เดิมที “กระท่อม” ถูกจัดให้เป็นยาเสพติดให้โทษ ประเภท 5 ตามพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พ.ศ.2522
แต่หลังจากวันที่ 24 สิงหาคม 2564 เป็นต้นไป พืชกระท่อมจะถูกปลดออกจากบัญชียาเสพติดให้โทษ ทำให้ประชาชนสามารถปลูกและขายได้ รวมทั้งมีการปล่อยผู้กระทำความผิดตามกฎหมายพืชกระท่อมในวันที่ 24 สิงหาคม 2564 จำนวน 1,038 ราย โดยถือว่าไม่เคยกระทำความผิด สำหรับผู้ถูกจับกุมหรือจำเลยในชั้นต่างๆ จะได้ดำเนินการตามแนวทางการปฏิบัติของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการปล่อยตัวผู้กระทำความผิดและผู้ต้องขังคดีความผิดเกี่ยวกับพืชกระท่อมต่อไป
แต่ก็ใช่ว่าเมื่อถูกปลดออกจากยาเสพติดให้โทษแล้วจะสามารถใช้กระท่อมได้อย่างเสรี ประชาชนทั่วไปสามารถปลูกและขายได้ (ในลักษณะของสมุนไพร) แต่ยังคงห้ามนำไปผสมกับยาเสพติดชนิดอื่น เช่น สารเสพติดชนิด4x100 ห้ามจำหน่ายให้เยาวชน ส่วนการนำเข้าหรือส่งออกไปต่างประเทศในเชิงอุตสาหกรรมนั้น ยังต้องมีการขออนุญาตก่อน
สำหรับ “กระท่อม” นั้น เป็นพืชที่มีการนำมาใช้ประโยชน์มาตั้งแต่โบราณ เนื่องจากมีสรรพคุณทางยา ในสมัยก่อนใช้เข้าเป็นตัวยาในตำรับพวกประเภทยาแก้ท้องเสีย ปวดเบ่ง ปวดเมื่อยตามร่างกาย ท้องเสีย ท้องเฟ้อ ท้องร่วง ช่วยให้นอนหลับ และระงับประสาท ในมุมมองของแพทย์แผนไทยส่วนใหญ่ จะนำพืชใบกระท่อมมาใช้เป็นยารักษาแก้ท้องร่วง ในสูตรยาของหมอพื้นบ้านหรือหมอแผนโบราณ เช่น ตำรับยาประสะกระท่อม เป็นต้น
ส่วนในการศึกษาวิจัยสารเคมีในพืชกระท่อม พบว่ามีสารสำคัญ เรียกว่า ไมทราไจนีน (Mitragynine) เป็นสารจำพวกอัลคาลอยด์ ออกฤทธิ์กดประสาทส่วนกลาง (CNS depressant) เช่นเดียวกับยาเสพติดกลุ่มเดียวกัน เช่น สารไซโลไซบิน (psilocybin) ที่พบในเห็ดขี้ควาย LSD และยาบ้า ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนกลาง ทำให้รู้สึกชา กดความรู้สึกเมื่อยล้าขณะทำงาน ช่วยใช้กระปรี้กระเปร่า
และพบสารเซเว่นไฮดร็อกซีไมทราไจนีน (7-hydroxymitragynine) ในใบกระท่อม โดยสารนี้มีฤทธิ์ยับยั้งการตอบสนองต่อความเจ็บปวด (Antinociceptive) ในหนู Mice ได้ดีกว่ามอร์ฟีนถึง 13 เท่า นอกจากนี้ยังมีการศึกษาที่พบว่า กระท่อมให้ผลข้างเคียงน้อยกว่ามอร์ฟีนหลายประการ เช่น ไม่กดระบบทางเดินหายใจ ไม่ทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน อาการขาดยาไม่ทรมานเท่ามอร์ฟีน และบำบัดได้ง่ายกว่ายากล่อมประสาท
ส่วนการใช้พืชกระท่อมของต่างประเทศพบว่า ใช้เป็นยารักษาอาการเรื้อรังต่างๆ เช่น ช่วยลดความดันโลหิต บรรเทาเบาหวาน แก้ไอ แก้ระบบย่อยอาหารไม่ปกติ เช่น ท้องเสีย บิดมีตัว ปวดท้องและกำจัดพยาธิในเด็ก และใช้เป็นการกระตุ้นร่างกายให้ทำงานหนักได้ และมีรายงานจากต่างประเทศกล่าวถึงการเริ่มศึกษาใบกระท่อมช่วยอาการซึมเศร้า โรควิตกกังวลและอื่นๆ อีกหลายโรคด้วย
ทั้งนี้ การใช้พืชกระท่อมในลักษณะของการเป็นพืชสมุนไพร ยังคงต้องได้รับคำแนะนำจากแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญ เนื่องจากต้องใช้ในปริมาณที่เหมาะสม ในระยะเวลาที่เหมาะสม และตัวพืชกระท่อมเองก็มีผลข้างเคียงไม่พึงประสงค์อื่นๆ ด้วย เช่น ผิวหนังเปลี่ยนเป็นสีผิวคล้ำและเข้มขึ้น อาเจียน ท้องเสีย เบื่ออาหาร เป็นต้น
#########################################
สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ อีเมล์ travel_astvmgr@hotmail.com หรือ ชมคลิปต่าง ๆ ได้ที่ Youtube :Travel MGR และ Instagram : @travelfoodonline และ TikTok : @travelfoodonline
