นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊ก Yong Poovorawan ระบุว่า โควิด-19 วัคซีน การกระตุ้นเข็ม 3 ด้วย mRNA วัคซีน ตามหลังวัคซีนแบบเชื้อตาย ได้ผลดีมาก
มีรายงานการศึกษามาสนับสนุนการศึกษาของเราเป็นจำนวนมาก ดังจะเห็นรายงานล่าสุดที่เผยแพร่ในวารสาร Nature Communication โดยนักวิจัยชาวสวีเดน ที่ทำการศึกษาร่วมในหลายประเทศ (พิมพ์ใน Nature) และใช้ตัวอย่างน้อยกว่าเราเป็นจำนวนมาก อ่านรายละเอียดได้จาก https://www.nature.com/articles/s41467-022-30340-5
รวมทั้งการศึกษาอีกหลายแห่งได้ผลเช่นเดียวกัน เป็นการยืนยันซึ่งกันและกัน
จากรายงานของเราที่รวบรวมและอยู่ระหว่างการพิจารณาลงพิมพ์ในวารสาร ดังจะเห็นได้ในรูปที่แสดงให้ดู เฉพาะในส่วนของการกระตุ้นภูมิต้านทาน B เซลล์
แต่ในความเป็นจริงเราทำการศึกษาหมดอย่างละเอียด ที่ลงพิมพ์ในวารสาร Journal of Infectious Disease ได้ผลดีกับสายพันธุ์ โอมิครอน ด้วย
จากข้อมูลที่สรุปมาจะเห็นได้ชัดเจนว่าการให้วัคซีนเบื้องต้นเป็นเชื้อตาย เช่น ชิโนแวก ชิโนฟาร์ม และเข็มสามกระตุ้นด้วย pfizer ที่ 5 ถึง 7 เดือน หลังเข็ม 2 ได้ผลไม่แตกต่างกัน กับการฉีดวัคซีน pfizer 3 เข็ม
การให้วัคซีนต่างชนิดกัน จะไปช่วยเสริมกัน และทำให้ระบบภูมิคุ้มกันกว้างมากขึ้น โดยเฉพาะการกระตุ้นในระบบ T เซลล์ ได้ผลแบบเดียวกัน เท่าเทียมกันกับคนที่เคยติดเชื้อมาก่อน แล้วกระตุ้นด้วยวัคซีน mRNA (ข้อมูลการศึกษาในสวีเดน)
ที่ผ่านมาประเทศไทยเราเสียโอกาสนี้ไปมาก อย่างไรก็ตามการให้ในเด็กเราก็เชื่อว่าได้ผลแบบเดียวกัน