“ไทยนี้รักสงบ แต่ถึงรบไม่ขลาด เอกราชจะไม่ให้ใครข่มขี่ สละเลือดทุกหยาดเป็นชาติพลี” เนื้อหาส่วนหนึ่งของเพลงชาติไทย นับว่าสอดคล้องกับเหตุการณ์ครั้งประวัติศาสตร์ในน่านน้ำจังหวัดตราดได้ดีที่สุด นั่นคือ “ยุทธนาวีที่เกาะช้าง”
ยุทธนาวีที่เกาะช้างเป็นเหตุการณ์รบทางเรือ เกิดขึ้นสืบเนื่องมาจาก กรณีพิพาทระหว่างไทยกับฝรั่งเศส เป็นเหตุการณ์ที่แทรกเข้ามาในระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง กำลังรบติดพันกันในยุโรป โดยมีเหตุจากกรณีการปรับปรุงเส้นแบ่งเขตแดน ให้ถูกต้องตามหลักกฎหมายระหว่างประเทศและหลักความยุติธรรม แต่ปรากฏว่า ฝรั่งเศสไม่ปฏิบัติเป็นไปตามที่ตกลงกัน
เหตุการณ์ครั้งนั้น มีการโจมตีที่จังหวัดนครพนม ส่วนการรบทางทะเลมีที่บริเวณด้านใต้ของเกาะช้าง ระหว่างกำลังทางเรือของไทยกับฝรั่งเศส “อนุสรณ์สถานยุทธนาวีที่เกาะช้าง” จึงเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่สร้างขึ้นเพื่อรำลึกและสดุดีวีรกรรมของเหล่าทหารหาญผู้พลีชีพเพื่อเอกราชของไทย
อนุสรณ์สถานยุทธนาวีที่เกาะช้าง ตั้งอยู่ตำบลแหลมงอบ มีอนุสาวรีย์กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ผันพระพักตร์ไปยังบริเวณยุทธนาวีเกาะช้าง บริเวณและอาคารพิพิธภัณฑ์ตกแต่งคล้ายเรือรบ
ด้านในพิพิธภัณฑ์จัดแสดงข้อมูลประวัติศาสตร์ของกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ประวัติการสู้รบของกองทัพเรือไทยกับกองกำลังเรือรบของฝรั่งเศส
สำหรับอนุสรณ์สถานวันวีรกรรมทหารเรือไทยในยุทธนาวีที่เกาะช้าง วันที่ 17 มกราคม 2484 เป็นวันที่มีการรบทางเรือระหว่างไทยกับฝรั่งเศส อันนับเป็นยุทธนาวีครั้งสำคัญยิ่งของกองทัพเรือไทยเท่าที่ได้เคยมีมาในอดีต โดยในครั้งนั้นฝรั่งเศสส่งกำลังเข้ารุกล้ำน่านน้ำไทยบริเวณเกาะช้าง รวมทั้งสิ้น 7 ลำ เฉพาะเรือลามอตต์ ปิเกต์ลำเดียวก็มีระวางขับน้ำถึง 9,350 ตัน นอกจากนั้นยังมีเรือสลุตอีก 2 ลำ และเรือปืนอีก 4 ลำ
ขณะที่กองทัพไทย มีกำลังรบเพียง 3 ลำ คือ เรือหลวงธนบุรี เรือหลวงสงขลา และเรือหลวงชลบุรี เราจึงเสียเปรียบในด้านกำลังรบอย่างไม่อาจจะเทียบกันได้ แต่บรรพบุรุษทหารเรือของเรายังคงมีขวัญและกำลังใจที่ดี และปฏิบัติหน้าที่ด้วยความกล้าหาญตราบจนเรือหลวงของไทยทั้ง 3 ลำ ต้องจมลงสู่อ้อมกอดแห่งท้องทะเลตราดพร้อมกับนายทหารและทหารประจำเรือที่เสียชีวิตถึง 36 นาย
กองทัพเรือจึงถือเอาวันที่ 17 มกราคม ของทุกปี เป็นวันสดุดีวีรชนกองทัพเรือ เพื่อแสดงความเคารพและรำลึกถึงวีรกรรมของทหารหาญแห่งราชนาวีไทยทั้ง 36 นาย ที่ได้สละชีพเพื่อรักษาเอกราชและอธิปไตยของชาติไทยเอาไว้จวบจนปัจจุบัน
จังหวัดตราดจะจัดงานวันวีรกรรมทหารเรือไทยในยุทธนาวีที่เกาะช้าง เป็นงานฉลองเพื่อระลึกถึงการทำยุทธนาวีของกองทัพเรือไทย ระหว่างวันที่ 17-21 มกราคม ของทุกปี กิจกรรมภายในงาน ได้แก่ พิธีบวงสรวงดวงพระวิญญาณของพลเรือเอกพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ์ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ และพิธีลอยมาลาบริเวณเกาะลิ่มโดยเรือรบของกองทัพเรือ ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถลงเรือไปร่วมพิธีได้
สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ อีเมล์ travel_astvmgr@hotmail.com หรือ ชมคลิปต่าง ๆ ได้ที่ Youtube :Travel MGR และ Instagram : @travelfoodonline และ TikTok : @travelfoodonline
