“สุโขทัย” เมืองมรดกโลกที่นอกจากจะมากไปด้วยแหล่งท่องเที่ยวเรียนรู้ด้านประวัติศาสตร์แล้ว เมืองนี้ยังอวลไปด้วยวิถีชนบทอันทรงเสน่ห์ นำโดย “บ้านนาต้นจั่น” แหล่งท่องเที่ยวชุมชนชื่อดัง ที่สามารถผสานวิถีชาวบ้านแบบดั้งเดิมให้เข้ากับรูปแบบการท่องเที่ยวร่วมสมัยได้อย่างลงตัว
บ้านนาต้นจั่นเป็นชุมชนต้นแบบผู้บุกเบิกกิจการ “โฮมสเตย์” ยุคแรก ๆ ของเมืองไทย ที่ดำเนินการโดยชาวบ้านแบบครบวงจรจนมีชื่อเสียงขจรไกล ก่อนที่ปัจจุบันชุมชนแห่งนี้จะยกระดับสู่แหล่งท่องเที่ยวคาร์บอนต่ำที่มีความโดดเด่นแห่งหนึ่งของเมืองไทย
ด้วยความโดดเด่นของการเป็นชุมชนเข้มแข็งที่สามารถบริหารจัดการการท่องเที่ยวชุมชนได้อย่างมีประสิทธิภาพและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ทำให้บ้านนาต้นจั่นมีดีกรีรางวัลต่าง ๆ มากมาย โดยล่าสุดสามารถคว้า “รางวัลอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทย” (Thailand Tourism Awards) หรือ “รางวัลกินรี” ครั้งที่ 14 ประจำปี 2566 ของ “การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.)” มาครองได้ถึง 2 รางวัล ได้แก่ รางวัลยอดเยี่ยม (กินรีทอง) สาขาแหล่งท่องเที่ยวชุมชน และรางวัลดีเด่น (กินรีเงิน) ประเภทการท่องเที่ยวคาร์บอนต่ำเพื่อความยั่งยืน ที่ตอกย้ำให้เห็นถึงความมุ่งมั่นในการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมควบคู่ไปกับการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนของชุมชนแห่งนี้ได้เป็นอย่างดี
ผู้มาเยือนบ้านนาต้นจั่นจะได้สัมผัสกับมนต์เสน่ห์ของ “ชุมชนน่าอยู่ ผู้คนน่ารัก” ท่ามกลางธรรมชาติและบรรยากาศของขุนเขาที่แวดล้อม ชาวบ้านที่นี่ดำรงวิถีอย่างเรียบง่ายแต่เปี่ยมไปด้วยรอยยิ้ม อัธยาศัยไมตรี ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทางการเกษตร ทำนาปลูกข้าว ทำสวนผลไม้ต่าง ๆ อาทิ ทุเรียน เงาะ ลองกอง ลำไย เป็นต้น
นักท่องเที่ยวที่มาเยือนบ้านนาต้นจั่น หลายคนนิยมมานอนโฮมสเตย์ สัมผัสวิถีชุมชน-ธรรมชาติ พร้อมทั้งไม่พลาดการลิ้มลองอาหารพื้นบ้านรสเด็ดของชุมชน
สำหรับกิจกรรมท่องเที่ยวยอดนิยมของชุมชนแห่งนี้ (ทั้งผู้ที่มาพักค้างหรือเที่ยวแบบวันเดย์ทริป) ก็คือ “การปั่นจักรยาน” เที่ยวแบบสโลว์ไลฟ์คาร์บอนต่ำ ซึ่งนอกจากจะเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมแล้ว ยังเป็นการออกกำลังกายไปในตัวอีกด้วย โดยในชุมชนจะมีจุดน่าสนใจต่าง ๆ ให้แวะเที่ยวชมกัน อาทิ
“บ้านคุณตาวงษ์ เสาฟั่น” (เกิด พ.ศ. 2471) ผู้สร้างสรรค์ “ตุ๊กตาบาร์โหน” ที่นอกจากจะเป็นของเล่นแล้ว ยังใช้บริหารมือได้อีกด้วย, ปั่นชมการทอผ้าของชาวบ้านที่วันนี้หลายคนยังคงนั่งทอผ้าอยู่ใต้ถุนบ้านตามวิถีดั้งเดิม, ปั่นเที่ยวสวนชมและชิมผลไม้สด ๆ จากต้นตามฤดูกาล
หรือการปั่นชมท้องทุ่งนาที่ในช่วงหน้าฝนจะดูเขียวขจีสบายตา ส่วนหน้าหนาวจะเห็นเป็นทุ่งรวงทองเหลืองอร่าม ซึ่งวันนี้ที่นี่มี “สะพานชมทุ่งนา” (พื้นทำจากไม้ไผ่สานแบบสะพานซูตองเป้) เป็นแลนด์มาร์กแห่งใหม่ให้นักท่องเที่ยวได้ถ่ายรูปเช็กอินกันอย่างสุดฟิน
ส่วนใครที่ไปนอนโฮมสเตย์โดยเฉพาะในช่วงหน้าหนาวที่บ้านนาต้นจั่นมีอีกหนึ่งไฮไลท์ให้สัมผัสคือ “จุดชมวิวห้วยต้นไฮ” บนเขานารายณ์ ที่สามารถมองเห็นพระอาทิตย์ขึ้นและทะเลหมอกยามเช้าอันสวยงามกว้างไกล
นอกจากนี้ที่บ้านนาต้นจั่นยังมีอีกหนึ่งไฮไลต์สำคัญคือ “ผ้าหมักโคลน” ซึ่งเป็นภูมิปัญญาการผลิตผ้าที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม จากการใช้โคลนในพื้นที่มาหมักผ้าแล้วย้อมด้วยสีจากธรรมชาติ เมื่อเสร็จแล้วจะให้ผ้าสีสันสวยงามคลาสสิก เนื้อนุ่มสวมใส่สบาย ทั้งยังมีกิจกรรมสาธิตทำผ้าหมักโคลนให้ได้ชม และจัดจำหน่ายผลิตภัณฑ์ให้ได้เลือกซื้อติดมือกลับบ้านอีกด้วย
อีกหนึ่งสิ่งต้องห้ามพลาดของผู้มาเยือนบ้านนาต้นจั่นก็คือ การกินอาหารพื้นบ้านอันเป็นเอกลักษณ์ของชุมชน อาทิ ก๋วยเตี๋ยวแบ, แกงแค, น้ำพริกซอกไข่, หมี่พัน-ข้าวพัน และเมนูเด็ดเลื่องชื่อคือ “ข้าวเปิ๊บ” หรือ “ก๋วยเตี๋ยวพระร่วง” ที่มีการทำคล้ายข้าวเกรียบปากหม้อ ใส่ไข่ ใส่วุ้นเส้น ผักบุ้ง กะหล่ำปลี (หรือผักอื่น ๆ)
วันนี้ข้าวเปิ๊บได้ชื่อว่าเป็นหนึ่งใน Soft Power ขึ้นชื่อของจังหวัดสุโขทัย โดยร้านข้าวเปิ๊บเจ้าดังแห่งบ้านนาต้นจั่นก็คือ “ร้านข้าวเปิ๊บยายเครื่อง” ที่มีนักท่องเที่ยวแวะเวียนมากินกันไม่ได้ขาด
และนี่ก็คือมนต์เสน่ห์ของบ้านนาต้นจั่น ซึ่งเราสามารถท่องเที่ยวแบบรักษ์โลกใช้ชีวิตสโลว์ไลฟ์ ตามแนวทางการท่องเที่ยวคาร์บอนต่ำที่ชุมชนแห่งนี้ได้อย่างสนุกสุดฟิน รวมถึงร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการดูแลสิ่งแวดล้อม และสังคม เพื่อโลกใบนี้ของเรา
#########################################
ชุมชนบ้านนาต้นจั่น (วิสาหกิจชุมชนโฮมสเตย์บ้านนาต้นจั่น) ตั้งอยู่ที่ ต.บ้านตึก อ.ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย ที่นี่มีโฮมสเตย์ให้เลือกพักมากกว่า 30 หลัง ตามกฎระเบียบของชุมชน รวมถึงมีกิจกรรมและโปรแกรมท่องเที่ยวที่หลากหลายให้นักท่องเที่ยวได้เลือกสรร ผู้สนใจสามารถสอบถามได้ที่ 088 495 7738 หรือที่เพจ โฮมสเตย์บ้านนาต้นจั่น จังหวัดสุโขทัย
สามารถสอบถามข้อมูลที่พัก ร้านอาหาร และสถานที่ท่องเที่ยวในจังหวัดสุโขทัย ได้ที่ ททท. สำนักงานสุโขทัย โทร. 0 5561 6228-9
