“วัดพระธาตุหนองบัว” อุบลราชธานี สักการะพระธาตุประจำปีมะเส็งในแดนอีสาน

ตามความเชื่อชาวล้านนา พระธาตุประจำปีเกิด “ปีมะเส็ง” (งูเล็ก) คือ “โพธิบัลลังก์ วิหารมหาโพธิเจดีย์” รัฐพิหาร ประเทศอินเดีย ซึ่งหากใครจะไปสักการะพระธาตุประจำปีเกิด แต่ไม่สะดวกเดินทางไกล ก็อนุโลมให้เป็นพระเจดีย์ที่มีลักษณะใกล้เคียงกันได้

สำหรับสถานที่ในเมืองไทยที่ผู้เกิดปีมะเส็งนิยมเดินทางไปสักการะ คือ “พระเจดีย์เจ็ดยอด” หรือ “มหาเจดีย์พุทธคยา” วัดโพธารามมหาวิหาร (วัดเจ็ดยอด) จ.เชียงใหม่ แต่นอกจากที่นี่แล้ว ในดินแดนถิ่นอีสาน ก็มีพระธาตุเจดีย์ ซึ่งเป็นพระธาตุประจำปีเกิดปีมะเส็งด้วยเช่นกัน นั่นคือ “พระบรมธาตุเจดีย์ศรีมหาโพธิ์” ณ วัดพระธาตุหนองบัว จ.อุบลราชธานี


“วัดพระธาตุหนองบัว” เป็นวัดราษฎร์ นิกายธรรมยุต สิ่งสำคัญภายในวัดที่พุทธศาสนิกชนมุ่งหมายเดินทางมาสักการะ คือ “พระบรมธาตุเจดีย์ศรีมหาโพธิ์” ที่สร้างขึ้นเพื่อเป็นสัญลักษณ์ครบรอบ 25 ศตวรรษของพุทธศาสนาในปี พ.ศ. 2500 โดยจำลองต้นแบบมาจากเจดีย์ที่พุทธคยา ประเทศอินเดีย

ประวัติการสร้างวัด
สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2498 โดย “นายฟอง สิทธิธรรม” อดีตรัฐมนตรีกระทรวงเกษตรชาวอุบลราชธานี เพื่อให้เป็นที่ปฏิบัติธรรมฝ่ายวิปัสนาธุระของพระอาจารย์ดี พระอาจารย์สิงห์ ขันทยาคโม หรือเจ้าคุณเทพญาณวิสิทธิ์ โดยเริ่มแรกใช้ชื่อว่า “วัดหนองบัว”

ต่อมา มหาเถรสมาคม สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ ประกาศเปลี่ยนแปลงชื่อวัด ในปี พ.ศ.2560 เป็น "วัดพระธาตุหนองบัว" เนื่องจากมีพระบรมธาตุเจดีย์ศรีมหาโพธิ์ อันเป็นสถานที่บรรจุพระบรมสารีริธาตุ


พระบรมธาตุเจดีย์ศรีมหาโพธิ์
พระบรมธาตุเจดีย์ศรีมหาโพธิ์ แห่ง วัดพระธาตุหนองบัว จ.อุบลราชธานี เป็นสถานที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ รอบองค์พระธาตุเป็นกำแพงแก้ว ซึ่งทั้ง 4 มุม ของกำแพงแก้ว ได้ประดิษฐานพระเจดีย์ขนาดเล็กอีก 4 องค์ แกะสลักพระประจำวันเกิด และกลีบบัวประดับ ฐานล่างแกะรูปพระพุทธเจ้าปางประสูติ ตรัสรู้ปฐมเทศนา และปรินิพพาน


ภายในองค์พระธาตุ เป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุซึ่งบรรจุไว้ในสถูปลงรักปิดทองศิลปะอินเดียแบบปาละ คือ เป็นสถูปทรงสี่เหลี่ยมสลักลายเรื่องพระเจ้า 500 ชาติ อยู่ในกรอบสี่เหลี่ยมเรียงเป็นแถวคั่นแถวด้วยลายกลีบบัว มีประตูทางเข้าทั้ง 4 ด้าน พระธาตุองค์เดิมมีขนาดกว้างด้านละ 5 เมตร สูงประมาณ 17 เมตร เมื่อสร้างใหม่ครอบองค์เดิม คือ พระบรมธาตุที่เห็นในปัจจุบัน มีขนาดใหญ่มาก ฐานสี่เหลี่ยมกว้างด้านละ 17 เมตร สูง 56 เมตร เสร็จสมบูรณ์ในปี พ.ศ. 2512

ด้านหลังของพระบรมธาตุ เป็นที่ตั้งของศาลาการเปรียญ ซึ่งใช้ประกอบพิธีกรรมทางศาสนาและประเพณี กลุ่มของฆราวาสจะรวมกันอยู่ด้านหลัง ซึ่งเป็นกุฏิที่สร้างอยู่ในสภาพแวดล้อมธรรมชาติ ซึ่งเป็นป่าโปร่ง ส่วนกุฏิของแม่ชี จะแยกพื้นที่ไปอยู่นอกวัด


พญานาคราชสีรุ้ง
อีกหนึ่งความเชื่อของชาวท้องถิ่นอีสาน คือ พญานาค ซึ่งบริเวณด้านหน้าพระธาตุเจดีย์ศรีมหาโพธิ์ มีรูปปั้นพญานาคราชองค์ใหญ่ 2 องค์ ที่สูงถึง 15 เมตร ยาว 58.85 เมตร งดงามวิจิตรปั้นไว้อย่างอ่อนช้อยราวกับท่วงท่าที่กำลังเคลื่อนไหว




สองพญานาคราชสร้างมาจากนิมิตของเจ้าอาวาสวัดพระธาตุหนองบัว เป็นพญานาคราชนามว่า “ท่านปู่กริชกรกต” กับ “ท่านย่ามณีเกตุ” ประดิษฐานไว้เคียงคู่กัน เป็นพญานาคสีรุ้ง หรือพญานาคฉัพยาปุตตะ ซึ่งเป็น 1 ใน 4 ของพญานาคทั้งหมด 4 ตระกูล จึงมีผิวกายหรือเกล็ดหลากสีสันเป็นสีรุ้งสวยงามมาก ตามตำนานว่าอาศัยอยู่ในนครบาดาลหรือป่าลึก


ต้นเทียนพรรษาระดับแชมป์หลายสมัย
อีกหนึ่งจุดเด่นของวัดพระธาตุหนองบัว คือ การเป็นหนึ่งในชุมชนทำเทียนพรรษา ซึ่งหมายถึงเป็นแหล่งเรียนรู้วัฒนธรรมประเพณีที่สำคัญของจังหวัดอุบลราชธานี โดยเฉพาะการทำเทียนพรรษาประเภทแกะสลักขนาดใหญ่ วัดแห่งนี้เป็นอีกหนึ่งชุมชนที่สนับสนุนประเพณีแห่เทียนพรรษาทุกปี และเป็นที่ยอมรับว่ามีความงดงามอลังการมาก โดยเป็นแชมป์และรองแชมป์ต้นเทียนแกะสลักขนาดใหญ่หลายสมัยติดต่อกัน

ล่าสุดเมื่อ ปี 2567 ก็ได้รับรางวัลชนะเลิศประเภทแกะสลักขนาดใหญ่ จากการสร้างสรรค์งานแกะสลักเป็นภาพพุทธประวัติ ทศชาติชาดก ชาติที่ 4 ของพระพุทธเจ้า


ที่ตั้งวัดพระธาตุหนองบัว
ตำบลในเมือง อำเภอเมืองอุบลราชธานี ห่างจากศาลากลางจังหวัด ไปทางด้านทิศเหนือประมาณ 3 กิโลเมตร บนถนนธรรมวิถี แยกจากถนนชยางกูร ไปทางทิศตะวันตก ประมาณ 500 เมตร


ส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ อีเมล์ travel_astvmgr@hotmail.com หรือ ชมคลิปต่าง ๆ ได้ที่ Youtube :Travel MGR และ Instagram : @travelfoodonline และ TikTok : @travelfoodonline