"หมอประเวศ" แนะสร้างพลังการศึกษาพาชาติพ้นวิกฤต

ศาสตราจารย์นายแพทย์ประเวศ วะสี ราษฎรอาวุโส กล่าวปาฐกถาพิเศษในงานวันครบรอบ 60 ปี มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ "จุดเปลี่ยน มศว" เรื่อง สร้างพลังการศึกษา พาชาติออกจากวิกฤต ว่า ในปัจจุบันวิกฤตการณ์ที่เกิดขึ้นทั่วโลกเป็นผลจากแนวคิดแบบตะวันตก ทั้งวิกฤตความแตกแยก วิกฤตเศรษฐกิจ การเมือง สังคม ซึ่งไม่สามารถตอบด้วยการใช้กำลัง แต่ต้องใช้การสร้างพลังทางปัญญาหรือการศึกษามาแก้ ซึ่งระบบการศึกษาเป็นโครงสร้างและทรัพยากรมหาศาลใหญ่ที่สุดของประเทศ ทั้งครูอาจารย์ นักเรียน บุคลากรทางการศึกษา โดยต้องปรับมโนทัศน์ด้านการศึกษา
ราษฎรอาวุโส กล่าวถึงการปรับมโนทัศน์ด้านการศึกษา ว่า ต้องปรับเปลี่ยนจากการเอาวิชาเป็นตัวตั้ง สู่การเอาสังคมเป็นตัวตั้ง ผสานการศึกษาเข้ากับสังคม จากการมีความรู้สู่การมีปัญญา คือการมีทั้งความรู้และคุณธรรม เปลี่ยนจากการคิดเชิงเทคนิคสู่การคิดเชิงระบบ จากการเคารพความรู้ในตำรา สู่การเคารพความรู้ในตัวคนแต่ละคน จากการเรียนโดยท่องหนังสือ สู่การเปิดศักยภาพความเป็นคนอย่างเต็มที่ จากการกระจุกสู่การกระจายอำนาจการศึกษา
ทั้งนี้ ศาสตราจารย์นายแพทย์ประเวศ กล่าวว่า ประเทศไทยยังขาดความเคารพในคนเล็กคนน้อย เพราะมาจากสังคมชนชั้น ซึ่งถือเป็นการขาดศีลธรรมพื้นฐานที่มาของประชาธิปไตย สิทธิมนุษยชน ความรู้ในตัวคนนั้นแน่นและแม่นยำยิ่งกว่าความรู้จากตำรา เช่น การทำก๋วยเตี๋ยว การผสมปูน ดังนั้น ต้องทำให้ทุกคนภูมิใจในความรู้ที่มี และนำความรู้นั้นมาร่วมพัฒนาประเทศได้ แต่ในปัจจุบัน สถานศึกษายังกลับกลายเป็นที่ทำลายศีลธรรมพื้นฐาน เด็กที่เข้าเรียน จะรู้สึกว่าชาวบ้านไม่มีเกียรติเพราะไร้การศึกษา