“เต่าปูลู” สัตว์สัญลักษณ์การป้องกันไฟป่า และเป็นตัวชี้วัดความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่า

ชวนมารู้จัก “เต่าปูลู” สัตว์ที่มีความสำคัญต่อระบบนิเวศในผืนป่า เป็นดัชนีชี้วัดความอุดมสมบูรณ์ และยังเป็น สัตว์สัญลักษณ์การป้องกันไฟป่า ซึ่งในปัจจุบันถือเป็นเต่าใกล้สูญพันธุ์ในระดับโลก


เต่าปูลู (Platysternon megacephalum) เป็นสัตว์น้ำจืด วงศ์ Playstemidao มีลักษณะพิเศษคือมีหัวขนาดใหญ่ กระดองยาว ปากงุ้มเป็นตะขอและแข็งแรงมาก เท้ามีเล็บแหลมคม ขาหน้ามี 5 นิ้ว ขาหลังมี 4 นิ้ว ปกคลุมด้วยเกล็ดหนามกระจายอยู่ทั่วฝ่ามือฝ่าตีน มีหางคล้ายแส้ความยาวเท่าลำตัว ในประเทศไทยพบเต่าปูลูเฉพาะใน พื้นที่ป่าอนุรักษ์บางแห่งเท่านั้น

เต่าปูลู มีความสามารถในการปีนป่ายโขดหินและต้นไม้ จึงชอบอาศัยอยู่ตามภูเขาสูง ลำธารน้ำตก และพื้นที่ป่าต้นน้ำที่มี ความอุดมสมบูรณ์ ออกหากินในเวลากลางคืน พักผ่อนในเวลา กลางวัน และจำศีลในฤดูหนาวโดยอาศัยหลบอยู่ในซอกหิน หรือตามโพลงไม้ใต้น้ำ ซึ่งมีฤดูวางไข่ในช่วงปลายเดือนเมษายนของทุกปี


เต่าปูลูกินสัตว์อื่นเป็นอาหารทั้งการล่าเองและกินซากตามลำห้วย เป็นดัชนีชี้วัด เป็นผู้รักษาสภาพลำน้ำไม่ให้เน่าเสียเพราะมันกินซากสัตว์ที่มันตายในน้ำ มีความสำคัญต่อระบบนิเวศ

เต่าปูลู จัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562 การล่า การครอบครอง การค้า มีความผิดตามกฎหมาย มีโทษทั้งจำและปรับ และเป็นเต่าใกล้สูญพันธุ์ในระดับโลก IUCN (2011) จัดสถานภาพการอนุรักษ์ (Conservation status) เป็น สัตว์ที่ใกล้สูญพันธุ์ (EN - Endangered) การคุ้มครองตามอนุสัญญา CITES (2011) จัดอยู่ในบัญชี 2 (Appendix II)


เต่าปูลู จึงถูกนำมาเป็นสัญลักษณ์ป้องกันไฟป่า เพราะ ไฟป่า เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เต่าปูลูใกล้สูญพันธุ์ จากการได้รับผลกระทบโดยตรงเพราะไม่สามารถหดหัวและขาเข้าไปในกระดองได้เหมือนเต่าชนิดอื่น เคลื่อนที่ช้า

เมื่อเกิดไฟป่าขึ้น เต่าปูลูจึงตายเป็นจำนวนมาก ดังนั้น หนึ่งในการอนุรักษ์เต่าปูลู คือการป้องกันไฟป่า ที่ไม่เพียงการปกป้องพื้นที่ป่าเท่านั้น แต่ยังเป็นการปกป้องชีวิตของเต่าปูลูด้วยเช่นกัน นอกจากนั้นเต่าปูลูยังเป็นดัชนีชี้วัดความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่าอีกด้วย

ที่มา : ฐานข้อมูลสัตว์ป่าเมืองไทย กลุ่มงานวิจัยสัตว์ป่า , อุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย จ.แพร่