นายอนุกูล พฤกษานุศักดิ์ รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เปิดเผยว่า ปัจจุบันประเทศไทยกำลังเผชิญต่อความท้าทายท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงของสังคมไทยที่ได้เข้าสู่สังคมสูงวัยอย่างต่อเนื่อง ขณะเดียวกัน ภายใต้การเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้างของสังคมผู้สูงอายุ สถานการณ์ภัยคุกคามทางออนไลน์ ภัยทางการเงิน ก็ถือเป็นปัญหาที่มีความน่ากังวล เนื่องด้วยกลุ่มมิจฉาชีพได้พัฒนารูปแบบกลลวงผ่านการทำงานเป็นขบวนการ โดยมุ่งเป้าหมายหลอกลวงไปที่กลุ่มผู้สูงอายุ และผู้เกษียณเพิ่มขึ้น
จากข้อมูลล่าสุดของสถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยมหิดล ได้เปิดเผยตัวเลขของสถานการณ์และพฤติกรรมการใช้สื่อของผู้สูงอายุในปี 2567 พบว่า สถานการณ์ภัยคุกคามของกลุ่มผู้สูงอายุที่ถูกหลอกบนโลกออนไลน์มีเพิ่มขึ้นจากจำนวนตัวเลข 16% ในปี 2564 เป็น 23.12% ในปี 2567 ซึ่งในตัวเลขจำนวนนี้เป็นการถูกหลอกจากคำลวงที่หลากหลาย เช่น หลอกให้ซื้อสินค้าคุณภาพไม่สมราคา 73% หลอกให้ทำบุญ 39% หลอกลวงให้เปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคล 18% โดยเป็นผลมาจากการขาดทักษะตรวจสอบข้อมูลก่อนตัดสินใจ และขาดการไตร่ตรองก่อนเชื่อหรือแชร์ ส่งผลให้ต้องสูญเสียทรัพย์สิน
นายอนุกูล กล่าวว่า เพื่อสร้างความตระหนักรู้เท่าทันต่อกลโกงมิจฉาชีพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มผู้สูงวัย รัฐบาล โดย กรมกิจการผู้สูงอายุ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ เดินหน้าขับเคลื่อนแนวทางการทำงานเพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจสื่อให้กับผู้สูงอายุอย่างเหมาะสมปลอดภัย ได้แก่
1.ส่งเสริมการรู้เท่าทันสื่อและทักษะดิจิทัล ผ่านหลักสูตรพัฒนาทักษะการใช้สื่อออนไลน์อย่างปลอดภัย และรณรงค์ให้ผู้สูงอายุ ตรวจสอบก่อนเชื่อ แบ่งปันอย่างมีสติ
2.การวางมาตรการเฝ้าระวังและคุ้มครองสิทธิผู้สูงอายุ มีสายด่วน พม. โทร 1300 เพื่อรับเรื่องร้องเรียนหากถูกหลอกลวงทางสื่อ
3. การสร้างเครือข่ายอาสาสมัครและชุมชนรู้เท่าทันสื่อ ผ่านการทำงานร่วมกับ สสส. และภาคีเครือข่าย ในการสนับสนุนหลักสูตรสูงวัยรู้ทันสื่อ ให้เป็นแกนนำเผยแพร่ความรู้ด้านการใช้สื่อปลอดภัยให้กับกลุ่มผู้สูงอายุ พร้อมร่วมมือกับชุมชน ท้องถิ่น เครือข่ายการทำงานด้านผู้สูงอายุ ศูนย์พัฒนาคุณภาพชีวิตและส่งเสริมอาชีพผู้สูงอายุ (ศพอส.) โรงเรียนผู้สูงอายุ และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ในการเผยแพร่หลักสูตรฯ
4. การบูรณาการนโยบายและมาตรการร่วมกับภาคส่วนต่างๆ เพื่อป้องกันการโฆษณาและการผลิตสื่อที่ไม่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ
ทั้งนี้ รัฐบาลย้ำเตือนประชาชนให้เพิ่มความระมัดระวัง ขอให้บุตรหลาน บุคคลในครอบครัว คอยสอดส่องดูแลผู้สูงวัยอย่างใกล้ชิด ทั้งนี้ เพื่อไม่ให้ตกเป็นเหยื่อของกลุ่มมิจฉาชีพโดยง่าย ขณะเดียวกัน รัฐบาลโดยหน่วยงานภาครัฐส่วนต่างๆ ยังได้ร่วมมือกับภาคีเครือข่ายและภาคเอกชนขับเคลื่อนการพัฒนา "หลักสูตรสูงวัยรู้ทันสื่อ" เพื่อส่งเสริมสนับสนุนให้ผู้สูงอายุมีความรู้และทักษะด้านการใช้สื่ออย่างรู้เท่าทัน ภายใต้แนวคิด "หยุด คิด ถาม ทำ" ผ่านการดำเนินการจัดอบรมพัฒนาศักยภาพนักกระบวนกรหลักสูตรสูงวัยรู้เท่าทันสื่อใน 25 จังหวัด
นายอนุกูล กล่าวเพิ่มเติมว่า "นักกระบวนกร" มีบทบาทในการร่วมนำกระบวนการเรียนรู้ส่งต่อให้กับผู้สูงอายุในโรงเรียนผู้สูงอายุในชุมชนต่างๆ พร้อมทั้งทำหน้าที่เฝ้าระวัง ร่วมเป็นการสร้างภาคีเครือข่ายสูงวัยรู้ทันสื่อที่เข้มแข็ง ซึ่งคาดการณ์ว่าภายในปี 2570 จะสามารถสร้างนักกระบวนกรและเครือข่ายอาสาสูงวัยรู้ทันสื่อได้อย่างเข้มแข็งครอบคลุมทั่วทั้งประเทศ