“เมืองผีเสื้อของผืนป่าตะวันออก”
นี่คือฉายาของ “อุทยานแห่งชาติปางสีดา” ที่มากไปด้วยผีเสื้อหลากหลายกว่า 500 ชนิด จนถูกยกให้เป็นหนึ่งในแหล่งชมผีเสื้ออันดับต้น ๆ ของเมืองไทยที่มากไปด้วยเสน่ห์เป็นอย่างยิ่ง
รู้จัก อช.ปางสีดา
อุทยานแห่งชาติปางสีดา เป็นส่วนหนึ่งของผืนป่ามรดกโลก “ดงพญาเย็น-เขาใหญ่” มรดกโลกทางธรรมชาติแห่งที่ 2 ของประเทศไทย อุทยานแห่งนี้มีพื้นที่ประมาณ 527,500 ไร่ มีพื้นที่ครอบคลุมจังหวัดสระแก้วและจันทบุรี ได้รับการประกาศจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 41 เมื่อปี พ.ศ. 2525
อุทยานแห่งชาติปางสีดา มีสภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขาสูง มีสภาพภูมิอากาศเฉพาะถิ่น เป็นผืนป่าต้นน้ำอันอุดมสมบูรณ์ และมีความหลากหลายทางชีววิทยาทั้งพันธุ์พืช และสัตว์ป่า โดยเฉพาะการเป็นถิ่นที่อยู่อาศัยของ “จระเข้น้ำจืด” สายพันธุ์ไทย สัตว์ป่าหายากใกล้สูญพันธุ์ ซึ่งพบเพียงไม่กี่แห่งในเมืองไทย
ภายในอุทยานฯ แห่งนี้ มีสถานที่ท่องเที่ยวหลากหลาย นำโดย “น้ำตกปางสีดา” ที่ตั้งอยู่หางจากศูนย์บริการนักท่องเที่ยว อช.ปางสีดา (ต.ท่าแยก อ.เมือง จ.สระแก้ว) ประมาณ 800 เมตร มีความสูงราว 10 เมตร กว้างราว 25 เมตร ไหลตกลงมาสู่แอ่งน้ำเบื้องล่างท่ามกลางธรรมชาติอันร่มรื่น มีแอ่งน้ำที่สามารถลงเล่นน้ำได้ในบางช่วง ส่วนด้านบนตัวน้ำตกเป็นลานหินกว้าง มีธารน้ำไหลเย็น ๆ สามารถเล่นน้ำได้ในพื้นที่ที่ทางอุทยานฯ จัดไว้ให้
นอกจากนี้ก็ยังมีสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจอื่น ๆ อาทิ น้ำตกแควมะค่า, น้ำตกลานหินดาด, น้ำตกผาตะเคียน, จุดชมวิว กม.25, ทุ่งหญ้าบุตาปอด (โป่งกระทิง), ภูเขาเจดีย์ และ อ่างเก็บน้ำพระปรง เป็นต้น
อช.ปางสีดายังมีอีกหนึ่งกิจกรรมไฮไลท์นั่นก็ “การดูผีเสื้อ” ซึ่งที่นี่ถูกเป็นแหล่งดูผีเสื้ออันดับต้น ๆ ของเมืองไทย ที่ผู้ชื่นชอบในแมลงปีกสวยหลากสีสันไม่ควรพลาดด้วยประการทั้งปวง
เมืองผีเสื้อของผืนป่าตะวันออก
หลายคนมักเข้าใจผิดว่า ผีเสื้อชอบความหวานและกลิ่นหอม ๆ ของเกสรดอกไม้ ตามภาพผีเสื้อดอมดมดอกไม้ที่เราเห็นกันจนชินตา
แต่อันที่จริงผีเสื้อชอบอะไรที่มีกลิ่นแรง ๆ และมีรสเค็ม เช่น น้ำปลา กะปิ ปลาร้า สิ่งเน่าเปื่อย เช่น ปลาเน่า ผลไม้เน่า รวมไปถึงเหงื่อของเรา หรือแม้แต่น้ำปัสสาวะ ซึ่งหากนำน้ำปลาหรือน้ำปัสสาวะไปราดที่บนพื้นดินในบริเวณที่มีผีเสื้อชุกชุม ไม่นานผีเสื้อก็จะบินมาตอมกลิ่นเหล่านี้
สำหรับ อช.ปางสีดา ได้ชื่อว่าเป็น “เมืองผีเสื้อของผืนป่าตะวันออก” ตามที่ได้กล่าวมาข้างต้น เนื่องจากที่นี่เป็นแหล่งอาศัยของผีเสื้อจำนวนมาก ทั้งปริมาณและหลากหลายชนิดพันธุ์
อีกทั้งพวกมันยังบินมาปรากฏโฉมให้นักท่องเที่ยวเห็นกันเป็นประจำสม่ำเสมอ จนกลายเป็นจุดเด่นของเสน่ห์การชมผีเสื้อปางสีดานั่นก็คือ “พบง่าย มากมาย หลากหลาย”
“ศุภชัย บุญสุข” หรือ น้าปี หัวหน้าศูนย์บริการนักท่องเที่ยว อช.ปางสีดา เปิดเผยว่า เหตุที่อุทยานฯแห่งนี้ มีผีเสื้ออยู่เป็นจำนวนมากและหลากหลายชนิด เนื่องจากที่นี่มีพืชพันธุ์ไม้ที่เป็นแหล่งอาหารหลัก ของผีเสื้ออยู่เป็นจำนวนมาก
สำหรับจำนวนชนิดพันธุ์ผีเสื้อใน อช.ปางสีดา จากการสำรวจเพียงบางจุดที่สามารถเข้าถึงได้ของ “สินธุยศ จันทรสาขา” ผู้จุดประกายผีเสื้อปางสีดา ร่วมกับสมาคมรักษ์ปางสีดา ตั้งแต่ช่วงปี 2545-2559 ตั้งแต่ปี 2545-2559 พบว่าผืนป่าแห่งนี้มีผีเสื้อกลางวันมากถึง 500 กว่าชนิด
โดยผีเสื้อที่เป็นพระเอกดาวเด่นประจำ อช.ปางสีดา ก็คือ “ผีเสื้อลายซิกแซก” ที่ปีกมีลวดลายสวยงามเป็นเอกลักษณ์
นอกจากนี้ก็ยังมีผีเสื้อปีกสวย ๆ ตัวเด่นอื่น ๆ อีก อาทิ ผีเสื้อหนอนใบกุ่มธรรมดา, ผีเสื้อเหลืองหนามใหญ่โคนปีกดำ, ผีเสื้อจรกาดำขาว,ผีเสื้อเหลืองหนามแถบกว้าง, ผีเสื้อหางดาบลายจุด, ผีเสื้อหน้าเข็มปีกมนแถบขาว, ผีเสื้อหางติ่งนางละเวง, ผีเสื้อหนอนคูน, ผีเสื้อหนอนจำปี และ ผีเสื้อสะพายฟ้า เป็นต้น
ทั้งนี้นักท่องเที่ยวที่เข้าไปเที่ยวอุทยานฯปางสีดา ในบริเวณน้ำตกปางสีดาและศูนย์บริการจะได้พบกับ “ประติมากรรมผีเสื้อ” ประดับอยู่หลายจุดด้วยกัน
สำหรับช่วงเวลาที่จะได้เห็นผีเสื้อบินมาอวดโฉมเป็นจำนวนมากก็คือ ช่วงสาย ประมาณ 9.00-11.00 น. และช่วงเย็น ประมาณ 14.00-17.00 น. ของวันที่ฟ้าเปิดมีแสงแดด ขณะที่ในช่วงเช้า ๆ เราจะได้เห็นผีเสื้อเกาะนิ่งบนใบใบหญ้า และสามารถเดินเข้าไปชมใกล้ ๆ ได้ง่าย โดยที่ผีเสื้อไม่บินหนี
อย่างไรก็ดีการชมผีเสื้อนั้น ต้องไปให้ “ถูกที่ ถูกจังหวะ และถูกช่วงเวลา” จึงจะได้ชมผีเสื้อจำนวนมากและหลากหลายอย่างมีอรรถรส
ตื่นตาผีเสื้อปางสีดา
ด้วยความที่เป็นผืนป่าที่มีผีเสื้ออาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก ทาง อช.ปางสีดา จึงมีการสำรวจและจัดทำจุดดูผีเสื้อขึ้น โดยบางจุดมีการทำ “โป่งผีเสื้อ” (แหล่งอาหารเสริมสัตว์ป่า) ขึ้น เพื่อให้ผีเสื้อในบริเวณนั้นออกมาหากินในบริเวรโป่ง เพื่อสะดวกต่อกิจกรรมดูผีเสื้อ
ทั้งนี้ อช.ปางสีดา ได้มีไฮไลท์จุดชมผีเสื้อทั้งที่เป็นแหล่งธรรมชาติและโป่งผีเสื้อ อยู่ 12 จุดด้วยกัน ได้แก่
1.บริเวณข้างถนนหลังด่าน 2.ลาน ฮ. 3.โป่งฝายน้ำล้น 4.ทุ่งหญ้าแปลงปลูกป่า 5.หน้าศูนย์เก่า-ลานกางเต็นท์ 6.ลานจอดรถทางลงน้ำตก
7.ต้นไม้หน้าลานน้ำตก 8.จุดดูผีเสื้อ 9.เส้นทางศึกษาธรรมชาติบุตาปอด* 10.ลานหินดาด* 11. ด้านหน้า-หลังหน่วย ปด.5 และ 12.เส้นทางเดินป่าจุดชมวิว* (*เส้นทาง9,10,12 ต้องขออนุญาตทางอุทยานฯและต้องมีเจ้าหน้าที่นำทางไปด้วย)
นอกจากนี้ที่ห้องนิทรรศการที่ศูนย์บริการนักท่องเที่ยว ก็ถือเป็นอีกหนึ่งจุดรับรู้ข้อมูลเบื้องต้นของการชมผีเสื้อของอุทยานฯ แห่งนี้ ซึ่งมีผีเสื้อดาวเด่นสตาฟฟ์ให้นักท่องเที่ยวชมอยู่หลายตัวด้วยกัน
น้าปีให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า ที่ อช.ปางสีดา สามารถดูผีเสื้อได้ทั้งปี โดยช่วงที่จะพบเห็นผีเสื้อเป็นจำนวนมากจะอยู่ในช่วงปลายฤดูร้อนไปจนถึงกลางฤดูฝนของทุกปี (ราวปลายเมษายนถึงสิงหาคม)
“ที่ อช.ปางสีดา ช่วงฤดูร้อนปลายเดือนเม.ย.-พ.ค. จะพบ “ผีเสื้อฝูง”เป็นหลัก เช่น กลุ่มพวกผีเสื้อหนอนกะหล่ำ ผีเสื้อหนอนคูน หนอนจำปี หางดาบ ส่วนช่วงหน้าฝน จะพบ “ผีเสื้อป่า” จำนวนมาก พวกมันจะออกมากินผลไม้สุก และน้ำหวานจากเกสรดอกไม้ ซึ่งจะให้บรรยากาศของการชมผีเสื้อที่แตกต่างกันออกไป” น้าปีกล่าว
สำหรับการดูผีเสื้อที่ อช. ปางสีดา ถือเป็นอีกหนึ่งกิจกรรมชวนเพลิดเพลิน โดยเฉพาะนักท่องเที่ยวกลุ่มครอบครัวซึ่งเด็ก ๆ จะชื่นชอบเป็นพิเศษ เพราะผีเสื้อเป็นสัตว์ที่มีสีสันสวยงาม น้อง ๆ หนู ๆ ล้วนต่างคุ้นเคย ซึ่งการได้ไปชมผีเสื้อในธรรมชาติท่ามกลางผืนป่าใหญ่ นอกจากจะช่วยสร้างทักษะการเรียนรู้จากการจำแนกสายพันธุ์แล้ว ยังช่วยสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ธรรมชาติอีกด้วย
#####################################
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่เฟซบุ๊กแฟนเพจ อุทยานแห่งชาติปางสีดา หรือ โทร. 08-1862-1511
และสามารถสอบถามข้อมูล สถานที่ท่องเที่ยว ที่พัก ร้านอาหาร ในจังหวัดสระแก้ว ได้ที่ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานนครนายก (รับผิดชอบพื้นที่ นครนายก ปราจีนบุรี สระแก้ว) โทร. 0-3731-2282, 0-3731-2284
จังหวัดสระแก้ว ชวนเที่ยวงาน “เทศกาลดูผีเสื้อปางสีดา” ครั้งที่ 17 ประจำปี 2565 ตั้งแต่เดือนกรกฎาคม - สิงหาคม นี้ ภายในงานนอกจากการดูผีเสื้อแล้ว ยังมีกิจกรรมน่าสนใจ อาทิ
-การประกวดภาพถ่ายผีเสื้อปางสีดา แบ่งเป็น 2 ประเภท รุ่นอายุไม่เกิน 20 ปี และประชาชนทั่วไป เริ่ม 20 ก.ค – 20 ส.ค. 2565
-กิจกรรมงาน Butterfly Night Market จัดขึ้นในระหว่างวันที่ 5 – 7 สิงหาคม 2565 ณ สวนสาธารณะสระแก้ว - สระขวัญ เทศบาลเมืองสระแก้ว ภายในงานมีจำหน่ายสินค้าโอทอป ของที่ระลึก สินค้าวัฒนธรรม อาหาร 5 ชนเผ่า กว่า 50 บูธ ลานวัฒนธรรม ซุ้มโดมผีเสื้อแสงสี ตระการตา การแสดงบนเวที
-กิจกรรมปั่นจักรยานพิชิตจุดชมวิว ณ อุทยานแห่งชาติปางสีดา ระยะทาง 25 ก.ม. ในวันเสาร์ที่ 13 สิงหาคม 2565 ณ อุทยานแห่งชาติปางสีดา ปล่อยตัวเวลา 07.00 น.
-กิจกรรมวิ่งฮาล์ฟมาราธอน ระยะทาง 21 ก.ม. ในวันอาทิตย์ที่ 21 สิงหาคม 2565 ณ อุทยานแห่งชาติปางสีดา เริ่มเวลา 05.00 น.
ผู้สนใจสอบถามรายละเอียดได้ที่ สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดสระแก้ว โทร 037-425031 สำหรับกิจกรรรมปั่นพิชิตจุดชมวิวปางสีดา ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม 061-125-5444