“ชัยนาท” นอกจากจะมี “โรงพักเก่า ร.ศ.๑๒๐” เป็นจุดเช็กอินขึ้นชื่อแล้ว ยังมี “ย่านตลาดเก่าสรรพยา” ที่ตั้งอยู่เคียงคู่กัน รอให้นักท่องเที่ยวเดินทางไปสัมผัสกับมนต์เสน่ห์ของชุมชนน่ารักที่ “รักษ์โลก” แห่งนี้กัน
ย่านตลาดเก่าสรรพยา (สับ-พะ-ยา) หรือ “ย่านตลาดโรงพักเก่าสรรพยา” อดีตชุมชนการค้าสำคัญริมแม่น้ำเจ้าพระยา ที่เคยคึกคักด้วยบรรยากาศของการซื้อ-ขาย และขนส่งทางน้ำ ต่อมาเมื่อมีการสร้างถนนหนทางทำให้ความสำคัญทางการค้าริมแม่น้ำของที่นี่ค่อย ๆ ซบเซาลงไป
กระทั่งมีการฟื้นฟูบูรณะอาคาร “โรงพักเก่า ร.ศ. ๑๒๐” เอกลักษณ์แห่งชุมชนสรรพยาที่เคยถูกทิ้งร้างให้กลายเป็นแลนด์มาร์กใหม่ของจังหวัดชัยนาท ส่งผลให้ย่านตลาดเก่าถูกปลุกกลับมาคึกคักและ มีชีวิตชีวาอีกครั้ง
การฟื้นคืนของย่านตลาดเก่าสรรพยา เป็นพลังขับเคลื่อนให้ชาวบ้านรวมกลุ่มจัดตั้ง “วิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวเมืองสาปยา ชัยนาท” เพื่อร่วมบริหารจัดการและยกระดับตลาดเก่าสรรพยาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวชุมชนที่ใส่ใจในสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน จนสามารถคว้า “รางวัลอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทย” (Thailand Tourism Awards) หรือ “รางวัลกินรี” ครั้งที่ 14 ประจำปี 2566 ของ “การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.)” มาครองได้ถึง 2 รางวัล คือ รางวัลยอดเยี่ยม (กินรีทอง) สาขาแหล่งท่องเที่ยวชุมชน และรางวัลดีเด่น (กินรีเงิน) ประเภทการท่องเที่ยวคาร์บอนต่ำเพื่อความยั่งยืน
ผู้มาเยือนย่านตลาดเก่าสรรพยาจะได้สัมผัสกับมนต์เสน่ห์ของชุมชนน่ารักเปี่ยมไปด้วยมิตรไมตรี บนถนนสายสั้น ๆ กว่า 400 เมตรนี้
สิ่งที่น่าสนใจ เริ่มต้นด้วย “พระพุทธพิทักษ์ธรรมจักรอุเทศ” พระพุทธรูปเก่าแก่ของชุมชน และแหล่งท่องเที่ยวไฮไลต์สำคัญ ได้แก่ “โรงพักเก่า ร.ศ. ๑๒๐” หรือ (อดีต) “สถานีตำรวจภูธรสรรพยา” อายุกว่า 120 ปี สร้างขึ้นสมัยรัชกาลที่ 5 ในปี รศ. 120 หรือปี พ.ศ.2444
โรงพักเก่า ร.ศ. ๑๒๐ แห่งนี้ เป็นอาคารไม้สีขาวชั้นเดียวยกพื้นสูง ประดับเชิงชายด้วยไม้แกะสลัก ดูสวยงามคลาสสิก ภายในจัดแสดงข้าวของเครื่องใช้ตั้งแต่ยุคอดีตโรงพักเก่า พร้อมด้วยภาพบอกเล่าเรื่องราวต่าง ๆ ของชุมชนสรรพยา ปัจจุบันโรงพักเก่าแห่งนี้เป็นอาคารโรงพักเก่าแก่ที่สุดในเมืองไทยเพียงไม่กี่แห่ง ที่ยังคงรักษาสภาพดั้งเดิมเอาไว้ได้เป็นอย่างดี การันตีด้วย “รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น” ประจำปี 2561 จากสมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์
ถัดจากโรงพักเก่า จะเป็นกลุ่มอาคารย่านตลาดเก่าเป็นบ้านไม้เรือนแถว 2 ชั้น ที่ทอดตัวยาวประมาณ 300 เมตร ริม 2 ฟากฝั่งถนน ดูคลาสสิกทรงเสน่ห์ ส่วนถนนด้านหนึ่งติดกับแม่น้ำเจ้าพระยา มีภาพวาดประดับริมระเบียงทางเดินเป็นสีสันอยู่ทางฝั่งหัวถนน
ระหว่างทางเดินบนถนนย่านตลาดเก่ามีสิ่งน่าสนใจต่าง ๆ ชวนให้แวะ ชม ชิม ช้อป แชะ อาทิ “ศาลเจ้าสรรพยา” ที่ชาวบ้านเคารพนับถือ สตรีทอาร์ตเล่าเรื่องราววิถีของชาวสรรพยา ร้านโชว์ห่วยเจ๊ลั้ง ร้านให้เช่าพระเครื่อง ร้านกาแฟโบราณป้าสำเนียงที่ยังอวลกลิ่นอายอดีต ถ้าใครหิว ห้ามพลาด “ร้านก๋วยเตี๋ยวป้าโหนก” กับบะหมี่ทำมือสูตรแต้จิ๋วเส้นเหนียวนุ่มชวนลิ้มลอง
เมื่อมาถึงตรงสุดกลุ่มอาคารเรือนไม้เก่า เลยไปหน่อยจะเป็น “วัดสรรพยาวัฒนาราม” ที่ด้านหน้าทางเข้าวัดประดิษฐาน “หลวงพ่อพุทธสำเร็จ” องค์สีทองอร่าม สร้างจากแผ่นโมเสครูปนูนต่ำหลวงพ่อพุทธสำเร็จ จำนวนกว่า 1 แสน 7 หมื่นชิ้น เชื่อกันว่าหากได้มากราบไหว้ นอกจากจะประสบความสำเร็จแล้ว ยังเท่ากับเราได้กราบพระนับแสนองค์เลยทีเดียว
ขณะที่ภายในพระอุโบสถของวัด ประดิษฐาน “พระพุทธชินราชจำลอง” และ “หลวงปู่เพื่อง-หลวงปู่เขียว” 2 พระเกจิชื่อดัง และอีกหนึ่งไฮไลต์ที่ไม่ควรพลาดก็คือ “วิหารน้อย” ที่ภายในประดิษฐาน “พระพุทธเจ้าเข้านิพพาน” ประทับนอนในโลงเปิดฝาให้เห็น ท่ามกลางเหล่าพระสาวกที่กำลังสักการะพระบรมศพอยู่ทางปลายพระบาท ถือเป็นหนึ่งในพระพุทธรูปอันซีนที่มีเพียงไม่กี่แห่งในเมืองไทย
นอกจากนี้ ทุก ๆ วันเสาร์-อาทิตย์แรกของเดือน ชุมชนตลาดเก่าสรรพยาจะมีการจัดกิจกรรม “ตลาดกรีนดี” (เวลา 15.00 – 20.00 น.) ตลาดถนนคนเดินรักษ์โลกที่มุ่งส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม ผลิตภัณฑ์ชุมชน และอาหารท้องถิ่น ควบคู่ไปกับแนวคิดการรักษาสิ่งแวดล้อม อาทิ การเป็นตลาดปลอดโฟม ใช้วัสดุธรรมชาติบรรจุอาหาร รณรงค์ให้นักท่องเที่ยวช่วยกันลดขยะพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง พร้อมทั้งมีจุดบริการคัดแยกขยะด้วย
นับเป็นการตอกย้ำความเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ของชุมชนตลาดเก่าสรรพยา กับแนวทางการท่องเที่ยวอย่างรับผิดชอบ เพื่อนำสู่เป้าหมาย “การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน” ที่มีความโดดเด่นอีกแห่งหนึ่งของเมืองไทย สมกับดีกรี 2 รางวัลกินรีปี 2566
##################################################
“วิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวเมืองสาปยา ชัยนาท” ตั้งอยู่ที่ ต.สรรพยา อ.สรรพยา จ.ชัยนาท ผู้สนใจสามารถสอบถามข้อมูลและสิ่งน่าสนใจของชุมชนตลาดเก่าสรรพยาได้ที่ โทร. 090 909 8401
สามารถสอบถามข้อมูลที่พัก ร้านอาหาร และสถานที่ท่องเที่ยวในจังหวัดชัยนาทเชื่อมโยงกับชุมชนตลาดเก่าสรรพยา ได้ที่ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานลพบุรี (พื้นที่รับผิดชอบ :
ลพบุรี, สิงห์บุรี, ชัยนาท) โทร. 0 3677 0096-7