไม่สบายใจของบรรดานักการทูตต่อสถานการณ์ที่ประเทศทุนหนาแข่งขันกันเข้าไปจับจองที่ดินในประเทศยากจนทั้งหลาย
