นายแพทย์สมชัย ภิญโญพรพาณิชย์ อธิบดีกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กล่าวว่า แต่ละปีประเทศไทยมีปริมาณการใช้ยามูลค่ารวมกว่า 100,000 ล้านบาท ในจำนวนนี้มีสัดส่วนการใช้ยาสมุนไพรที่สามารถผลิตได้เองภายในประเทศเพียงร้อยละ 1.56 เท่านั้น ซึ่งสาเหตุเกิดจากประชาชนขาดความเชื่อมั่นในการใช้ยาสมุนไพร ดังนั้นกรมสนันสนุนบริการสุขภาพ จึงได้ร่วมมือกับกรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก และมูลนิธินิปปอน ประเทศญี่ปุ่น ศึกษาการใช้ยาสมุนไพรนำร่องในพื้นที่ 4 จังหวัด คือ จ.สุราษฎร์ธานี ศรีสะเกษ สุพรรณบุรี และเชียงราย โดยให้ผู้ป่วยในพื้นที่ใช้ยาสมุนไพร ด้วยศาสตร์แพทย์แผนไทยในการรักษาอาการแทนการใช้ยาแผนปัจจุบัน พบประชาชนร้อยละ 80 พึงพอใจการใช้ยาสมุนไพร เพราะให้ผลดีและมีผลข้างเคียงน้อย โดยยาสมุนไพรที่มีการใช้มากที่สุด 5 อันดับคือ ยาแก้ไอมะขามป้อม ยาสหัสธารา ยาธาตุอบเชย ยาฟ้าทลายโจร และขมิ้นชัน
ส่วนยาสมุนไพรที่มีการใช้น้อยสุดคือยาชุมเห็ดเทศ ยากลีเซอลีน เสลดพังพอน ยาฆ่าเชื้อเปลือกมังคุด และยาประสะไพล โดยหากมีการศึกษาการใช้ยาสมุนไพรมากขึ้นเชื่อว่าจะสามารถลดปริมาณการใช้ยาในประเทศลงได้
สำหรับข้อกังวลเรื่องมาตรฐานยาสมุนไพรที่นำมาใช้ในการรักษาผู้ป่วยนั้น นายแพทย์สมชัย กล่าวว่า กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์กำลังดำเนินการสุ่มตรวจยาสมุนไพรอย่างต่อเนื่อง เพื่อป้องกันการผสมสารไม่พึงประสงค์ในยาสมุนไพรโดยเฉพาะสารกลุ่มสเตียรอยด์
ส่วนยาสมุนไพรที่มีการใช้น้อยสุดคือยาชุมเห็ดเทศ ยากลีเซอลีน เสลดพังพอน ยาฆ่าเชื้อเปลือกมังคุด และยาประสะไพล โดยหากมีการศึกษาการใช้ยาสมุนไพรมากขึ้นเชื่อว่าจะสามารถลดปริมาณการใช้ยาในประเทศลงได้
สำหรับข้อกังวลเรื่องมาตรฐานยาสมุนไพรที่นำมาใช้ในการรักษาผู้ป่วยนั้น นายแพทย์สมชัย กล่าวว่า กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์กำลังดำเนินการสุ่มตรวจยาสมุนไพรอย่างต่อเนื่อง เพื่อป้องกันการผสมสารไม่พึงประสงค์ในยาสมุนไพรโดยเฉพาะสารกลุ่มสเตียรอยด์
