พอได้ยินว่าอากาศเริ่มเย็นลง หลายๆ คนก็เริ่มแพ็คกระเป๋า เตรียมออกเดินทางไปรับอากาศหนาวที่ภาคเหนือ คิดถึงอากาศเย็นๆ ได้นั่งจิบเครื่องดื่มร้อนๆ และชมวิวสวยๆ ไปด้วย
ทริปนี้เลยขอเดินทางขึ้นเหนือมาที่ “เชียงราย” กับเส้นทางชา-กาแฟ ในแหล่งปลูกและผลิตชากาแฟคุณภาพดีของเชียงราย ที่ทาง สำนักงานส่งเสริมการจัดประชุมและนิทรรศการ (องค์การมหาชน) หรือ ทีเส็บ ชวนมาเปิดเส้นทางกิจกรรม MICE สร้างสรรค์ ให้เป็นเส้นทางประชุม สัมมนา และศึกษาดูงาน แต่สำหรับนักท่องเที่ยวทั่วไปก็ยังสามารถมาเที่ยวแบบสนุกสนานในเส้นทางนี้ได้ด้วยเช่นกัน
ออกสตาร์ทกันที่ “ดอยแม่สลอง” แหล่งปลูกและผลิตชาชั้นดีแหล่งใหญ่ของไทย แต่ก่อนจะไปลองชิมชา มาทำความรู้จักกับดอยแม่สลองกันก่อน
“ดอยแม่สลอง” ที่ตั้งของชุมชนชาวจีนยูนนาน (จีนฮ่อ) จากกองพล 93 ที่อพยพเข้ามาอยู่บนดอยแม่สลองตั้งแต่ พ.ศ. 2504 ชุมชนบนดอยแม่สลองจึงมีวิถีชีวิตและวัฒนธรรมความเป็นอยู่แบบชาวจีนแถบมณฑลยูนนานให้ได้เห็นและสัมผัสกัน โดยเฉพาะที่หมู่บ้านสันติคีรี
โดยความเป็นมาของชุมชนชาวจีนยูนนานบนดอยแม่สลอง สามารถไปเรียนรู้กันได้ที่ “พิพิธภัณฑ์วีรชนอดีตทหารจีนคณะชาติภาคเหนือ แห่งประเทศไทย” ด้านหน้าจะมีบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ที่โดดเด่นด้วยประติมากรรมรูปมือทองคำถือดอกบัว และด้านหลังเป็นอาคารสถาปัตยกรรมจีน ข้างในจัดเป็นพิพิธภัณฑ์รวบรวมข้อมูล ประวัติความเป็นมาของชุมชนแม่สลอง ประวัติของคณะทหารจีนคณะชาติ ความเหนื่อยยาก การตั้งรกรากอยู่ในประเทศไทย มีภาพถ่ายประวัติศาสตร์ความเป็นมา รูปภาพ และสิ่งสำคัญต่างๆ บนดอยแม่สลองที่ได้เกิดขึ้นในอดีต
บนดอยแม่สลองยังมี “พระบรมธาตุศรีนครินทราสถิตมหาสันติคีรี” ที่ตั้งอยู่บนจุดสูงสุดของดอยแม่สลอง ถูกสร้างขึ้นเพื่อถวายเป็นพระราชกุศลแด่ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี สถาปัตยกรรมเป็นเจดีย์แบบล้านนาประยุกต์ ประดับด้วยกระเบื้องสีเทา ประดับด้วยซุ้มจระนำ และมีพระพุทธรูปยืนสี่ทิศ องค์ระฆังประดับแผ่นทองแกะสลักลวดลาย ด้วยที่ตั้งเป็นจุดที่สูงที่สุด จึงสามารถชมทิวทัศน์ได้กว้างไกล อีกทั้งยังสามารถเห็นองค์พระธาตุฯ ที่จะสูงเด่นเป็นสง่าจากด้านล่างบริเวณหมู่บ้านได้อีกด้วย
สำหรับไร่ชาบนดอยแม่สลองที่เปิดให้นักท่องเที่ยวได้เข้าไปเที่ยว ได้ถ่ายรูปวิวไร่ชาสวยๆ พร้อมกับลองชิมชาหลากหลายชนิด ก็มีที่ “ไร่ชาวังพุดตาล” มีคาเฟ่เล็กๆ สไตล์จีนประยุกต์ ให้ไปลองจิบชาหอมๆ มีขนมอร่อยๆ ที่เหมาะกับการกินคู่กับชา ถ้าใครชอบถ่ายรูป ที่นี่ก็มีหลายๆ มุมให้เลือก ทั้งมุมคาเฟ่ที่ถ่ายรูปสวย หรือจะเป็นวิวไร่ชาที่ด้านหลังเป็นทิวเขาสลับซับซ้อน และถ้าหากว่าอยากดื่มด่ำกับบรรยากาศไร่ชาอย่างเต็มที่ ที่ไร่ชาวังพุดตาลก็มีที่พักให้บริการด้วย
"ไร่ชา 101" แหล่งปลูกชาที่ใหญ่ที่สุดแห่งแรกบนดอยแม่สลอง ที่เปิดให้นักท่องเที่ยวเข้าไปเยี่ยมชมไร่ ถ่ายภาพกันเป็นที่ระลึกได้ นอกจากจะได้ชมความสวยงามของไร่ชาทีเรียงกันเป็นขั้นบันไดแล้ว ยังได้ลองชิมชาหอมๆ หลากหลายชนิด มีพนักงานคอยแนะนำชาประเภทต่างๆ ขั้นตอนการชง การจิบชา และผลิตภัณฑ์ต่างๆ จากชา
จากดอยแม่สลอง ย้ายไปยังดอยถัดไป นั่นคือ “ดอยตุง” ชวนไปชิมกาแฟหอมๆ ผลผลิตจากโครงการพัฒนาดอยตุง (พื้นที่ทรงงาน) อันเนื่องมาจากพระราชดำริ
จากเดิมพื้นที่ดอยตุงเป็นพื้นที่เขาหัวโล้น ชาวบ้านปลูกฝิ่นเพื่อการยังชีพ จนถูกพัฒนามาเป็นการปลูกป่าเศรษฐกิจ เพื่อเสริมสร้างรายได้ที่มั่นคงให้แก่ชาวบ้านในระยะยาว และเป็นการคืนป่ากลับสู่ดอยตุง และพืชเศรษฐกิจชนิดแรกๆ ที่ส่งเสริมให้ชาวบ้านปลูกก็คือ กาแฟ และแมคคาเดเมีย เนื่องจากมีมูลค่าทางเศรษฐกิจสูง และเป็นที่ต้องการของตลาด
สำหรับกาแฟบนดอยตุงนั้นเป็นกาแฟอาราบิก้า ถูกเลือกมาปลูกเนื่องจากมีความเหมาะสมกับพื้นที่ เพราะสามารถขึ้นได้ดีในพื้นที่สูงจากระดับน้ำทะเล 800 เมตรขึ้นไป เติบโตใต้เงาไม้ใหญ่ได้ดี และเป็นไม้ยืนต้นที่มีอายุยืนประมาณ 25-80 ปี ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยให้ชุมชนอยู่ร่วมกับป่าได้อย่างพึ่งพาและยั่งยืน เพราะการปลูกกาแฟใต้ต้นไม้ใหญ่ในธรรมชาติจะให้เมล็ดกาแฟที่มีคุณภาพ ทำให้เกษตรกรหวงแหนและรักษาป่า เนื่องจากป่าเป็นแหล่งสร้างรายได้มั่นคงในระยะยาว เมื่อนำเมล็ดกาแฟที่มีคุณภาพเข้าสู่กระบวนการแปรรูป จึงสามารถเพิ่มมูลค่าได้ตลอดกระบวนการ
เมื่อ พ.ศ. 2549 กาแฟดอยตุงได้รับการขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (Geographical Indication) ที่รับรองแหล่งกำเนิดเมล็ดกาแฟคุณภาพในพื้นที่ดอยตุง และสามารถตรวจสอบย้อนหลังได้ในทุกกระบวนการผลิต สร้างความมั่นใจให้ผู้บริโภค อีกทั้งยังเป็นหลักประกันว่า กาแฟดอยตุง เป็นของชาวดอยตุงตลอดไป
มาลองชิมกาแฟบนดอยตุง แนะนำให้มาที่ “สวนแม่ฟ้าหลวง” สวนสวยพื้นที่กว้างขวาง ด้านในมีร้านกาแฟดอยตุงให้นั่งจิบกาแฟและเครื่องดื่มอื่นๆ ท่ามกลางสวนดอกไม้สีสันสวยสด ชมดอกไม้เพลินๆ กับอากาศที่เย็นสบายตลอดทั้งวัน
ภายในสวนแม่ฟ้าหลวงจัดสรรพื้นที่ได้อย่างสวยงาม มีต้นไม้และดอกไม้เมืองหนาวนานาพรรณ แต่ละช่วงของปีจะมีการผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนดอกไม้ไปเรื่อยๆ มีการปรับปรุงสวนให้สวยงาม สามารถมาชมได้ตลอดทั้งปี กลางสวนมีไฮไลท์เป็นประติมากรรมที่มีชื่อว่า "ความต่อเนื่อง" (Continuity) ผลงานของนางมิวเซียม ยิบอินซอย เป็นรูปหล่อสัมฤทธิ์แสดงความต่อเนื่องโดยเด็กๆ 17 คน ต่อตัวขึ้นไปในอากาศ สื่อความหมายถึงการทำงานใดๆ จะสำเร็จได้ ต้องทำอย่างต่อเนื่อง
ใครที่เป็นคอกาแฟ นอกจากที่ดอยตุงแล้ว ยังมี “ดอยช้าง” เป็นอีกแหล่งผลิตกาแฟขึ้นชื่อของเชียงรายที่อยากชวนไปเที่ยวกัน
“ดอยช้าง” ในอดีตก็เป็นภูเขาหัวโล้นเช่นกัน จากการปลูกฝิ่นและทำไร่เลื่อนลอย แต่ปัจจุบันนี้กลายมาเป็นพื้นที่เพาะปลูกกาแฟสายพันธุ์อาราบิก้าคุณภาพดี ที่ส่งออกไปยังต่างประเทศ และสร้างชื่อเสียงให้กับประเทศไทย จุดเริ่มต้นก็มาจากแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ให้ชาวไทยภูเขาในพื้นที่สูงหันมาปลูกพืชเมืองหนาวทดแทนการปลูกฝิ่นและทำไร่เลื่อนลอย โดยในครั้งนั้น ชาวไทยภูเขาบนดอยช้าง ก็ได้รับพระราชทานพันธุ์กาแฟเพื่อนำมาปลูกบนดอย สร้างอาชีพใหม่ให้กับครอบครัว
การปลูกกาแฟบนดอยช้าง อาจจะไม่ได้เป็นไร่กาแฟขนาดใหญ่นัก แต่ชาวบ้านจะปลูกต้นกาแฟอยู่ตามบ้านหรือในพื้นที่ของตัวเอง (โดยอาศัยร่มเงาของต้นไม้ใหญ่) โดยจะเก็บเกี่ยวผลผลิตส่งมายังโรงแปรรูปกาแฟที่อยู่บนดอย ก่อนจะผ่านกระบวนการผลิตที่มีคุณภาพ ออกมาเป็นเมล็ดกาแฟคุณภาพดี ส่งตรงถึงคอกาแฟทั้งในประเทศและต่างประเทศ
“Yayo Farm” เป็นอีกหนึ่งโรงแปรรูปกาแฟบนดอยช้าง รวมถึงเป็นศูนย์การเรียนรู้กาแฟออร์แกนิก ที่จะให้ความรู้เกี่ยวกับกาแฟตั้งแต่เริ่มต้นการปลูก การแปรรูป จนกลายมาเป็นกาแฟในแก้วให้ได้ชิมกัน
เรียนรู้เรื่องกาแฟกันแล้ว ก็ต้องมาลองชิมกาแฟหอมๆ คุณภาพดี ที่ Yayo Farm ก็มีคาเฟ่สวยๆ วิวดีๆ ให้ได้นั่งจิบกาแฟ แกล้มขนมอร่อยๆ ใครชอบดื่มกาแฟแบบไหน รสชาติแบบไหน ลองพูดคุยแลกเปลี่ยนกับบาริสต้าที่ร้านได้ด้วย
อีกจุดนั่งจิบกาแฟบนดอยช้าง กับวิวสวยๆ ที่มองออกไปแล้วเหมือนภาพวาด ต้องที่ “The BC2” คาเฟ่และร้านอาหาร มานั่งจิบกาแฟชมวิว มีอาหารอร่อยๆ ให้ลองชิม และมีที่พักให้บริการ ได้ตื่นเช้ามาเจอแสงแรกแห่งวันท่ามกลางขุนเขา พร้อมจิบกาแฟร้อนๆ ยามเช้า ถือเป็นการเริ่มต้นวันใหม่ที่มีความสุขเป็นอย่างยิ่ง
สำหรับใครที่ชื่นชอบการจิบชา-กาแฟในบรรยากาศดีๆ เส้นทางชา-กาแฟ บน 3 ดอยแห่ง “เชียงราย” นับว่าเป็นอีกหนึ่งจุดหมายปลายทางที่ไม่ควรพลาดเป็นอย่างยิ่ง
#########################################
สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ อีเมล์ travel_astvmgr@hotmail.com หรือ ชมคลิปต่าง ๆ ได้ที่ Youtube :Travel MGR และ Instagram : @travelfoodonline และ TikTok : @travelfoodonline
