วันนี้ (2 ส.ค.) นายวีระ โรจน์พจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม เป็นประธานการประชุมคณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย ครั้งที่ 2/2561 โดยที่ประชุมได้รับรายงานกรณีนาง แคทเทอรีน เอเยอร์ส แมนนิกซ์ ชาวอเมริกัน แจ้งความประสงค์ส่งมอบโบราณวัตถุยุคก่อนประวัติศาสตร์คืนให้แก่ประเทศไทย 12 รายการ และภาพถ่ายรวมโบราณวัตถุทั้ง 12 รายการ จำนวน 1 ภาพ โดยเป็นโบราณวัตถุครอบครองส่วนตัวยุคก่อนประวัติศาสตร์วัฒนธรรมบ้านเชียงของไทย ขณะนี้สถานทูตไทย ณ กรุงวอชิงตัน ได้จัดส่งโบราณวัตถุทั้งหมดมายังกระทรวงการต่างประเทศเรียบร้อยแล้ว โดยสัปดาห์หน้ากรมศิลปากร และกระทรวงการต่างประเทศ จะร่วมกันตรวจสอบโบราณวัตถุและส่งมอบให้แก่กรมศิลปากร เพื่อจัดแสดงในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติบ้านเชียงต่อไป
ทั้งนี้ ที่ประชุมฯ รับทราบความคืบหน้าการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย กรณีทับหลัง 2 ชิ้น คือ ทับหลังปราสาทหนองหงส์ จ.บุรีรัมย์ และทับหลังปราสาทเขาโล้น จ.สระแก้ว ซึ่งจัดแสดงอยู่ที่ Asian Art Museum เมืองซานฟรานซิสโก รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา ซึ่งติดตามขอคืนตั้งแต่เมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2561 โดยโบราณวัตถุทั้ง 2 รายการ ถูกอายัดและไม่ได้การจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์แล้ว ถือว่ามีแนวโน้มที่เป็นไปได้สูงในการได้คืน โดยที่ประชุมได้รับรายงานว่า สหรัฐอเมริกาได้ตั้งอัยการเพื่อรับผิดชอบเรื่องดังกล่าวโดยตรง และมีการแจ้งขอหลักฐานของโบราณวัตถุทั้งสองรายการเพิ่มเติม ซึ่งกรมศิลปากรได้ทยอยส่งหลักฐานตามที่ขอไปแล้ว และพร้อมจะส่งหลักฐานเพิ่มเติมหากมีการร้องขอมาอีก
นอกจากนี้ ที่ประชุมมีมติเห็นชอบผลการศึกษาและวิเคราะห์ของคณะอนุกรรมการวิชาการเพื่อติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย และมีมติเห็นชอบให้ติดตามโบราณวัตถุกลับคืนประเทศไทย 9 รายการเพิ่มเติม ปัจจุบันจัดแสดงที่พิพิธภัณฑ์ Norton Simon มลรัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา และรายงานการขอคืนโบราณวัตถุจากพิพิธภัณฑ์ศิลปะโฮโนลูลู สหรัฐอเมริกา 17 รายการ กรมศิลปากรพบโบราณวัตถุดังกล่าว ยืนยันได้ว่ามีแหล่งกำเนิดในประเทศไทย 14 รายการ และได้ทยอยส่งมอบข้อมูลให้สำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ สหรัฐอเมริกา ผ่านกระทรวงการต่างประเทศ เพื่อเป็นข้อมูลในการขอคืนต่อไป