นายอดิศร พร้อมเทพ อธิบดีกรมประมง เปิดเผยว่า ขณะนี้กองวิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืด โดยศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืดลำปาง สามารถเพาะพันธุ์ปลารากกล้วยจินดาได้สำเร็จเป็นครั้งแรกของประเทศไทย ซึ่งเป็นเรื่องที่น่ายินดีอย่างยิ่ง เพราะปลารากกล้วยจินดา จัดเป็นปลาพื้นถิ่นของประเทศไทย ซึ่งปัจจุบันจัดอยู่สถานภาพสุ่มเสี่ยงใกล้สูญพันธุ์ พบได้น้อยมากในแหล่งน้ำธรรมชาติ เพราะเป็นปลาที่ค่อนข้างอ่อนไหวต่อสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลง อีกทั้งยังนิยมนำมาเป็นเมนูขึ้นโต๊ะประจำร้านกันอย่างมาก จึงเป็นเหตุให้ปลารากกล้วยจินดาในธรรมชาติลดจำนวนลงอย่างรวดเร็ว
ทั้งนี้ กรมประมงได้จัดทำโครงการอนุรักษ์ชนิดพันธุ์สัตว์น้ำประจำถิ่น และสัตว์น้ำหายากใกล้สูญพันธุ์ เพื่อฟื้นฟูทรัพยากรสัตว์น้ำจืดให้คงความหลากหลายอยู่แล้ว จึงได้สนับสนุนให้มีการศึกษาและทดลองเพาะพันธุ์ปลารากกล้วยจินดา โดยใช้เวลาเพียง 6 เดือน ก็สามารถศึกษาและเพาะพันธุ์ได้สำเร็จ
สำหรับแนวทางการดำเนินการต่อไปจะนำไปปล่อยลงสู่แหล่งน้ำธรรมชาติ เพื่อฟื้นฟูประชากรปลารากกล้วยจินดาในธรรมชาติให้เกิดสมดุลในระบบนิเวศต่อไป ที่สำคัญถือเป็นปลาที่เป็นตัวบ่งชี้ความสมบูรณ์ของสภาพแวดล้อมในแหล่งน้ำนั้นๆ ด้วย
ส่วนการที่จะผลักดันให้เป็นปลาปลาเศรษฐกิจประจำถิ่น เนื่องจากมีราคาสูงถึง 300-400 บาทต่อกิโลกรัม หรือไม่นั้น อนาคตต้องศึกษาถึงความคุ้มทุนก่อนว่าเหมาะสมมากน้อยเพียงไร
ทางด้านนายสง่า ลีสง่า ผู้อำนวยการกองวิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืด กล่าวว่า ปลารากกล้วยจินดา หรือรากกล้วยแม่ปิง หรือซ่อนทราย เป็นปลาที่มีลักษณะรูปร่างเพรียว ยาวประมาณ 10-15 เซนติเมตร ลำตัวค่อนข้างกลม มีจะงอยปากยาวแหลม มีหนวดสั้นๆ 3 คู่ มีหนามแหลมอยู่ใต้ตา ตัวมีสีน้ำตาลอ่อน ผิวหนังเรียบและมีเมือกคลุม ส่วนหัวด้านบนและลำตัวมีจุดสีดำขนาดใหญ่ ซึ่งต่างจากปลารากกล้วยชนิดอื่นที่มีหน้ายาวและจุดขนาดเล็กกว่า มีจำนวนครีบหลัง 10 ก้าน ครีบหางเว้าตื้นและมีแต้มดำ ชอบอาศัยอยู่อาศัยในแม่น้ำบริเวณที่มีพื้นท้องน้ำที่เป็นทราย โดยเฉพาะพบบริเวณแถบลุ่มน้ำโขง และลุ่มน้ำเจ้าพระยา
นายอรรถพล โลกิตสถาพร ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืดลำปาง ซึ่งเป็นผู้ที่เพาะพันธุ์ปลารากล้วยจินดาได้ กล่าวถึงกระบวนการเพาะพันธุ์ ว่า ศูนย์น้ำจืดฯ ลำปาง ได้ดำเนินการรวบรวมพันธุ์ปลารากกล้วยจินดาในธรรมชาติมาตั้งแต่เดือนมกราคม ในพื้นที่ลำห้วยสาขาต้นน้ำวัง อำเภอเมืองปาน อำเภอแจ้ห่ม และอำเภอวังเหนือ ของจังหวัดลำปาง ซึ่งได้มาทั้งหมด 77 ตัว โดยนำมาเลี้ยงไว้จนกระทั่งเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา พบปลามีความสมบูรณ์ทั้งเพศผู้และเพศเมีย จึงได้ทดลองเพาะพันธุ์ครั้งแรกได้ลูกปลา จำนวน 40 ตัว และได้ศึกษาวิจัยเพิ่มเติมทดลองเพาะพันธุ์ต่อเนื่องถึง 3 ครั้ง จนปัจจุบันมีอัตราการรอดและได้ลูกพันธุ์รวมแล้ว จำนวน 5,500 ตัว โดยคาดว่าในช่วงต้นเดือนกันยายน จะร่วมกับประชาชนในพื้นที่ ในการนำลูกพันธุ์บางส่วนไปปล่อยคืนสู่แหล่งน้ำที่ไปรวบรวมพ่อแม่พันธุ์มาเพื่อคงความหลากหลายและเพิ่มปริมาณประชากรปลารากกล้วยจินดาให้มากขึ้น