หนึ่งในจังหวัดชายแดนทางภาคตะวันออกของไทย คือ “สระแก้ว”
ซึ่งชื่อ “สระแก้ว” นั้นมาจาก “สระแก้ว-สระขวัญ” สระน้ำที่เชื่อกันว่าเป็นน้ำศักดิ์สิทธิ์ ตั้งอยู่ในสวนสาธารณะสระแก้ว สระน้ำแห่งนี้ถือเป็นดังสัญลักษณ์ของความศักดิ์สิทธิ์เป็นสิริมงคล อีกทั้งน้ำในสระแห่งนี้ยังเคยถูกนำไปใช้ในพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยาอีกด้วย
ส่วนสถานที่ท่องเที่ยวในสระแก้วนั้นเราอาจจะไม่คุ้นเคยกันมากนัก แต่ที่นี่ก็มีหลายๆ จุดที่สวยงาม น่าสนใจ และน่าไปยลด้วยตัวเองสักครั้ง
อย่างจุดแรก พาไปชมความน่าอัศจรรย์จากผลงานของธรรมชาติ นั่นคือ “ละลุ” ตั้งอยู่ที่ บ้านคลองยาง ต.ทัพราช อ.ตาพระยา
คำว่า “ละลุ” เป็นภาษาเขมร แปลว่า “ทะลุ” เรียกตามปรากฏการณ์ธรรมชาติที่เกิดจากการยุบตัวและพังทลายของดิน ก่อนถูกลมและฝนกัดเซาะเป็นเวลายาวนาน จนเกิดเป็นเสาดินรูปร่างแปลกตาชวนให้จินตนาการไปต่างๆ นานา ไม่ว่าจะเป็นกำแพง หอคอย ปราสาท สัตว์ประหลาด ปะการัง เจดีย์ เป็นต้น
นักท่องเที่ยวสามารถไปชมละลุได้ทั้งปี แต่ถ้าเป็นช่วงฤดูฝนอาจจะต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ เนื่องจากความลื่นของดิน อาจจะเป็นอุปสรรคในการเดินชมได้ และช่วงเวลาที่เหมาะสมในการชมคือช่วงเช้าและเย็น เพราะจะมีแสงอาทิตย์อ่อนๆ ที่ตกกระทบลงมา ทำให้ละลุกลายเป็นสีน้ำตาลทองสวยงาม
ในแต่ละปี ละลุจะเปลี่ยนรูปร่างไปเรื่อยๆ ตามแต่ลมและฝนจะสร้างสรรค์ตกแต่ง บางจุดที่เคยชมเมื่อปีก่อน กลับมาอีกครั้งอาจจะเปลี่ยนรูปร่างไป หรืออาจพังทลายไปแล้วก็ได้
การเข้าชมละลุนั้นต้องติดต่อมัคคุเทศก์ท้องถิ่น ซึ่งจะพาเข้าไปชมด้านในโดยนั่งรถอีแต๊กเข้าไป (เนื่องจากเส้นทางด้านในบางจุดอาจเป็นอันตราย) ในระหว่างทาง มัคคุเทศก์ก็จะบอกเล่าเรื่องราวของละลุ พร้อมกับพาไปชมในจุดที่ถ่ายรูปสวยๆ ด้วย
อีกหนึ่งแหล่งท่องเที่ยวใน อ.ตาพระยา ที่ไม่ควรพลาดก็คือ “อุทยานแห่งชาติตาพระยา” ที่ครอบคลุมพื้นที่ 2 จังหวัด คือ สระแก้ว และ บุรีรัมย์ เป็นส่วนหนึ่งของผืนป่าดงพญาเย็น-เขาใหญ่ ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติ
พื้นที่ของอุทยานแห่งชาติตาพระยามีลักษณะเป็นที่ราบโอบล้อมด้วยขุนเขา มีความอุดมสมบูรณ์ของพืชพรรณและเป็นถิ่นอาศัยของสัตว์ป่าหลายชนิด อาทิ ช้างป่า เสือ กระทิง วัวแดง เก้ง กวาง และนกมากกว่า 300 ชนิด จุดเด่นของที่นี่คือเส้นทางศึกษาธรรมชาติที่ทำไว้รองรับนักท่องเที่ยวหลายเส้นทาง โดยมีสถานที่น่าสนใจอย่าง จุดชมวิวผาแดง เขายักษ์ ป่าสลัดได เป็นต้น
นักท่องเที่ยวสามารถเข้าพักภายในอุทยานแห่งชาติตาพระยาได้ โดยมีบริการทั้งบ้านพัก และลานกางเต็นท์ ทั้งที่ลานกางเต็นท์จุดชมวิวผาแดง และลานกางเต็นท์กลางดง (เปิดให้บริการเข้าพักเฉพาะวันศุกร์-อาทิตย์)
อีกหนึ่งไฮไลต์ของเส้นทางศึกษาธรรมชาติก็คือ “จุดชมวิวเทือกเขาบรรทัด” ที่เป็นจุดชมพระอาทิตย์ขึ้นที่สวยงามอย่างมาก จุดเริ่มต้นของเส้นทางเดินอยู่ที่บริเวณลานกางเต็นท์กลางดง ระยะทางไป-กลับเกือบๆ 7 กิโลเมตร ถ้าต้องการขึ้นไปชมพระอาทิตย์ขึ้น แนะนำให้เริ่มออกเดินทางไม่เกินเวลา 04.30 น.
เส้นทางการเดินขึ้นไปยังจุดชมวิวเทือกเขาบรรทัด เริ่มจากทางราบเดินผ่านป่าเข้าไป ก่อนจะค่อยๆ ชันขึ้นไปเป็นบางช่วง ทางเดินไม่ลำบากมากนัก ใครที่ฟิตหน่อยอาจจะใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง แต่ถ้าไม่ไหวก็ค่อยๆ เดินไปพักไป แนะนำให้พกไฟฉายสำหรับนำทาง น้ำดื่ม ยาดม ยาหอม และลูกอมหวานๆ เพิ่มความสดชื่น (อย่าลืมเก็บขยะทุกชิ้นกลับลงมาทิ้งด้านล่าง)
พอขึ้นมาถึงจุดชมวิวด้านบน ก็หายเหนื่อยเป็นปลิดทิ้ง ยืนรับลมเย็นๆ สูดอากาศสดชื่น รอชมดวงอาทิตย์ที่ค่อยๆ โผล่พ้นเหลี่ยมเขาขึ้นมา แสงอาทิตย์ค่อยๆ ส่องสว่างไปรอบๆ ตัว ทำให้มองเห็นท้องฟ้าตัดกับเทือกเขาเขียวขจี
ขากลับลงมา ท้องฟ้าสว่างแล้ว ก็เลยได้มองป่าที่อยู่รอบๆ ตัว มีทั้งต้นไม้ใหญ่ที่โอบไม่รอบ เห็ดที่ขึ้นอยู่บนขอนไม้ รวมไปถึงรอยเท้ากระทิง สัตว์ป่าที่อาศัยอยู่ในละแวกนี้ ทำให้เห็นถึงความอุดมสมบูรณ์ของป่าไม้อันเป็นบ้านหลังใหญ่ของสัตว์ทั้งหลาย
ผู้ที่สนใจจะขึ้นมายังจุดชมวิวเทือกเขาบรรทัด ต้องติดต่อโดยตรงกับทางอุทยานแห่งชาติตาพระยา เนื่องจากต้องมีเจ้าหน้าที่นำทางขึ้นมาชมด้านบน และดูแลความปลอดภัย
ชมทิวทัศน์ธรรมชาติสวยๆ แล้ว ก็มาต่อที่โบราณสถานสำคัญของสระแก้ว นั่นคือ “ปราสาทสด๊กก๊อกธม” ตั้งอยู่ที่บ้านหนองหญ้าแก้ว ต.โคกสูง อ.โคกสูง
ปราสาทสด๊กก๊อกธม ได้ขึ้นชื่อว่าเป็นปราสาทหินที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในภาคตะวันออก โดยคำว่า “สด๊กก๊อกธม” เป็นภาษาเขมร มีความหมายว่า “กกกอใหญ่” หรือ “บึงต้นกกใหญ่” และในอดีตชาวบ้านเคยเรียกปราสาทแห่งนี้ว่า “ปราสาทเมืองพร้าว” โดยมีเรื่องเล่าว่ามีคนหลงทางเข้าไปในดงแล้วเห็นว่ามีต้นมะพร้าวขึ้นอยู่โดยรอบตัวปราสาท
ปราสาทหินสด๊กก๊อกธมเป็นปราสาทหินในวัฒนธรรมขอมซึ่งเป็นศาสนสถานเกี่ยวเนื่องกับศาสนาฮินดูแบบไศวนิกายที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในภาคตะวันออก สร้างขึ้นตามลักษณะศิลปะเขมรแบบคลังต่อบาปวนในช่วงพุทธศตวรรษที่ 15-16 มีการสำรวจพบศิลาจารึกสองหลักซึ่งตั้งชื่อว่าจารึกสด๊กก๊อกธมที่มีความสำคัญต่อการศึกษาประวัติศาสตร์ราชวงศ์เขมรเป็นอย่างมาก
สิ่งแรกที่เราจะได้เห็นเมื่อจะเดินเข้าสู่ตัวปราสาทก็คือ “เสานางเรียง” เสาหินทรงสี่เหลี่ยมยอดเสาสลักคล้ายรูปดอกบัวตูมจำนวน 86 ต้น ตั้งเรียงรายเป็นระยะทั้งสองข้างเชื่อมไปยังประตูทางเข้าสู่ตัวปราสาท แต่ก่อนจะถึงตัวปราสาทก็จะเจอกำแพงแก้วก่อด้วยศิลาแลง ผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ทางเข้ามีโคปุระ (ซุ้มประตู) ชั้นนอกและชั้นใน หน้าบันยังคงปรากฏลวดลายแกะสลัก
ผ่านซุ้มประตูด้านนอกเข้ามาจะเจอคูน้ำรูปปีกกาสองด้านซ้ายขวาล้อมปราสาทชั้นในไว้ ยังคงมีเสานางเรียงเชื่อมไปสู่ระเบียงคดซึ่งก่อด้วยศิลาแลงและหินทรายล้อมรอบตัวปราสาทและสิ่งก่อสร้างชั้นใน มีระเบียงคดชั้นในตรงกลางระเบียงคดทั้งสี่ด้าน โดยโคปุระชั้นในด้านทิศตะวันออกมีขนาดใหญ่ที่สุดแสดงถึงความสำคัญ
จากนั้นเมื่อผ่านระเบียงคดเข้ามาเราจะพบกับ “บรรณาลัย” ทั้งสองด้าน ด้านละ 1 หลัง สันนิษฐานว่าเป็นอาคารที่ใช้เก็บคัมภีร์หรือเป็นวิหารเทพชั้นรอง
จากนั้นก็มาถึงสิ่งก่อสร้างสำคัญคือ “ปราสาทประธาน” ซึ่งเปรียบเสมือนยอดเขาพระสุเมรุที่ประทับของเทพเจ้า มีผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสหันหน้าไปทางทิศตะวันออก ความสูงกว่า 20 เมตร มีบันไดขึ้นลงทางด้านหน้า ฐานก่อด้วยศิลาแลงซ้อนกัน 2 ชั้น ส่วนตัวปราสาทก่อด้วยหินทรายมีทางเข้าด้านทิศตะวันออกและประตูหลอกอีกสามด้าน
ยอดปราสาทประธานเรียงซ้อนลดหลั่นกัน 5 ชั้น แต่ละชั้นแสดงถึงรูปจำลองอาคารหรือชั้นวิมาน ตรงกึ่งกลางมีหน้าบันและกรอบหน้าบันแกะสลักลวดลายพันธุ์พฤกษา มีเศียรนาคประดับอยู่ที่ปลายทั้งสองด้าน หน้าบันชั้นล่างสุดด้านทิศตะวันออกเป็นภาพเล่าเรื่อง “พระศิวนาฎราช” ส่วนด้านทิศตะวันตกเล่าเรื่อง “กูรมาวตาร”
ในห้องครรภคฤหะของปราสาทมีฐานโยนีขนาดใหญ่สำหรับประดิษฐานศิวลึงค์ รูปเคารพแทนองค์พระศิวะ ด้านทิศเหนือมีร่องรอยของท่อโสมสูตรหรือรางรับน้ำศักดิ์สิทธิ์จากการประกอบพิธีกรรมให้ไหลออกไปสู่ภายนอกตรงกึ่งกลางช่องประตูหลอก
ส่วนรอบปราสาทประธานมีเสานางเรียงขนาดเล็กปักล้อมรอบจำนวน 18 ต้น เพื่อแสดงให้เห็นความสำคัญของปริมณฑลอันศักดิ์สิทธิ์ อันเป็นลักษณะเฉพาะของปราสาทสด๊กก๊อกธมนั่นเอง
พาเที่ยว “สระแก้ว” แบบเต็มอิ่ม ทั้งที่เที่ยวสุดอันซีนที่ได้มาจากการสร้างสรรค์ของธรรมชาติ ไปนอนกลางป่า สูดอากาศบริสุทธิ์ ชมพระอาทิตย์ขึ้นยามเช้า ปิดท้ายที่การเดินชมปราสาทหินที่ใหญ่ที่สุดในภาคตะวันออก ใครมีวันหยุดแค่ช่วงวันเสาร์-อาทิตย์ ก็ใช้เวลาเที่ยวอย่างครบถ้วนแบบนี้ได้เลย
* * * * * * * * * * * * * *
สอบถามข้อมูลท่องเที่ยวและกางเต็นท์ที่ อุทยานแห่งชาติตาพระยา โทร. 08-1178-8119 Facebook : อุทยานแห่งชาติตาพระยา Ta Phraya National Park
สอบถามข้อมูลท่องเที่ยวใน จ.สระแก้ว ที่ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานนครนายก (ดูแลพื้นที่ นครนายก ปราจีนบุรี สระแก้ว) โทร. 0-3731-2282, 0-3731-2284 Facebook : ททท. สำนักงานนครนายก (นครนายก ปราจีนบุรี สระแก้ว)
#########################################
สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ อีเมล์ travel_astvmgr@hotmail.com หรือ ชมคลิปต่าง ๆ ได้ที่ Youtube :Travel MGR และ Instagram : @travelfoodonline และ TikTok : @travelfoodonline