ที่สุดงานวัฒนธรรมแห่งปี “เทศกาลหนังใหญ่วัดขนอน ครั้งที่ 17” รวบรวมศิลปะการแสดง หนังใหญ่วัดขนอน “ โขน มโนรา (มโนราห์) และวันสงกรานต์ไทย” ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนจากยูเนสโก เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ อนุรักษ์จัดแสดงอย่างยิ่งใหญ่ ภายใต้แนวคิด “ศรัทธา ..ศิลป์ .. แผ่นดินหนังใหญ่ .. ร่วมใจสู่มรดกโลก” จัดขึ้นในวันเทศกาลสงกรานต์ 13-14 เมษายน 2567 นี้ ณ วัดขนอน อ.โพธาราม จ.ราชบุรี
พระครูพิทักษ์ศิลปาคม เจ้าอาวาสวัดขนอน กล่าวถึง การจัดงานเทศกาลหนังใหญ่วัดขนอน ครั้งที่ 17 ว่า ที่ผ่านมาวัดขนอน ได้ร่วมกับเครือข่ายทางวัฒนธรรม นำศิลปะการแสดงหนังใหญ่ การแสดงโขน การแสดงมโนราห์ ตลอดจนการแสดงมหรสพ และการแสดงพื้นบ้านต่าง ๆ ได้ถูกนำมาจัดแสดงในช่วงเทศกาลสงกรานต์ในทุก ๆ ปี และในปีนี้ เพื่อการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมของชาติให้คงอยู่สืบไป งานเทศกาลหนังใหญ่วัดขนอน จึงมีแนวคิดที่จะยกย่องเชิดชูเกียรติ เนื่องด้วยในปี 2550 “วัดขนอน” โดยคณะกรรมการผู้เชี่ยวชาญทางวัฒนธรรมของยูเนสโกประกาศให้ “การสืบทอดและฟื้นฟูหนังใหญ่วัดขนอน” ได้รับรางวัลจากยูเนสโก และได้รับการยกย่องให้เป็น 1 ใน 6 ชุมชนดีเด่นของโลก ที่มีผลงานในการอนุรักษ์ฟื้นฟูมรดกวัฒนธรรมเชิงนามธรรม ได้รับการขึ้นทะเบียนทางยูเนสโก เป็นมรดกทางวัฒนธรรมโลกของภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก ( ACCU )
ทั้งนี้ เช่นเดียวกับ ในปี 2561 “โขนไทย” ปี 2564 “โนรา หรือมโนราห์” และปี 2566 “สงกรานต์ในประเทศไทย (Songkran in Thailand, Traditional Thai New Year Festival) ” ก็ได้รับการขึ้นทะเบียนจากยูเนสโก เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ
ดังนั้น จึงทำให้เวทีของงานเทศกาลหนังใหญ่วัดขนอนปีนี้ เป็นงานเทศกาลทางวัฒนธรรมแห่งปีที่ทรงคุณค่า นำการแสดงที่ได้รับการยกย่องขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก ร่วมเฉลิมฉลองประเพณีในเทศกาลสงกรานต์ มารวมกันไว้ในงานเทศกาลฯ ปีนี้ด้วย
“สำหรับปีนี้ “งานเทศกาลหนังใหญ่วัดขนอน ครั้งที่ 17” จัดขึ้นภายใต้ธีมงาน “ศรัทธา ศิลป์ แผ่นดินหนังใหญ่ ร่วมใจสู่มรดกโลก” เป็นการนำมรดกทางวัฒนธรรมประเพณีของชาติ โดยมี หนังใหญ่วัดขนอน “โขน โนรา หรือมโนราห์ และสงกรานต์ในประเทศไทย” ที่ยูเนสโกได้ประกาศขึ้นทะเบียน เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ (Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity) นำมาร่วมจัดแสดงอย่างยิ่งใหญ่ พร้อมด้วยการเฉลิมฉลองเนื่องในโอกาสสำคัญช่วงเทศกาลสงกรานต์นี้
ภายใต้การสร้างสรรค์การแสดงที่เป็นอัตลักษณ์ และไฮไลท์ในงานเทศกาล เช่น การแสดงหนังใหญ่ไฟกะลา “โขนติดตัวหนัง” ในตอนที่ชื่อว่า “ยกรบ-ขาดเศียรขาดกร” นำศิลปะทั้งสองแขนงมาแสดงร่วมกันอย่างยิ่งใหญ่ ผสมผสานกันอย่างลงตัว กล่าวขานตามเนื้อเรื่องด้วยบทพากย์ บทขับร้อง ดนตรีปี่พาทย์ ทำให้เกิดความเข้าใจในเรื่องราว และให้อรรถรสทางศิลปะแก่ผู้ชมและนักท่องเที่ยว ได้อย่างสมบูรณ์”
นอกจากนี้ยังมี การแสดงโขน (ศิษย์ศิลปากร) หุ่นละครเล็ก ศิลปะภาคใต้ หนังตะลุง โนรา หรือมโนราห์ (อ.วาที ทรัพย์สิน ทายาทของครูหนังตะลุง สุชาติ ทรัพย์สิน ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง ปี พ.ศ.2549 ) ตำนานสงกรานต์ จากกลุ่มการแสดงนาฎศิลป์ไทยร่วมสมัย อ.กฤษฎิ์ ชัยศิลบุญ ฯลฯ และตลาดชุมชนโบราณที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว “ตลาดด่านขนอน” ตลาดบกแบบไทยย้อนยุค แต่เดิม “วัดขนอน” สร้างมาสมัยใดไม่ปรากฏหลักฐาน ทว่าบริเวณริมแม่น้ำแม่กลองแห่งนี้อดีตหน้าวัดเคยเป็นที่ตั้งด่านเก็บภาษีอากร เป็นพื้นที่ค้าขายและตลาดแลกเปลี่ยนสินค้า ล่าสุดวัดได้ฟื้นฟูด่านขนอนแห่งนี้ พร้อมให้นักท่องเที่ยวได้มาสัมผัสบรรยากาศ เลือกซื้อผลิตภัณฑ์พื้นบ้าน และของที่ระลึก จึงขอเชิญชวนผู้ที่สนใจมาร่วมชม ร่วมอนุรักษ์งานประเพณี และสืบสานงานวัฒนธรรมดี ๆ เช่นนี้ไปด้วยกัน
“มีนโยบายที่จะผลักดัน “หนังใหญ่” ขึ้นทะเบียนต่อยูเนสโก ประกอบกับกรมส่งเสริมวัฒนธรรม ได้มีการศึกษาวิจัยเรื่อง “หนังใหญ่และความเป็นไปได้ ในการขอขึ้นทะเบียนในบัญชีการปกป้องคุ้มครองอันเป็นตัวอย่างที่ดีที่สุด (The best practice )” เมื่อปี พ.ศ. 2564-2565 โดยมีชุมชนหนังใหญ่วัดขนอน จังหวัดราชบุรี เป็นพื้นที่ศึกษา ก่อให้เกิดกระบวนการถ่ายทอดการเรียนรู้และอนุรักษ์องค์ความรู้หนังใหญ่ และศิลปะพื้นบ้านให้สืบสานต่อไปอย่างยั่งยืน ซึ่ง “หนังใหญ่” จะเป็นอีกหนึ่งความหวัง ที่จะได้รับการพิจารณาขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกอีกหนึ่งรายการ ซึ่งชุมชนวัดขนอนเองก็เคยได้รับรางวัลมาแล้ว”
“เทศกาลหนังใหญ่วัดขนอน ครั้งที่ 17” มีกำหนดจัดงานขึ้นระหว่างวันที่ 13 -14 เมษายน 2567 ตั้งแต่เวลา 15.30-21.30 น. ณ วัดขนอน ตำบลสร้อยฟ้า อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี
สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ วัดขนอน โทร. 08-9555-4195, 08-9459-6732 หรือ FB วัดขนอนหนังใหญ่
