นายสมศักดิ์ เจียมธีรสกุล อดีตอาจารย์ประจำภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่งขอลี้ภัยอยู่ต่างประเทศ ได้แสดงทัศนะต่อสถานการณ์ทางการเมืองผ่านเฟซบุ๊ก Somsak Jeamteerasakul โดยระบุว่า ในประวัติศาสตร์ ประชาชนไทยสามารถโค่นการปกครองของทหารได้ 2 ครั้ง คือ 14 ตุลา 2516 และ 17 พฤษภา 2535 ซึ่งมีองค์ประกอบพื้นฐานสำคัญ 2 อย่าง ที่ทำให้ประสบความสำเร็จ คือ ชนชั้นกลางในเมืองทำการปฏิเสธทหารอย่างกว้างขวาง อันที่จริงทหารเอง ไม่เคยมีฐานมวลชนทีแท้จริงมากมายอะไร
นายสมศักดิ์ ระบุต่อว่าอีกอย่างคือ เกิดความขัดแย้ง ไม่เป็นเอกภาพระดับหนึ่งระหว่งทหารกับสถาบันกษัตริย์ ความขัดแย้งดังกล่าวไม่ได้มากมายอย่างที่บางคนโดยเฉพาะในหมู่เสื้อแดงเข้าใจ ทีมีตำนาน ความเชื่อผิดๆถึงระดับว่า 14 ตุลา เกิดจากวังวางแผนโค่นถนอม ซึ่งไม่จริงเลย แต่มีความขัดแย้งไม่เป็นเอกภาพระดับหนึ่งแน่ ซึ่งเป็นช่องให้การต่อสู้ของประชาชนสามารถใช้ประโยชน์ได้
"องค์ประกอบ 2 ประการ ปัจจุบันได้หมดไป ไม่มีแล้ว อันที่จริง ไม่มีมาระยะหนึ่งแล้ว ความผิดพลาดขั้นพื้นฐานของการตัดสินใจปี 53 ของทักษิณ-นปช. คือการไม่เข้าใจความเปลี่ยนแปลงพื้นฐานทางประวัติศาสตร์นี้ และหวังว่าจะเกิดพฤษภาโมเดลได้อีก"นายสมศักดิ์ ระบุและขยายความว่า พูดง่ายๆคือคิดว่า ถ้าทหารลงมือปราบ ก็จะเกิดปฏิกิริยาปฏิเสธทหารอย่างกว้างขวางของชนชั้นกลางในเมือง และวังก็จะออกมาระงับอีก ในเมื่อไมมีองค์ประกอบทั้ง 2 ประการดังกล่าว ก็ไม่มีทางเกิดสิ่งทีว่านี้ ผลคือเสื้อแดงถูกฆ่าตายฟรีเป็นเบือ จากการประเมินผิดนั้น
นายสมศักดิ์ ให้ทัศนะว่าแทนที่องค์ประกอบ 2 ประการ สิ่งที่เป็นอยู่ปัจจุบัน และทำให้การรัฐประหารครั้งนี้ หรืออำนาจทหารครั้งนี้ ยากในการโค่นมากกว่าสมัย 14 ตุลา และ 17 พฤษภา คือ ทหารมีฐานมวลชน คือได้รับแรงสนับสนุนจากชนชั้นกลางในเมือง อันที่จริง นี่ไม่ใช่ฐานมวลชนที่สนับสนุนทหารโดยตรง แต่เป็นผลสำคัญมาจากการมีฐานมวลชน ชนชั้นกลางในเมืองของสถาบันกษัตริย์ ที่ถ่ายโอนมาเป็นฐานมวลชนให้กับทหารด้วย พูดแบบง่ายๆคือ ชนชั้นกลางในเมืองหันมาเชียร์ทหาร จากการเชียร์สถาบันและความไม่พอใจทักษิณ อีกทั้งทหารกับสถาบันกษัตริย์เป็นเอกภาพ ฉะนั้นตราบใดที่ไม่มีการขยับ (shift) ในองค์ประกอบพื้นฐาน 2 ประการนี้ ยากทีจะโค่นการปกครองของทหารได้
นายสมศักดิ์ ระบุต่อว่าอีกอย่างคือ เกิดความขัดแย้ง ไม่เป็นเอกภาพระดับหนึ่งระหว่งทหารกับสถาบันกษัตริย์ ความขัดแย้งดังกล่าวไม่ได้มากมายอย่างที่บางคนโดยเฉพาะในหมู่เสื้อแดงเข้าใจ ทีมีตำนาน ความเชื่อผิดๆถึงระดับว่า 14 ตุลา เกิดจากวังวางแผนโค่นถนอม ซึ่งไม่จริงเลย แต่มีความขัดแย้งไม่เป็นเอกภาพระดับหนึ่งแน่ ซึ่งเป็นช่องให้การต่อสู้ของประชาชนสามารถใช้ประโยชน์ได้
"องค์ประกอบ 2 ประการ ปัจจุบันได้หมดไป ไม่มีแล้ว อันที่จริง ไม่มีมาระยะหนึ่งแล้ว ความผิดพลาดขั้นพื้นฐานของการตัดสินใจปี 53 ของทักษิณ-นปช. คือการไม่เข้าใจความเปลี่ยนแปลงพื้นฐานทางประวัติศาสตร์นี้ และหวังว่าจะเกิดพฤษภาโมเดลได้อีก"นายสมศักดิ์ ระบุและขยายความว่า พูดง่ายๆคือคิดว่า ถ้าทหารลงมือปราบ ก็จะเกิดปฏิกิริยาปฏิเสธทหารอย่างกว้างขวางของชนชั้นกลางในเมือง และวังก็จะออกมาระงับอีก ในเมื่อไมมีองค์ประกอบทั้ง 2 ประการดังกล่าว ก็ไม่มีทางเกิดสิ่งทีว่านี้ ผลคือเสื้อแดงถูกฆ่าตายฟรีเป็นเบือ จากการประเมินผิดนั้น
นายสมศักดิ์ ให้ทัศนะว่าแทนที่องค์ประกอบ 2 ประการ สิ่งที่เป็นอยู่ปัจจุบัน และทำให้การรัฐประหารครั้งนี้ หรืออำนาจทหารครั้งนี้ ยากในการโค่นมากกว่าสมัย 14 ตุลา และ 17 พฤษภา คือ ทหารมีฐานมวลชน คือได้รับแรงสนับสนุนจากชนชั้นกลางในเมือง อันที่จริง นี่ไม่ใช่ฐานมวลชนที่สนับสนุนทหารโดยตรง แต่เป็นผลสำคัญมาจากการมีฐานมวลชน ชนชั้นกลางในเมืองของสถาบันกษัตริย์ ที่ถ่ายโอนมาเป็นฐานมวลชนให้กับทหารด้วย พูดแบบง่ายๆคือ ชนชั้นกลางในเมืองหันมาเชียร์ทหาร จากการเชียร์สถาบันและความไม่พอใจทักษิณ อีกทั้งทหารกับสถาบันกษัตริย์เป็นเอกภาพ ฉะนั้นตราบใดที่ไม่มีการขยับ (shift) ในองค์ประกอบพื้นฐาน 2 ประการนี้ ยากทีจะโค่นการปกครองของทหารได้
