อพท. ปลื้ม ส่ง “เมืองเก่าสุโขทัย” คว้ารางวัลเหรียญทองแหล่งท่องเที่ยวยั่งยืนโลก หนึ่งเดียวในเมืองไทยแห่งปี 2568 ซึ่งเป็นหนึ่งในรางวัลระดับโลกของวงการท่องเที่ยวที่ได้เพียงไม่แห่ง โดยเมืองเก่าสุโขทัย ที่มีความโดดเด่นในการพัฒนาที่ผสานการอนุรักษ์เข้ากับความเจริญอย่างลงตัว ได้คะแนน 8.6 จากคะแนนเต็ม 10
เมืองเก่าสุโขทัย Green Destinations Gold Award 2025
องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) หรือ อพท. รายงานข่าวดี “เมืองเก่าสุโขทัย” (Mueang Kao Sukhothai) คว้ารางวัลเหรียญทองแหล่งท่องเที่ยวยั่งยืนโลกประจำปี พ.ศ. 2568 นับเป็นรางวัลเหรียญทองลำดับที่ 2 ของประเทศไทย ต่อจาก “เมืองเก่าน่าน” ที่เคยคว้ารางวัลประเภทนี้มาครองเป็นแห่งแรกของเมืองไทยในปี พ.ศ. 2567
เมืองเก่าสุโขทัยได้รับการรับรองสถานะความยั่งยืน Green Destinations Gold Award 2025 (รางวัลเหรียญทอง) จาก Green Destinations โดยในปีนี้มีการรับรางวัลดังกล่าว (และรางวัลอื่น ๆ ) ในงานประชุม Green Destinations Global Conference 2025 ที่จัดขึ้น ณ เมืองมงต์เปลลิเยร์ แคว้นอ็อกซิตานี สาธารณรัฐฝรั่งเศส เมื่อวันที่ 28-30 กันยายน 2568 ที่ผ่านมา
นายศิริปกรณ์ เชี่ยวสมุทร ผู้อำนวยการ อพท. เปิดเผยว่า รู้สึกดีใจและภาคภูมิใจเป็นอย่างมากที่ในปี 2568 นี้ อพท.ได้เป็นส่วนหนึ่งในการสร้างข่าวดีให้กับประเทศไทย จากการผลักดันให้เมืองเก่าสุโขทัย จังหวัดสุโขทัย ได้รับรางวัล “Green Destinations Gold Award 2025” ซึ่งได้รับคะแนน 8.6 จากคะแนนเต็ม 10 คะแนน เนื่องจากเมืองเก่าสุโขทัย มีการบูรณาการแนวคิดความยั่งยืนเข้ากับการบริหารจัดการเชิงพื้นที่มาเป็นเวลานานตั้งแต่ปี พ.ศ. 2562 จนถึงปัจจุบัน โดยใช้แนวทางตามหลักเกณฑ์การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนโลกทั้ง 38 ข้อ ของ GSTC (Global Sustainable Tourism Council) ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของการดำเนินงาน
ผู้อำนวยการ อพท. ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า จากการประเมินโดยคณะกรรมการของ Green Destinations ชี้ให้เห็นว่า เมืองเก่าสุโขทัยมีความโดดเด่นที่ชัดเจนใน 4 ด้าน ดังนี้ 1) ด้านประเพณีและวัฒนธรรม (Culture & Tradition) ได้คะแนนเต็ม 10 คะแนน ในฐานะที่เป็นแหล่งมรดกโลก (World Heritage Site) และทำให้มรดกทางวัฒนธรรมสามารถหล่อเลี้ยงเศรษฐกิจชุมชนได้อย่างยั่งยืน 2) ด้านความเป็นอยู่ที่ดีของคนในชุมชน (Social Well-being) 3) ด้านการบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยว (Destination Management) และ 4) ด้านการส่งเสริมภาคธุรกิจและการสื่อสาร (Business & Communication)
นอกจากนี้เมืองเก่าสุโขทัยที่ถือเป็นต้นแบบความยั่งยืน ยังมีความโดดเด่นในการพัฒนาที่ผสานการอนุรักษ์เข้ากับความเจริญอย่างลงตัว ได้แก่
• การอนุรักษ์มรดกโลกอย่างมีประสิทธิภาพ : ในฐานะ เมืองมรดกโลก สุโขทัยไม่เพียงแต่รักษา สินทรัพย์ที่จับต้องได้ เช่น โบราณสถาน แต่ยังให้ความสำคัญกับการอนุรักษ์ สินทรัพย์ที่จับต้องไม่ได้ พร้อมทั้งนำคุณค่าทางวัฒนธรรมมาต่อยอดเป็น ผลิตภัณฑ์และกิจกรรมที่สร้างสรรค์ เพื่อสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจ
• การพัฒนาอย่างยั่งยืนที่ฝังรากลึก: สุโขทัยแสดงความมุ่งมั่นอย่างต่อเนื่องด้วยการปฏิบัติตาม เกณฑ์การท่องเที่ยวยั่งยืน GSTC (Global Sustainable Tourism Criteria) มาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2562 และมีการทำงานร่วมกับ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ทุกภาคส่วนอย่างต่อเนื่อง
• การให้ความสำคัญกับความเป็นอยู่ที่ดีของคนในพื้นที่: แหล่งท่องเที่ยวแห่งนี้ให้ความสำคัญกับ ความเป็นอยู่ที่ดีและสวัสดิภาพ ของทั้ง ผู้อยู่อาศัย และ นักท่องเที่ยว ทำให้การเติบโตของแหล่งท่องเที่ยวเป็นไปพร้อมกับคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นของชุมชน
• ความตระหนักรู้ของภาคเอกชน: ภาคเอกชนในพื้นที่ เช่น โรงแรมและร้านอาหาร มีส่วนร่วมอย่างแข็งขันในการปฏิบัติที่เน้นความยั่งยืน มีสถานประกอบการหลายแห่งที่ได้รับมาตรฐานสากล เช่น โรงแรมสีเขียว และ ตราสัญลักษณ์ Good Travel Seal
5 วัดไฮไลต์ อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย
เมืองเก่าสุโขทัยมีไฮไลต์สำคัญทางการท่องเที่ยวคือ “อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย” พื้นที่โบราณสถานที่มีความสำคัญยิ่งแห่งหนึ่งของเมืองไทย ทั้งในด้านประวัติศาสตร์ วิถีวัฒนธรรม สถาปัตยกรรม และงานศิลปกรรมระดับโลก
อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย เป็นส่วนสำคัญของ พื้นที่มรดกโลก “เมืองประวัติศาสตร์สุโขทัยและเมืองบริวาร” (ร่วมด้วยอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย-กำแพงเพชร) ที่ทางองค์การยูเนสโก ประกาศขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรมในปี พ.ศ. 2534
อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ตั้งอยู่ใน ต.เมืองเก่า อ.เมือง จ.สุโขทัย มีโบราณสถานทั้งในและนอกกำแพงเมืองรวมแล้วไม่ต่ำกว่า 200 แห่ง สำหรับ 5 วัดสำตัญ สถานที่ท่องเที่ยวไฮไลต์ไม่ควรพลาดของอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยนั้น มีดังนี้
-“วัดมหาธาตุ” วัดที่สำคัญที่สุดแห่ง (อดีต)อาณาจักรสุโขทัย ภายในวัดมีเจดีย์ประธานทรง“ดอกบัวตูม” หรือ “ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์” ที่เป็นเอกลักษณ์แห่งงานสถาปัตยกรรมสุโขทัยอันเด่นชัด สืบตกทอดมาจนถึงปัจจุบัน
รวมถึงมี “วิหารพระศรีศากยมุนี” หรือ “วิหารหลวง” ประดิษฐานพระพุทธรูปศิลปะสุโขทัยที่มีพระวรกายอวบอิ่ม พระพักตร์อมยิ้ม นอกจากนี้วัดมหาธาตุยังเป็นอีกหนึ่งจุดชมพระอาทิตย์ตกแสนสวยแห่งดินแดนมรดกโลกสุโขทัย
-“วัดตระพังทอง” เป็นวัดบนเกาะกลางน้ำ มี “เจดีย์ประธาน” ทรงลังกาหรือทรงระฆัง ที่มีลักษณะเฉพาะเรียกว่า “เจดีย์ทรงระฆังสมัยสุโขทัย” ด้านหลังของเจดีย์เป็น “พระอุโบสถ” (หลังใหม่) ภายในมี “หลวงพ่อขาว” เป็นพระประธาน ทั้งยังมีมณฑปจัตุรมุข ประดิษฐาน “รอยพระพุทธบาทเบื้องขวา” ที่สร้างขึ้นตั้งแต่สมัยพระมหาธรรมราชาลิไท กรุงสุโขทัย
นอกจากนี้ทุก ๆ เช้า ประมาณ 6.00 น. บริเวณสะพานบุญ วัดตระพังทอง ยังมีการตักบาตรท่ามกลางโบราณสถานอันสสุดคลาสิกของเมืองมรดกโลกอีกด้วย
-“วัดศรีสวาย” โดดเด่นไปด้วยพระปรางค์ 3 องค์เรียงกัน ศิลปะแบบลพบุรี บนยอดขององค์ปรางค์มีลวดลายปูนปั้นบางส่วนที่ยังคงมีสภาพสมบูรณ์สวยงาม
อีกทั้งยังมีการค้นพบทับหลังสลักรูปนารายณ์บรรทมสินธุ์ ชิ้นส่วนของเทวรูปและศิวลึงค์ ซึ่งแสดงให้เห็นว่าวัดนี้เคยเป็นเทวสถานของพราหมณ์มาก่อนแล้วจึงแปลงเป็นพุทธสถาน
-“วัดศรีชุม” สถานที่ประดิษฐาน “พระอจนะ” พระพุทธรูปศิลปะสุโขทัยปางมารวิชัยองค์ใหญ่ สูง 15 เมตร กับพุทธลักษณะอันงดงามสมส่วน จัดเป็นหนึ่งในงานพุทธศิลป์ชิ้นเอกและเป็นพระพุทธรูปสุโขทัยโบราณองค์ใหญ่ที่สุดที่ยังหลงเหลือตกทอดมาจนถึงปัจจุบัน
พระอจนะ ได้ชื่อว่า “พระพุทธรูปพูดได้” เพราะในสมัยกรุงศรีอยุธยา สมเด็จพระนเรศวรมหาราชได้มาชุมนุมทัพที่วัดศรีชุม พระองค์ทรงวางแผนสร้างกำลังใจให้กับทัพทหารโดยการให้คนปีนบันไดขึ้นไปทางด้านหลังองค์พระเพื่อและพูดให้กำลังใจแก่เหล่าทหาร ทำให้เกิดตำนานพระพุทธรูปพูดได้ขึ้นที่วัดแห่งนี้ นับเป็นภูมิปัญญาคนโบราณที่น่าทึ่งเป็นอย่างยิ่ง
-“วัดช้างล้อม” เชื่อว่าสร้างเพื่ออุทิศให้กับพระมหาธรรมราชาที่ 1 ราวศตวรรษที่ 20 มีจุดเด่นที่ตัวเจดีย์ทรงลังกา หรือระฆังคว่ำ มีช้างล้อมรอบคล้ายคลึงกับเจดีย์วัดสรศักดิ์ (มีช้างล้อมชั้นเดียว) และเจดีย์วัดช้างล้อม อีกแห่งในอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย
อย่างไรก็ดีที่วัดช้างล้อมแห่งนี้จะต่างกันตรงที่มีฐานช้างล้อมสูงสองชั้น ในสภาพค่อนข้างสมบูรณ์ โดยรอบฐานประกอบด้วยช้างจำนวน 32 เชือก และยังมีฐานกำแพงแก้วก่อด้วยอิฐล้อมรอบ
นอกจากนี้อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยยังมีสถานที่ท่องเที่ยว จุดเช็กอินน่าสนใจอื่น ๆ อีก อาทิ วัดสระศรี พระบรมราชานุสาวรีย์พ่อขุนรามคำแหงมหาราช วัดพระพายหลวง หอพระพุทธสิริมารวิชัย วัดเจดีย์สี่ห้อง และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติรามคำแหง เป็นต้น
ชมรมส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชนเมืองเก่าสุโขทัย
นอกจากแหล่งโบราณสถานและงานศิลปกรรมต่าง ๆ ในอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยแล้ว บริเวณเมืองเก่าสุโขทัยยังมี “ชมรมส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชนเมืองเก่าสุโขทัย” ที่จัดกิจกรรมท่องเที่ยวชุมชน สัมผัสวิถีวัฒนธรรมในพื้นที่มรดกโลกได้อย่างโดดเด่นจนสามารถคว้า “รางวัลอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทย” (Thailand Tourism Awards) หรือ “รางวัลกินรี” ครั้งที่ 15 ประจำปี 2568 ในประเภทแหล่งท่องเที่ยว จากหมวดรางวัลแห่งความยั่งยืนมาครองได้อย่างเต็มภาคภูมิ
สำหรับกิจกรรมที่น่าสนใจจากชมรมส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชนเมืองเก่าสุโขทัย ได้แก่ การท่องเที่ยวแบบลึกซึ้ง สัมผัสวิถีชีวิตชาวชุมชนเมืองเก่าสุโขทัยที่ตั้งอยู่รอบ ๆ อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย, ใส่บาตรรับอรุณที่สะพานบุญวัดตระพังทอง ทำกิจกรรมร่วมกับปราชญ์ท้องถิ่น, เรียนรู้ภูมิปัญญา งานศิลป์ ประวัติศาสตร์จากเรื่องเล่า นั่งรถคอกหมูสุดคลาสสิกชมชุมชนรอบเมืองเก่า
สัมผัสเสน่ห์อาหารพื้นบ้านจากเมนูท้องถิ่นหายาก ที่หากินที่อื่นไม่ได้ง่าย ๆ ได้แก่ “แกงไข่น้ำ” พืชน้ำหายากที่ขึ้นในแหล่งน้ำสะอาดเท่านั้น “ขนมสี่ถ้วย” ขนมโบราณที่ปรากฏเฉพาะในงานบุญและงานแต่ง
นอกจากนี้ที่ชุมชนเมืองเก่าสุโขทัยยังมีที่พักแบบ โฮมสเตย์ ที่ได้รับรางวัลระดับประเทศ และ รีสอร์ทขนาดเล็กที่ผ่านมาตรฐาน SHA ให้ผู้ที่ต้องการอยากสัมผัสมนต์เสน่ห์ของชุมชนอย่างลึกซึ่งได้เลือกพักกันอีกด้วย
และนี่ก็คือมนต์เสน่ห์ของ “เมืองเก่าสุโขทัย” ที่ปีนี้สามารถคว้ารางวัล Green Destinations Gold Award 2025 มาครอง ซึ่งถือเป็นรางวัลสูงสุดที่มอบให้กับแหล่งท่องเที่ยวที่มีความเป็นเลิศในการบริหารจัดการอย่างยั่งยืนในทุกมิติ
ความสำเร็จนี้เป็นการตอกย้ำว่ามรดกโลกของไทยแห่งนี้ไม่ได้เป็นเพียงแค่โบราณสถาน แต่เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่มีการจัดการคุณภาพสูงระดับสากลอีกด้วย
นอกจากเมืองเก่าสุโขทัย ที่คว้ารางวัล Green Destinations Gold Award 2025 แล้ว ในปีนี้ (2568) ประเทศไทยยังสามารถคว้ารางวัล 2025 Green Destinations Top 100 Stories มาครองใน 10 แหล่งท่องเที่ยว ดังนี้
1. อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะลันตา จังหวัดกระบี่
2. อุทยานราชพฤกษ์ จังหวัดเชียงใหม่
3. อุทยานแห่งชาติกุยบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
4. เมืองเก่าอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี
5. อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะช้าง จังหวัดตราด
6. ชุมชนท่าชัย ศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย
7.ตลาดจีนโบราณชากแง้ว จังหวัดชลบุรี
8. เชียงคาน จังหวัดเลย
9. เมืองเก่าน่าน จังหวัดน่าน
10. เมืองเก่านาเกลือ จังหวัดชลบุรี
