นายสุรเกียรติ์ เสถียรไทย ประธานคณะมนตรีเพื่อสันติภาพและความปรองดองแห่งเอเชีย กล่าวตอนหนึ่งระหว่างปาฐกถาเรื่อง ความท้าทายของความมั่นคงใหม่กับประชาธิปไตย ในการประชุมวิชาการสถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 24 ประจำปี 2565 ว่า ปัจจัยของความท้าทายของความมั่นคงใหม่กับประชาธิปไตยมีอยู่ 7 ด้าน ได้แก่ 1. ความท้าทายความมั่นคงที่มาจากแนวโน้มใหญ่ของโลก 2. ความท้าทายความมั่นคงที่มาจากค่านิยมระหว่างประเทศ 3. ความท้าทายความมั่นคงที่มาจากการเปลี่ยนแปลงของระเบียบโลกทางเศรษฐกิจ 4. ความท้าทายความมั่นคงที่มาจากการเปลี่ยนแปลงของระเบียบโลกการเมือง 5. ความท้าทายความมั่นคงที่มาจากปัญหาวิกฤติทางภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม 6. ความท้าทายความมั่นคงที่มาจากปัญหาด้านสาธารณสุข และ 7. ความท้าทายความมั่นคงที่มาจากการก้าวกระโดดของเทคโนโลยี
ทั้งนี้ ความเปลี่ยนแปลงทั้ง 7 ด้าน จะมีผลต่อความมั่นคงใหม่และประชาธิปไตย ทั้งความผันผวน ความไม่แน่นอนความสลับซับซ้อน และความคลุมเครือ
ส่วนจะทำอย่างไรให้ประเทศไทยมีความพร้อมสำหรับอนาคตนั้น ต้องวาดภาพอนาคตของประเทศ ศึกษารองรับความเปลี่ยนแปลง การปรับตัวขององค์กร ภาครัฐและภาคเอกชน ปฏิรูปกระทรวง ทบวง กรม และปฏิรูประบบราชการ รวมทั้งปฏิรูปกฎหมายให้ทันสมัย มีหลักนิติธรรมและมีสถาบันตุลาการองค์กรอิสระที่สังคมเชื่อถือในความเป็นอิสระ สร้างกลไกรับรู้สื่อสาร สร้างการตื่นรู้ทางการเมือง สร้างกลไกการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน สร้างกลไกหาทางออกจากความเห็นต่าง และสื่อสารระหว่างวัย
ทั้งนี้ ความเปลี่ยนแปลงทั้ง 7 ด้าน จะมีผลต่อความมั่นคงใหม่และประชาธิปไตย ทั้งความผันผวน ความไม่แน่นอนความสลับซับซ้อน และความคลุมเครือ
ส่วนจะทำอย่างไรให้ประเทศไทยมีความพร้อมสำหรับอนาคตนั้น ต้องวาดภาพอนาคตของประเทศ ศึกษารองรับความเปลี่ยนแปลง การปรับตัวขององค์กร ภาครัฐและภาคเอกชน ปฏิรูปกระทรวง ทบวง กรม และปฏิรูประบบราชการ รวมทั้งปฏิรูปกฎหมายให้ทันสมัย มีหลักนิติธรรมและมีสถาบันตุลาการองค์กรอิสระที่สังคมเชื่อถือในความเป็นอิสระ สร้างกลไกรับรู้สื่อสาร สร้างการตื่นรู้ทางการเมือง สร้างกลไกการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน สร้างกลไกหาทางออกจากความเห็นต่าง และสื่อสารระหว่างวัย