นายมาริษ เสงี่ยมพงษ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ เปิดเผยว่า เมื่อวานนี้ (27 ส.ค.) ได้พบปะหารือกับ น.ส.อิชิกาวะ โทมิโกะ เอกอัครราชทูตผู้แทนถาวรญี่ปุ่นประจำการประชุมด้านการลดอาวุธ ประธานการประชุมรัฐภาคีอนุสัญญาห้ามทุ่นระเบิดสังหารบุคคล ครั้งที่ 22 (อนุสัญญาออตตาวา) และ น.ส.แคโรลีน-เมลานี เรกิมบัล หัวหน้าสำนักงานกิจการลดอาวุธแห่งสหประชาชาติ (UNODA) ณ นครเจนีวา ที่สำนักงานใหญ่องค์การสหประชาชาติ ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ซึ่งเป็นการประชุมร่วมกัน 3 ฝ่าย ในฐานะผู้มีส่วนเกี่ยวข้องภายใต้อนุสัญญาออตตาวา ห้ามทุ่นระเบิดสังหารบุคคล เพื่อหารือถึงสถานการณ์ระหว่างไทย-กัมพูชา และรายงานข้อเท็จจริงเกี่ยวกับการใช้ทุ่นระเบิดของฝ่ายกัมพูชาที่เป็นการละเมิดอนุสัญญาออตตาวา โดยทั้งสามฝ่ายใช้เวลาในการหารือร่วมกันประมาณ 40 นาที
จากนั้น นายมาริษ ได้เข้าร่วมหารือกับสมาชิกรัฐภาคีตามอนุสัญญาห้ามทุ่นระเบิดสังหารบุคคล โดยมีผู้เข้าร่วมการประชุม 14 คน อาทิ เอกอัครราชทูตฝรั่งเศส นอร์เวย์ เยอรมนี เบลเยียม และผู้แทนของสหภาพยุโรป เป็นต้น โดยในกลุ่มนี้มีประเทศผู้บริจาคเงินให้กับกัมพูชาในการเก็บกู้ทุ่นระเบิดด้วย
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ กล่าวว่า สมาชิกรัฐภาคีออตตาวาให้ความสนใจร่วมรับฟังการชี้แจงสถานการณ์ที่เกิดขึ้น ซึ่งได้แสดงหลักฐานต่างๆ ที่ไทยประสบปัญหาของการละเมิดข้อตกลงของกัมพูชา การละเมิดอำนาจอธิปไตย จากการที่กัมพูชาเข้ามาวางทุ่นระเบิดสังหารบุคคลในช่วงที่ผ่านมา ซึ่งล่าสุดมีทหารไทยเหยียบกับระเบิดสังหารบุคคลจนได้รับบาดเจ็บสาหัสอีก 1 ราย ซึ่งตนได้ใช้โอกาสนี้ยื่นประท้วงและเรียกร้องให้รัฐภาคีอนุสัญญาออตตาวาร่วมกันเรียกร้องให้กัมพูชาชี้แจงในสิ่งที่เกิดขึ้นตามบริเวณชายแดนไทย-กัมพูชา ซึ่งถือเป็นโอกาสดีที่ตนได้ยื่นหลักฐาน และข้อเรียกร้องอย่างเป็นทางการตามกลไกอนุสัญญาออตตาวา
ทั้งนี้ ทุกภาคส่วนให้ความชื่นชมบทบาทประเทศไทยเป็นอย่างมาก แม้ไทยเป็นผู้ถูกกระทำ แต่เราใช้มาตรการตอบโต้ที่เป็นมืออาชีพ อยู่ในขอบเขตที่เหมาะสม และได้สัดส่วนกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้น รวมทั้งสิ่งที่ไทยกระทำมาโดยตลอด ไม่ได้มุ่งเน้นไปที่เป้าหมายของพลเรือน แต่เป็นการมุ่งเป้าหมายไปที่ทหารเพื่อยุติการรุกรานของกัมพูชา เราใช้มาตรการต่าง ๆ ที่เป็นไปตามกฎหมายระหว่างประเทศ และเป็นไปตามกฎบัตรของอาเซียนที่ใช้สิทธิตอบโต้การโจมตีการรุกรานของกัมพูชาบนพื้นฐานของกฎหมายในระหว่างประเทศ เราใช้ความพยายามยับยั้งชั่งใจ ซึ่งประเทศที่เป็นสมาชิกของรัฐภาคีอนุสัญญาออตตาวา เช่น ทูตนอร์เวย์ เยอรมนี เบลเยี่ยม เปรู ได้พูดชัดเจนและขอบคุณประเทศไทยที่ใช้ความยับยั้งชั่งใจที่ไม่ละเมิดกฎหมายร่วมประเทศและชื่นชมว่าเราตอบโต้โดยใช้มาตรการที่เหมาะสมทุกอย่าง เพื่อที่จำกัดการสูญเสียหรือจำกัดปฏิบัติการให้อยู่ในกรอบกฎหมายระหว่างประเทศ ซึ่งในนามของรัฐบาลก็ต้องชื่นชมหน่วยงานที่เกี่ยวข้องโดยเฉพาะกองทัพที่ทำงานร่วมกัน
ขณะเดียวกัน ทุกประเทศที่เข้าร่วมต่างรับฟังในสิ่งที่ตนได้อธิบาย และได้ชื่นชมว่าเราดำเนินการทุกอย่างภายใต้กรอบของกฎหมายระหว่างประเทศ และใช้กลไกของตัวเองในการแก้ไขปัญหาอย่างมืออาชีพและมีประสิทธิภาพมาก นอกจากนี้ทุกประเทศยังชื่นชมและสนับสนุนในสิ่งที่ตนได้กล่าวหลายครั้งว่าเราใช้กรอบของการเจรจาทวิภาคีในการแก้ไขปัญหามาโดยตลอด ซึ่งสิ่งนี้ตนพยายามยืนยันให้ฝ่ายกัมพูชาได้ตระหนัก และให้มิตรประเทศทั้งหลายได้เข้าใจว่า นอกจากเราได้ตามกฎและใช้กลไกต่าง ๆ ตามกฎบัตรสหประชาชาติแล้ว เรายังพร้อมที่จะเจรจาแก้ไขปัญหาระหว่างประเทศทั้งสองโดยใช้กลไกการเจรจาสองฝ่าย ที่มุ่งเน้นในเรื่องของสันติภาพสันติวิธีอย่างจริงใจ ซึ่งสิ่งเหล่านี้ได้รับการชมเป็นอย่างมากและทุกประเทศให้การสนับสนุนในเรื่องนี้
นายมาริษ กล่าวเพิ่มเติมว่า การมาชี้แจงด้วยตัวเองในครั้งนี้ก็แสดงให้เห็นของความจริงใจและความตั้งใจ เราได้รับการชื่นชมเป็นอย่างมาก ประกอบกับเมื่อเช้าวานนี้ได้มี เหตุการณ์เกิดขึ้นครั้งที่หก ทุกประเทศก็แสดงความเสียใจที่เหตุการณ์เหล่านี้ยังคงเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องและสนับสนุนให้ประเทศไทยใช้กลไกของสหประชาชาติต่อไปและเขาพร้อมที่จะร่วมมือกับประเทศไทยในการผลักดัน ให้ทุกฝ่ายโดยเฉพาะอย่างยิ่งกัมพูชาให้มาร่วมมือ ในการแก้ไขปัญหาอย่างเต็มที่ การเดินทางมาครั้งนี้ได้ยื่นเอกสารคำชี้แจง หลักฐานทุกสิ่งทุกอย่าง อย่างเป็นทางการ ซึ่งจะเพิ่มน้ำหนักในการพิจารณา ในกรอบขององค์การสหประชาชาติโดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในกรอบของอนุสัญญาออตตาวาต่อไป ซึ่งทุกประเทศภาคีสมาชิกก็ได้ ยืนยันกับผมว่าจะช่วยเหลือและผลักดันให้ กระบวนการพิจารณาภายใต้กรอบอนุสัญญาออตตาวา เป็นผลเป็นรูปธรรมโดยเร็ว ก็คือ ณ ขณะนี้ต้องการคำชี้แจงจากกัมพูชา เกี่ยวกับเหตุการณ์ที่เขาละเมิด บูรณภาพแห่งดินแดน เขาละเมิดข้อตกลง อนุสัญญาออตตาวา
สำหรับหลักฐานที่ตนได้ยื่นไปนั้นมีน้ำหนักอย่างแน่นอน เมื่อทางประเทศภาคีอนุสัญญาออตตาวาได้รับไปและจะต้องให้ความเป็นธรรม โดยพิจารณาและนำเอาหลักฐานทั้งหลายมา วิเคราะห์และประเมิน ถึงสิ่งที่ถูกต้อง เพื่อดำเนินการตามขั้นตอนต่อไป โดยหลักฐานทั้งหมดก็เป็นสิ่งที่เราได้ชี้แจงมาโดยตลอดและเป็นหลักฐานเชิงประจักษ์ เป็นหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่สามารถพิสูจน์ได้
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ กล่าวอีกว่า เหตุการณ์ทหารไทยเหยียบทุ่นระเบิดสังหารบุคคลที่ฝ่ายกัมพูชาลอบวางไว้ ขณะปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่บริเวณปราสาทตาควาย ต.บักได อ.พนมดงรัก จ.สุรินทร์ ซึ่งอยู่ในเขตแดนของไทยจนได้รับบาดเจ็บขาขวาท่อนล่างขาดล่าสุดนั้น ทางกระทรวงการต่างประเทศจะต้องออกแถลงการณ์ประท้วงต่อไป ซึ่งในส่วนของตนที่อยู่ที่เจนีวาก็ได้นำเรื่องนี้พูดในที่ประชุมให้เข้าใจว่า เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นล่าสุดครั้งนี้เป็นเหตุการณ์ที่ยังคงเกิดขึ้นต่อเนื่อง และตรงนี้เป็นสิ่งที่ไทยเรียกร้องกับกัมพูชามาโดยตลอด และการเกิดปัญหาครั้งล่าสุดนี้ทำให้เห็นชัดว่า คำเรียกร้องของไทย และหลักฐานต่าง ๆ ที่ใช้ตั้งแต่ต้นมีน้ำหนักมาก เพราะว่ายังคงเกิดการละเมิดบูรณะภาพแห่งดินแดน และละเมิดข้อตกลงขององค์กรสหประชาชาติอย่างต่อเนื่องของกัมพูชา
โดยประเทศเหล่านี้ก็จะนำหลักฐานที่ไทยนำเสนอไปวิเคราะห์ ไปประเมิน คงยังตอบไม่ได้ในทันทีทันใด ซึ่งต้องให้เวลาในการพิจารณา เพราะเขาบอกชัดเจนแล้วว่ามีขั้นตอนที่จะต้องใช้แต่ทั้งหมดนี้ เขาชื่นชมบทบาทการกระทำของไทยที่เป็นไปตามมาตรฐานสากล ที่ทำให้เขาสามารถพิจารณาหรือประเมินได้โดยเร็ว ซึ่งประเทศเหล่านี้ก็ยินดีที่จะร่วมกับไทยในการแก้ไขปัญหาให้เป็นรูปธรรมมากที่สุด