คฤหาสน์เก่าแก่อายุกว่าศตวรรษที่กลายเป็นพิพิธภัณฑ์สวยที่สุดแห่งหนึ่งของภาคใต้ และยังมีสถานะเป็นโบราณสถานอัดแน่นไปด้วยเรื่องราวประวัติศาสตร์น่าสนใจ เหมาะเป็นจุดเริ่มต้นแห่งแรกสำหรับคนที่อยากทำความรู้จัก “เมืองสงขลา”
“สงขลา” เมืองเก่าแก่ที่มีความสำคัญของภาคใต้ ปรากฏเป็นครั้งแรกในบันทึกของพ่อค้า และนักเดินเรือชาวอาหรับ-เปอร์เซีย ระหว่าง ปี พ.ศ.1993-2093 ในนาม “เมืองซิงกูร์” หรือ “ซิงกอร่า”
หนึ่งในวิธีทำความรู้จักประวัติศาสตร์เมืองเก่าแก่แห่งนี้ได้ดีที่สุด ต้องเดินทางมาที่ “พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สงขลา” สถานที่ซึ่งเปรียบเสมือนคลังความรู้ด้านประวัติศาสตร์ของเมืองสงขลา และยังมีสถานะเป็นโบราณสถานแห่งชาติที่ควรค่าแก่การมาเยือน เหมาะแก่การเป็นสถานที่เริ่มต้นท่องเที่ยวเมืองเก่าแก่แห่งนี้
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สงขลา เดิมเป็นคฤหาสน์ของพระยาสุนทรานุรักษ์ (เนตร ณ สงขลา) ผู้ช่วยราชการเมืองสงขลา อาคารสร้างไว้ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2421 ตรงกับสมัยรัชกาลที่ ๕ ในยุคถัดมา อาคารมีการเปลี่ยนแปลงไปใช้เป็นสถานที่ของหน่วยงานต่างๆ เช่น ที่พำนักและว่าราชการของพระยาวิจิตรวรศาสตร์ ข้าหลวงพิเศษตรวจราชการเมืองสงขลา ซึ่งต่อมาคือ เจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) ต่อมาใช้เป็นศาลาว่าการมณฑลนครศรีธรรมราช และยังเคยเป็นศาลากลางจังหวัด
ปี พ.ศ. 2496 มีการย้ายที่ทำการศาลากลางจังหวัดสงขลา ไปยังสถานที่อื่น อาคารหลังนี้จึงถูกปล่อยทิ้งร้างไว้ จนกระทั่ง ปี พ.ศ. 2516 กรมศิลปากรประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน และได้เริ่มทำการบูรณะเปลี่ยนเป็นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สงขลา
ด้วยความเป็นอาคารเก่าแก่อายุกว่าร้อยปี สถาปัตยกรรมของพิพิธภัณฑ์จึงมีความสวยงามย้อนยุค โดดเด่นรูปแบบจีนผสมยุโรป ปลูกเป็นเรือนหมู่ 4 หลัง อาคารทาสีขาวสะอาดตา ตัดด้วยสีแดงสดของประตูบานเฟี้ยม หน้าต่าง และเสาไม้
อาคารจัดแสดงมี 2 ชั้น ชั้นล่าง แบ่งการจัดแสดงเป็น 8 ส่วน ด้านนอกตัวอาคาร จัดแสดงนิทรรศการวิถีชีวิตสงขลา ภูมิลักษณ์คาบสมุทรสงขลา สงขลายุคก่อนประวัติศาสตร์ และสมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์ มีโบราณวัตถุ เช่น พระพุทธรูป เครื่องปั้นดินเผา แผ่นหินจารึก ศิลปวัตถุต่างๆ
ต่อมาเป็นห้องนิทรรศการเมืองสงขลาฝั่งหัวเขาแดง แหลมสน ย่านเมืองเก่าสงขลา นอกจากนี้ยังมีนิทรรศการจัดแสดงสงขลาย้อนยุคผ่านเรื่องราวของภาพถ่ายสมัยก่อนที่หาชมได้ยาก
ชั้นสอง มีห้องจัดแสดง 5 ห้อง ได้แก่ ความสัมพันธ์ทางการค้ากับต่างประเทศ ไม่ว่าจะเป็นความสัมพันธ์และอิทธิพลที่ได้รับจากเมืองจีน ความสำคัญของศาสนาอิสลามกับพื้นที่สงขลาและจังหวัดใกล้เคียง ประวัติศาสตร์โบราณคดี และสุนทรียภาพในวิถีชีวิตของชาวภาคใต้ตอนล่าง
นอกจากนิทรรศการที่จัดแสดงภายในตัวอาคารแล้ว สิ่งที่ดึงดูดใจผู้มาเยือนได้ดี คงเป็นสถาปัตยกรรมของอาคารจีนผสมผสานตะวันตก เพราะมีการดูแลรักษาเป็นอย่างดี ทำให้อาคารยังมีความสมบูรณ์งดงามแทบไม่ต่างจากเมื่อศตวรรษก่อน
ดังนั้นเมื่อชมโบราณวัตถุ และศึกษาความรู้ด้านประวัติศาสตร์ด้านในอาคารเสร็จแล้ว ต้องออกมาเดินชมภายนอก ท่ามกลางแมกไม้อันร่มรื่น เพื่อจะได้มองเห็นความงามที่สมบูรณ์ของสถาปัตยกรรมย้อนยุคได้ชัดเจนยิ่งขึ้น
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สงขลา จัดเป็นพิพิธภัณฑ์ที่มีความสวยงามระดับต้นๆของภาคใต้ เป็นสถานที่เก็บรักษาเรื่องราวประวัติศาสตร์จังหวัดสงขลาไว้ได้อย่างครบถ้วน
ปัจจุบัน จังหวัดสงขลามีแผนดำเนินการนำเมืองเก่าแห่งนี้ไปสู่สถานะเมืองมรดกโลก ดังนั้น การมาเที่ยวชมพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สงขลา จึงเปรียบได้กับการแวะมาศึกษาประวัติศาสตร์ฉบับย่อ เพื่อให้เกิดความเข้าใจในภาพรวม ก่อนที่จะออกไปสัมผัสเรื่องราวอันสมบูรณ์และน่าตื่นตาตื่นใจของเมืองสงขลาต่อไป
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สงขลา
ถนนวิเชียรชม (ตรงข้ามกำแพงเมืองจังหวัดสงขลา) อำเภอเมืองสงขลา จังหวัดสงขลา
วันเปิดทำการ วันพุธ - วันอาทิตย์ เวลา 09.00 – 16.00 น.
(หยุดวันจันทร์ - วันอังคาร และวันหยุดนักขัตฤกษ์)
ค่าธรรมเนียมเข้าชม ชาวไทย คนละ 30 บาท
Facebook: @songkhlanationalmuseum
สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ อีเมล์ travel_astvmgr@hotmail.com หรือ ชมคลิปต่าง ๆ ได้ที่ Youtube :Travel MGR และ Instagram : @travelfoodonline และ TikTok : @travelfoodonline
